اثربخشی آموزش گروهی برنامه «کاربرد عملی مهارت های ارتباط صمیمانه» بر الگوهای ارتباطی زوج‌های در آستانه ازدواج

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تهران،تهران،ایران

2 استادیار گروه مشاوره و روانشناسی تربیتی، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه مشاوره و روانشناسی تربیتی، دانشگاه تهران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی آموزش گروهی برنامه کاربرد عملی مهارت‌های ارتباط صمیمانه (PAIRS) بر الگوهای ارتباطی زوج‌ها انجام گرفت.
روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل زوج‌هایی بود که در تابستان 1392 به شبکه بهداشت شهرستان داراب مراجعه کرده بودند. نمونه آماری شامل 20 زوج (40 زن و شوهر) بودند که با روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه الگوهای ارتباطی (CPQ) بود. آزمودنی‌های گروه آزمایش 8 جلسه در برنامه گروهی  PAIRSشرکت کردند. داده‌ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ ها:یافته‌های این پژوهش نشان داد که تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل در الگوهای ارتباط سازنده متقابل، اجتناب متقابل و توقع/کناره‌گیری معنادار می‌باشد.
نتیجه‌ گیری: براساس نتایج این مطالعه می‌توان عنوان کرد که آموزش گروهی برنامه PAIRS در تعدیل الگوهای ارتباطی تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Teaching “Practical Application of Intimacy Relationship Skills” in a Group Format and its Effectiveness on Couples’ Communication patterns in Marriage Threshold couples

نویسندگان [English]

  • Morteza Abbasi 1
  • Yaser Madani 2
  • Masoud Gholamali Lavasani 3
1 MA in Family Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Family Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: The aim of present study was to examine the effectiveness of group training of Practical Application of Intimacy Relationship Skills on communication patterns in couples.
Methods: This study used a quasi-experimental method with pretest and posttest and control group. The study population included couples who have referred to Darab city health network. Statistical samples consist of twenty couples (forty individuals) that were voluntarily selected and randomly assigned to experimental and control groups. The measurement tool used was the Communication Patterns Questionnaire (CPQ). Participants took part in eight sessions of “Practical Application of Intimacy Relationship Skills”. The data was analyzed with covariance analysis.
Results and conclusion: The results of this research showed that group training of PAIRS program increased the mutual constructive communication patterns and reduces mutual avoidance as well as demand/withdraw communication patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “Practical Application of Intimacy Relationship Skills”
  • Communication Patterns
  • Couples in marriage threshold
اسدی، مسعود؛ نظری، علی محمد، ثنایی ذاکر، باقر (1388). بررسی تأثیر خانواده درمانی کوتاه مدت ستیر بر الگوهای ارتباطی زوجین. پژوهش در سلامت روانشناختی، 3 (1)، 76-65.
احمدی، زهرا؛ احمدی، سیداحمد؛ فاتحی زاده، مریم (1385). بررسی اثربخشی شیوه زوج درمانی ارتباط شی کوتاه مدت بر الگوهای ارتباط زوجین. مجله خانواده پژوهی، 2 (6)، 117-105.
برنشتاین، فیلیپ اچ و برنشتاین، مارسی تی (1384). زناشویی درمانی (از دیدگاه رفتاری/ ارتباطی). ترجمه حسن پورعابدی نائینی و غلامرضا منشئی، تهران: انتشارات رشد.
خجسته مهر، رضا؛ عطاری، یوسف علی و شیرالی نیا، خدیجه (1387). تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بر الگوهای ارتباطی و احساسات مثبت نسبت به همسر در زوجین شهر اهواز. تازه ها و پژوهش­های مشاوره، 7 (27)، 96-81 .
رضایی، مهدیه؛ یونسی، سیدجلال؛ احمدی، خدابخش؛ عسگری، علی؛ میرزایی، جعفر (1389). تأثیر زوج درمانی هیجان مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی جانبازان مبتلا به اختلال پس از ضربه ناشی از جنگ. فصلنامه خانواده پژوهی، 6 (21)، 58-43.
رفاهی، ژاله؛ مقتدری، نازفر (1392). اثربخشی آموزش مهارت­های همدلی به شیوه گروهی بر افزایش صمیمیت زوجین. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده. 3 (1)، 55-44.
صدر جهانی، سمیه (1389). بررسی اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر الگوهای ارتباطی و صمیمیت زناشویی معتادان به مواد مخدر و همسرانشان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبایی.
صمدزاده، منا؛ شعیری، محمدرضا؛ مهدویان، علی­رضا؛ جاویدی، نصرالدین (1392). پرسشنامه الگوهای ارتباطی. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده. 3 (1)، 153- 125.
عارفی، مختار؛ محسن زاده، فرشاد (1391). پیش­بینی رضایت زناشویی براساس ارتباط و صمیمیت جنسی. ویژه نامه خانواده وطلاق: فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. 1 (4)، 52-43.
عبادت پور، بهناز (1379). هنجاریابی پرسشنامه الگوهای ارتباطی زناشویی در شهر تهران در سال 79-78. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
کشاورز افشار، حسین، اسدی، مسعود؛ جهان بخشی، زهرا؛ خاص محمدی، مهدی (1390). تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر نظریه انتخاب بر الگوهای ارتباطی زوجین. مجله دانش و پژوهش در روان­شناسی، 12(4)، 28-20.
مایکل، هاروی (1391). زوج درمانی. ترجمه خدابخش احمدی، زهرا اخوی و علی اکبر رحیمی. تهران: نشر دانژه.
نظری، علی محمد؛ طاهری راد، محسن؛ اسدی، مسعود (1392). تأثیر برنامه غنی سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوج­ها. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده. 3 (4)، 542-527.
هالفورد، کیم (1387). زوج درمانی کوتاه مدت: یاری به زوجین برای کمک به خودشان. ترجمه مصطفی تبریزی؛ مژده کاردانی و فروغ جعفری، تهران: انتشارات فراروان.
Bielenberg, L. T, & Gordon, L. H (1992). An exploratory study of PAIRS: an integrative group approach to relationship change. Falls, VA: PAIRS foundation, Inc  
Christensen, A., & Heavy, C. L. (1990). Gender and social structure in the demand /withdraw pattern of marital conflict. Journal of personality and social Psychology, 59, 73-81.
Christensen, A., & Shenk, J. L. (1991). Communication, conflict, and psychological distance in non distressed, clinic and divorcing couples. Journal of Consulting & Clinical Psychology, 59 (3), 458–463.
Durana, C (1994) The use of bonding and emotional expressiveness in the PAIRS training: Psychoeducational approach approach for couples. Journal of family psychotherapy, 5(2), 65-81.
Durana, C (1996b). Bonding and emotional reeducation of couples in the PAIRS training training: part I. The American journal of Family therapy, 24(3), 269-280.
Durana, C (1996c). Bonding and emotional reeducation of couples in the PAIRS training training: part II. The American journal of Family therapy, 24(4), 315-328.
Epstein, N., & Baucom, D. H. (2002). Enhanced cognitive- behavioral therapy for couples: A contextual approach. Washington. DC: American Psychological Association.
Eisenberge ,S. & Falciglia ,A. (2010) . PAIRS Relationship Skills Training Helps Men Succeed as Husbands and Fathers . Journal of Marital and FamilyTherapy, 20, 140–170
Falciglia ,A. (2010) . Impact of PAIRS Essentials Marriage Education With Low-Income Couples. Journal of Marital and Family Therapy, 24, 145–156
Fletcher, G. J. O. (2002). The new science of intimate relationships. Malden, Massachusetts: Blackwell.
Gottman, J. M., & Krokoff, L. J. (1989). Marital interaction and satisfaction: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57, 47–52.
Gottman, J. M. (1994). What predicts divorce? The  relationship between marital processes and marital outcomes. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Greene, J. O., & Burleson, B. R. (2003). Handbook of communication and  social interaction skills. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Heaven, P. C. L., Smith, L. M., Prabhakar, S., Abraham, J., & Mete, M. E. (2006). Personality and conflict communication patterns in cohabiting couples. Journal of Research in Personality, 40,829–840.
Heavy, C. L., Christensen, A., & Malamute, N. M. (1995). The longitudinal impact of demand and withdrawal during marital conflict. Journal of consulting and clinical psychology, 63, 797- 801.
Lorentz, C. D. (2002). Husband and wife communication behaviors: A look at gender differnce and their relationship to satisfaction and distress. Ph. D. Dissertation, university of Wyoming.
Markman, H.  J., Floyd, F. J., Stanley, S. M., & Storaasli, R. D. (1988). Prevention of marital distress: A longitudinal investigation. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 210-217.
Noller, P., Feeney, J.A., Bonnell, D., & Callan, V. J. (1994). A longitudinal study of conflict in early marriage. Journal of Social & Personal Relationships, 11, 233-252.
Rita m. demaria (1998). A national survey of married couples who participate in marriage enrichment, doctoral Dissertation, faculty of the graduate school of social work and social research of Bryn Mawr college.
Smith, L. M., Heaven, P. C. L., & Ciarrochi, J. (2008). Trait emotional intelligence, conflict communication patterns, and relationship satisfaction. Personality and Individual Differences, 44, 1314-1325.
Trenholm, S. & Jensen, A. (1996). Interpersonal communication (3rd ed.). Belmont, CA.