شناخت عوامل مرتبط با شیوه نظارت خانواده بر رفتار اینترنتی فرزندان

غلامی, خلیل; نصرتی, محمد صالح

شناخت عوامل مرتبط با شیوه نظارت خانواده بر رفتار اینترنتی فرزندان

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

¹ استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

² کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی

چکیده

هدف بنیادی این پژوهش شناسایی شیوه نظارت پدرومادر بر استفاده فرزندان از اینترنت و همبستگی آن با متغیرهای مرتبط، به‌منظور کمک به بهداشت روانی خانواده از راه ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی به پدرومادر درزمینۀ نظارت بر استفاده فرزندان از اینترنت بود. با به کار بردن نمونه‌گیری خوشه‌ای و در دستــرس 370 نفر از پدرومادر در شهرستان‌های گوناگون استان موردمطالعه قرار گرفت. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته که بر پایه پژوهش‌های پیشین و آمیخته‌ای از مقیاس‌های استاندارد بود، استفاده شد. برآمدهای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که پدرومادر بیشتر دارای شیوه‌های نظارتی استوار بر مداخله راهبردی مانند شیوه نظارتی اقتدارگرایانه و تسهیل گر بودند. بر این اساس آن‌ها کوشش نموده‌اند که بیشتر به راهبرد فرزندان خود در به‌کارگیری اینترنت بپردازند. مهار برخی از متغیرهای مرتبط نشان داد که پدرومادر با تحصیلات بالاتر، با مشاغل دولتی و پدرومادر با نگرش محتاطانه به اینترنت بیشتر گرایش به بُعد راهبردی نظارت بر اینترنت دارند. از میان متغیرهای ناهمسان، تنها اندازه مهارت پدرومادر در به کار بردن رایانه پیش‌بینی کننده معنی‌داری برای ابعاد مهار گری و راهبردی شیوه نظارتی آن‌ها بود. پدر و مادرها در استان کردستان شیوه نظارت استوار بر مداخله راهبردی داشته‌اند و این وضعیت با متغیرهای گوناگون جمعیت شناختی ارتباط دارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516654.1395.6.1.2.5

عنوان مقاله [English]

Identification factors related to family supervision's styles on the internet behaviors of their offspring

نویسندگان [English]

Khalil Gholami ¹
Mohammad Saleh Nosrati ²

¹ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Kurdistan University, Sanandaj, Iran.

² Master of General Psychology,Sanandaj, Iran.

چکیده [English]

The main objective of this research was to identify parental styles on internet use by their children and its relationships with relevant variables in order to provide counseling services to help family’s metal health. Using cluster and convenient sampling, we collected data from 370 parents in different cities of Kurdistan. The main tool for collecting data was a researcher-made questionnaire, which was relied on previous research, used standardized scales. The results showed that the parents mainly used parental styles such as Authoritarian and Permissive styles with more emphasis on warmth and communication. Thus, they tried to guide and help their children how to use internet. Controlling for some variables, we found that parents with higher education, governmental jobs, and those who had preventing attitude toward internet, mainly had parental warmth in their styles. Among different variables, only parents’ computer skills could predict the parental styles. Parents in Kurdistan found to have warmth parental style and this was related to different variables.

کلیدواژه‌ها [English]

parental styles
parental control
internet

مراجع

منابع

آتش پور، حمید و کاظمی، احسان. (بی تا) رابطه استفاده از اینترنت با افسردگی و انزوای اجتماعی در بین نوجوانان و جوانان. فصلنامه آموزه، 19، 21-24.

احمدی نوده، خدابخش؛ عبدالملکی، هادی؛ افسر دیر، بیتا و سید اسماعیلی، فتح‌الله. (1388). نقش عوامل خانوادگی در نوع و میزان استفاده از اینترنت. مجله علوم رفتاری، 4، 327- 333.

اصلانی، خالد؛ صیادی، علی و امان الهی، عباس. (1391). رابطه بین شیوه‌های دل‌بستگی با کارکرد خانواده و سلامت عمومی. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 2، 163- 177.

برک، لورا. ای. (2007). روان‌شناسی رشد 1، ترجمه سیدمحمدی، 1391. تهران: نشر ارسباران.

سجادیان، علی و نادی، ایلناز. (1385). ارتباط بین افسردگی و انزوای اجتماعی کاربران اینترنت جوان و نوجوان با مدت‌زمان روزانه معمول کاربری. دو فصلنامه پژوهش‌ها علوم رفتاری، 1، 33-38.

سلیمی، عظیمه؛ جوکار، بهرام و نیکپور، روشنک. (1388). ارتباطات اینترنت در زندگی: بررسی نقش حمایت اجتماعی و احساس تنهایی در استفاده از اینترنت. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 5(3)، 81- 102.

سیفی گندمانی، محمد یاسین؛ کلانتری میبدی، سارا و فتح، نجمه. (1388). سنخشناسی فرزند پروری خانواده (ترکیب شیوه فرزند پروری پدر و مادر) و تأثیر آن بر اضطراب و افسردگی نوجوانان پسر: رویکردی نو به فرزند پروری. مجله اصول بهداشت روانی، 3، 185- 194.

شایق، سمیه؛ آزاد، حسین و بهرامی، هادی. (1388). بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت و ویژگی‌ها شخصیتی نوجوانان شهر تهران. مجله اصول بهداشت روانی، 2، 149-158.

مسعود نیا، ابراهیم. (1391). اعتیاد به اینترنت و خطر بروز اختلال خواب در نوجوانان. مجله تحقیقات علومرفتاری، 5، 350-362.

معیدفر، سعید؛ حبیب پور گتابی، کرم و گنجی، احمد. (1386). پژوهش پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان (15 تا 25 سال) شهر تهران. مجله جهانی رسانه - نسخه فارسی، http://journals.ut.ac.ir/?_action=articleInfo&article=27646&vol=1780

موسوی، اشرف السادات. (1379). کارکرد نظام خانواده و بهداشت روانی اعضای خانواده. مجله اندیشه و رفتار، 2 و 3، 87-100.

مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ نجاریان، بهمن و بحرینی، شهناز. (1379). رابطه شیوههای فرزند پروری با سلامت روانی و هماهنگی مؤلفههای خود پنداشت. مجله روان‌شناسی، 13، 83- 97.

نژاد بهرام، زهرا و کمالی چیرانی، فاطمه. (1389). بررسی ابعاد فرهنگی ـ اجتماعی کنترل پدرومادر بر استفاده فرزندان از اینترنت (تحلیل کنترل پدرومادر بر استفاده فرزندان از اینترنت). فصلنامه برگ فرهنگ، 21، 135-148.

مرکز آمار ایران. (1390). نتایج آمار‌گیری از کاربران اینترنت-1389.

سولر، جان. (2005). نوجوانان در فضای خوب، بد، زشت. www.rider.edu/suler/psycyber/adoles.htm 1

Cao, H., Sun, Y., Wan, Y., Hao, J., & Tao, F. (2011). Problematic internet use in chinese adolescents and its relation to psychosomatic symptoms and life satisfaction. BMC Public Health,. Available in: http://www.biomedcentral.com/1471-2458/11/802.

Choi, K., Son, H., Park, M., Han, K., Kim, B., & Lee, G. (2009). Internet overuse and excessive daytime sleepiness in adolescents. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 63(4), 455-462.

Engelberg, E., & Sjöberg, L. (2004). Internet use, social skills, and adjustment. Cyber Psychology & Behavior, 7(1), 41-47.

Kelleci, M., & Inal, S. (2010). “Psychiatric symptoms in adolescents with internet use: Comparison without internet Use. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13 (2), 191–194.

Ko, C., Yen, J., Yen, C., & Chen, C. (2012). The association between Internet addiction and psychiatric disorder: A Review of the Literature. European Psychiatry, 27, 1–8.

Law, D. M., Shapka, J. D., & Olson, B. F. (2010). To control or not to control? Parenting behaviors and adolescent online aggression. Computers in Human Behavior, 26(6), 1651-1656.

Liau, A. K., Khoo, A., & Ang, P. H. (2008). Parental awareness and monitoring of adolescent internet use. Current Psychology, 27, 217–233.

Odaci, A. H., & Kalkan, M. (2010). Problematic internet use, loneliness and dating anxiety among young adult, problematic internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students,. Available in: www.elsevier.com/locate/compedu.

Ozcinar, Z. (2011). The relationship between internet addiction and communication educational and physical problems of adolescents in north Cyprus. Australian Journal of Guidance and Counseling, 21(1), 22-32.

Sinclair, L., Sugar, S. (2005). Internet based sexual exploitation of children and youth. Available in: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.114.8472&re =rep1&type=pdf.

Tahiroglu. A., Celik, G., Uzel, m., Ozcan, N., & Avci, A. (2008). Internet use among Turkish adolescents. Cyber psychology & Behavior, 11 (5), 537–543.

Valcke, M., Bonte, S., De Wever, B., & Rots, I. (2010). Computers & education internet parenting styles and the impact on Internet use of primary school children. Computers & Education, 55 (2), 454– 464.

Valcke, M., De Wever, B., Van Keer, H. Van, & Schellens, T. (2011). Long-term study of safe internet use of young children. Computers & Education, 57(1), 1292–1305.

Weinstein, A., & Lejoyeux, M. (2010). Internet addiction or excessive internet Use, The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36 (5), 277- 283.