هم‌سنجی شناسه‌های تمایزیافتگی دیدگاه میان نسلی بوئن با شناسه‌های تمایزیافتگی ادراک‌شده در جامعه پدر و مادرهای ایرانی ساکن شهر تهران

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 دکتری مشاوره، استاد مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)، تهران ایران

چکیده

تمایزیافتگی در شکل‌دهی و پایداری شالودۀ خانواده متغیری کارساز است. پژوهش حاضر با هدف هم‌سنجی شناسه‌های تمایزیافتگی در دیدگاه میان نسلی بوئن و خانواده‌های ایرانی انجام گرفت. پژوهش از نوع آمیخته است و با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره‌ای و روش کمی همبستگی اجرا گردید. نخست مفاهیم مربوط به تمایزیافتگی در دیدگاه بوئن بیرون کشیده شد. سپس از راه مصاحبه­ های اکتشافی با 14 نفر از والدین ساکن در شهر تهران با نمونه‌گیری هدفمند که در سال 1395 انجام گرفت، عناصر و مؤلفه‌های شناسه‌های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی برون آوری و کدگذاری شدند. درستی شناسه‌های به‌دست‌آمده از روش دلفی با گروهی از متخصصین محرز شد. 12 شناسه اصلی و 78 شناسه فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده‌های ایرانی شناسایی شد. 25 شناسه، افزون بر شناسه‌های مطرح در دیدگاه بوئن درزمینۀ فرهنگی جامعۀ والدین ایرانی به دست آمد. سپس شناسه‌های حاصل، تبدیل به سنجه شده و به‌طور موازی با سیاهۀ بازبینی شده اسکورون ‌ و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین که با نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند اجرا گردید. برآیند‌ها، نشانگر همبستگی هر دو ایزار (0/01 =r= 40/0, =P) بود. همچنین ماتریس همبستگی نشان داد ضرایب همبستگی درونی مؤلفه‌های سنجه تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، از نرخ همبستگی بالاتری برخوردارند. هم‌سنجی شناسه‌های به‌دست‌آمده با شناسه‌های بیان‌شده در دیدگاه بوئن نشان می‌دهد، باوجودآنکه تمایزیافتگی یک ویژگی کم‌وبیش پایا است ولی می‌تواند در شناسه‌های فرعی متأثر از بافت فرهنگی و اجتماعی باشد. پس برای شناخت درست و بررسی سازه‌های روان‌شناختی توجه به ناهمسانی زمینۀ فرهنگی و اجتماعی بسیار مهم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The comparison of the differentiation indices in Bowen's intergenerational theory with perceived differentiation indices in the community of Iranian parents resident in Tehran

نویسندگان [English]

  • Fereshte Paknejad 1
  • khodabakhsh Ahmadi 2
1 MSc, Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran Iran
2 Professor of Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

Differentiation is an effective variable in the formation and stability of the family foundation. This study carried out aimed to compare the indices of differentiation in Bowen's intergenerational theory and Iranian families. The method of study was “mixed method”, and were administered using qualitative method of chain exploration strategy and quantitative method of correlation. First, the concepts of differentiation in Bowen theory were extracted. Then through exploratory interviews with 14 parents of Tehran by purposive sampling, which was done in 2016, elements, and components of indices of differentiation in Iranian culture extracted and coded. The accuracy of the obtained indices from the Delphi method verified by a group of specialists. 12 main indices and 78 sub-indices were identified for differentiation in Iranian families. In addition to the indices in the Bowen theory, 25 indices were obtained in the cultural context of the Iranian Parents community. Then the obtained indices converted into the questionnaire and parallel to the revised version of Scoron and Smith's differentiation scale (2003) carried out on a sample of 100 parents that were selected by cluster sampling. The results indicate the correlation between both instruments (r= -0/40, P<0/001). In addition, the correlation matrix showed that the internal correlation coefficients of the obtained differentiation measurement components from the research have a higher correlation coefficient level. The comparison of the obtained indices with the proposed indices in Bowen's theory suggests that although the differentiation relatively is a stable feature, but in sub-indexes can affected by the cultural and social context. Therefore, the inconsistency in the cultural and social context to properly understanding and investigating the psychological structures is very important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian
  • Bowen
  • Differentiation
  • family
  • qualitative
  • quantitative
  • Culture
 
احمدی، خدابخش؛ خدادادی، جواد. (1393). مطالعه امکان استخراج شاخص‌های سلامت روان در خانواده‌ها. گزارش پژوهش، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج).
آزاد ارمکی، تقی. (1393). خانواده ایرانی، چاپ اول: علم.
بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ واحدی، مریم؛ غریبی ممسنی، فریده؛ صالحی، رضا. (1394). واکاوی اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از منظر علامه محمدتقی جعفری. فصلنامه علمی-ترویجی اخلاق، 5 (19 پیاپی 23): 83-106.
جنادله، علی؛ رهنما، مریم. (1393). دگرگونی در الگوی متعارف خانواده ایرانی (تحلیل ثانویه داده‌های ملی). فصلنامه خانواده پژوهی، 10 (39 پیاپی 10): 277-296.
جهان بخشی، زهرا؛ کلانتر کوشه، سید محمد. (1391). رابطه ابعاد طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی با رغبت به ازدواج در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 2 (2 پیاپی 5): 256-234.
حامدی، رباب؛ خسروی، زهره. پیوسته گر، مهرانگیز. درویزه، زهرا. خدابخش، روشنک. صرامی، غلامرضا (1391). بررسی تمایزیافتگی خود و کیفیت رابطه با غیر هم‌جنس در دانشجویان مجرد، فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 8 (4 پیاپی 33): 57-72.
زارعی، سلمان؛ حسینقلی، فاطمه (1392). پیش‌بینی تعهد زناشویی بر پایه عواطف خودآگاه (شرم و گناه) و تمایزیافتگی خود در دانشجویان متأهل. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده،4 (1 پیاپی 12):113-135.
قره‌باغی، فاطمه؛ بشارت، محمدعلی؛ رستمی، رضا؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1394). تمایزیافتگی و نشانه‌های اضطراب مزمن در سیستم هیجانی خانواده: زراحی و بررسی اثربخشی مداخله‌ای بر اساس دیدگاه سیستم‌های خانواده بوئن. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5 (1 پیاپی 17):1-22.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1381). اصول کافی، سید هاشم رسول محلاتی. چاپ سوم، تهران: دفتر نشر اهل‌بیت (ع)، ج 1: 25.
محدثی، جواد. (1391). راه زندگی، الفبای سعادت خانواده. چاپ نهم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت. (2000). خانواده‌درمانی. ویراست پنجم، ترجمه حمیدرضا حسین شاهی برواتی و همکاران. (1389). چاپ دوازدهم، تهران: نشر روان.
محمدی ری‌شهری، محمد (1363). میزان الحکمه. چاپ چهاردهم، قم: تبلیغات اسلامی، ج 3: 239.
نجف لویی، فاطمه. (1385). نقش تمایز خود در روابط زناشویی. نشریه اندیشه‌های نوین تربیتی، 2(3 پیاپی 8): 27-37.
نیکولز، مایکل. (2002). خانواده‌درمانی (مفاهیم و روش‌ها). ویراست نهم، ترجمه محسن دهقانی و همکاران. (1393). چاپ اول، تهران: نشر دانژه.
 
References
Bowen, M. (1966). The use of family theory in clinical practice. Comprehensive psychiatry, 7(5): 345- 374.
Bowen, M. (1976). Theory in the practice of psychotherapy. In P. J. Guerin, jr. (Ed.), Family therapy: Theory and practice. New York: Gardner press.
Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. New York: Aronson.
Charles, R. (2001). Is there any empirical support for Bowen s concepts of differentiation of self, triangulation, and fusion? American Journal of family therapy, 29 (4): 279- 292.
Chung, H., Gale, J. (2006). Comparing self-differentiation and psychological well-being between Korean and American students. Contemp Fam Ther. 28: 367-381
Drake, J. R. (2011). Differentiation of Self Inventory- Short Form: Creation & Initial Evidence of Construct Validity. PhD Dissertation, University of Missouri-Kansas City.
Ferdinand, L. (2001). The influence of differentiation of individual and couples functioning in premarital and newlywed couples. Masters of thesis in Georgia State University.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation, Newbury park, CA: SageHatonen, H. Suhonen, R. Warro, H. (2010). Patientes Perseptions of patient education on psychiatric inpatient wards: a qualitative study, Journal of psychiatric and mental health nursing, 17 (4): 335- 341.
Johnson, P., & Stone, R. (2008). Parental Alcoholism and Family Functioning: Effect of Differentiation Levels of Young Adults, Alcoholism Treatment Quarterly, 27 (1): 3-18.
Kerr, M. E., & Bowen, M. (1988). Family evaluation: An approach based on Bowen theory, New York: W. W. Norton.
Klever, P. (2009). Goal direction and effectiveness emotional maturity, and nuclear family functioning. Journal of Marital and Family Therapy, 35(3): 308- 324.
Pease, K. (2013). Differentiation of self and anxiety as a function of culture. A thesis for the degree of master of Science California State University, Stanislaus.
Peleg, O., & Yitzhak, M. (2011). Differentiation of self and Separation Anxiety: Is There a Similarity between Spouses. Journal of Contemporary Family Therapy, 33 (1): 25- 36.
Peleg-Popke, ora. (2002). Bowen Theory: A study of Differentiation of Self, Social Anxiety and Physiological Symptoms. Contemporary Family Therapy, 24 (2):355- 370.
Skowron, E. A. (2003). Assessing interpersonal fusion: Reliability and validity of a new DSI fusion with others subscales. Journal of Marital and Family Therapy, 29(2): 209-222.
Skowron, E. A. (2000). The role of Differentiation of Self in Marital Adjustment. Journal of counseling psychology, 47 (2): 229- 237.
Skowron, E. A., & Dendy, A. K. (2004), Differentiation of self and attachment in adulthood. Contemporary Family Therapy, 26 (3): 337-357.
Skowron, E.A., & Friendlander, M.L. (1998). The Differentiation of self-Inventory; Development and Initial Validation. Journal of Counseling Psychology, 45 (3): 235- 246.
Skowron, E. A., & Smith, A. (2003). Bowen theory: A Study of Differentiation of self, Sosial anexiety, and Physiological symptoms. Contemporary Family Therapy, 24 (2): 69- 335.
Tashakkori, A., & Teddlie, C. (2003). Handbook of mixed social and bihavioral research methods. Sage publication Inc.
Tuason, M.T., & Friedlander, M. L. (2000), Do Parent's differentiation levels predict Those of Their Adult Children? And Other Test of Bowen Theory in Philippine Sample. Journal of counseling psychology, 47 (1): 27- 35.
 
References (In Persian)
Ahmadi, KH. Khodadadi, J., (2014). The study of possibility extracting mental health indicators in families. The research Report, Behavioral Sciences Research Center, University of Medical Sciences Baghyatollah.
Azadarmaki, T. (2014), Iranian family: Science.
Bakhteyarnasrabady, H. Vahedi, M. Gharibimamasany, F. Salehi, R. (2015). Investigation of the Principles and Methods of Moral Education from the Perspective of Allalmah Muhammad Taqi Jafari, Journal of Ethics, 2(19): 84-108.
Besharat, M., Rostami, R., Gharehbaghy, F., Gholamali Lavasani, M. (2015). Differentiation and Chronic Anxiety Symptoms in Family Emotional System: Designing and Evaluating the Effectiveness of an Intervention based on Bowen Family Systems Theory. Family Counseling and Psychotherapy, 5 (1), 1- 24.
Goldenberg, I. Goldenberg, H. (2000). Family Therapy, an overview (5 th ed). Pacific Grove, CA: Brooks/ Cole.
Hamedi, R. Khosravi, Z. Peyvastegar, M. Darvize, Z. Khodabakhsh, R. Sarami, Gh. (2013). The Study of role of Self- differentiation and Close relationship quality in Single Students with opposite Sex. Psychological Studies, 8(4), 57-72.
Jahanbakhshi, Z., Kalantarkousheh, S. (2012). Relationship between dimensions of Early Maladaptive Schemas and desire for marriage among females and males students at Allameh Tabatabai University. Family Counseling and Psychotherapy, 2 (2), 234- 256.
Jonadele, A. Rahnama, M. (2014). Changes in the conventional pattern Iranian families (Secondary analysis of national data). Journal of Family Reaserch, 39(10): 277- 296.
Koleyni, M. (2002). Usul al-Kafi. (3 th ed). Tehran: Ahlolbeyt.
Mohadesi, J. (2012). Way of life, The alphabet of felicity Family: Islamic Culture Publications Office (9 th ed).
Mohammadi Reyshahry, M. (1984). Mizan Al-Hekmat. (14 th ed). Qom: Islamic advertising.
Najaflooie, F. (2006). The role of self-differentiation in marital relationships. Journal of New Thoughts on Education, 2(4): 27-37.
Nichols,MP. (2010). Family therapy: Concepts and methods (9 the ed), New York: Gardner.
Zarei, S., Hosseingholi, F. (2014). The Prediction of Marital Commitment based on Self- Conscious Affects (Shame and Guilt) and Self- Differentiation among Married University Students. Family Counseling and Psychotherapy, 4 (1), 113- 135.