رابطه عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشیار روان شناسی، دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران

2 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، مدرس دانشگاه رازی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه عملکرد خانواده، تمایز یافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متاهل شهر کرمانشاه انجام گرفت.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان متاهل شهر کرمانشاه بود که حداقل دارای یک فرزند دانش‌آموز ابتدایی بودند، نمونه ای به حجم 250 نفر به روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‏ها پرسشنامه‏های عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود (DSI-R)مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (CD- RISC) بود. طرح پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد.
یافته ‌ها:نتایج پژوهش نشان داد که بین عملکرد خانواده، خرده مقیاس‌های (ارتباط، آمیزش عاطفی، ایفای نقش و حل مشکل) و تاب‌آوری با استرس رابطه منفی و معنادار و بین خرده مقیاس‌های تمایز یافتگی واکنش هیجانی و آمیختگی با دیگران رابطه مثبت و با خرده مقیاس جایگاه من رابطه منفی و معناداری بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بین خرده مقیاس‌های عملکرد خانواده و تاب‌آوری با اضطراب رابطه  منفی و بین خرده مقیاس‌های تمایز یافتگی واکنش هیجانی و آمیختگی با دیگران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین مقیاس‌های عملکرد خانواده و تاب‌آوری با افسردگی رابطه منفی و با خرده مقیاس‌های واکنش هیجانی، گریز عاطفی و آمیختگی با دیگران رابطه مثبت و معناداری دارد.
 نتیجه‌ گیری: از یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت  که عملکرد خانواده ، تمایز یافتگی خود و تاب‌آوری در استرس، اضطراب و افسردگی نقش بسزایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Family Functioning, Differentiation of Self and Resiliency with Stress, Anxiety and Depression in the Married Women Kermanshah city

نویسندگان [English]

  • Khodamorad Momeni 1
  • Mostafa Alikhani 2
1 AssAssociate Professor of psychology, University of Razi, Kermanshah, Iran
2 MA In General Psychology, University of Razi, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Purpose: Current study was conducted to investigate the relationship between family functioning, differentiation of self and resiliency with stress, anxiety and depression in Married Women Kermanshah city.
Methods: The statistical community was composed of all women Married at least one child as a student in elementary school Kermanshah city, which a sample composed of 250 was selected in Multi-stage cluster sampling manner. The data collection tools included the questionnaires of family functions, differentiation of self (DSI-R) depression scale, and Conner & Davidson resiliency scale (CD-RISC). The design of the study was of descriptive and for data analysis, average statistical indices, standard deviation, correlation and stepwise regression analysis were used.
Findings: The results indicated that there is a negative and significant relationship between family function and sub-scales (communication, affective involvement role playing and problem solving) and resiliency also positive and significant relationship between differentiation of self sub-scales to the part of scale fusion with others and emotional reactivity with stress, In addition, there is negative a significant relationship with sub-scale my position.  Also The results showed that there is a negative and significant relationship between sub-scales family function and resiliency with stress and anxiety. and among subscales differentiation of self(fusion with others and emotional reactivity) with anxiety positive and significant relationship and also between sub-scales differentiation of self(fusion with others, emotional cut off and  emotional reactivity) positive and significant relationship with depression 
Conclusion: Considering Study Results, it could be family function, differentiation of self and resiliency role in the occurrence of stress, anxiety and depression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family functioning
  • Differentiation of Self
  • resiliency
  • Stress؛ Anxiety
  • depression
اسکیان، پرستو. (1384). بررسی تاثیر روان‌نمایشگری بر افزایش تمایز یافتگی فرد از خانواده اصلی در
دانش‌آموزان دختر دبیرستانی منطقه5 تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: گروه مشاوره، دانشگاه تربیت معلم.
بشارت، محمدعلی. (1386). تاب آوری، آسیب پذیری و سلامت روانی. مجله علوم روانشناختی، 6(24):383-373.
ثنایی، باقر. (1387). مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
     جهان‌بخشی، زهرا؛ کلانتر‌کوشه، سیدمحمد. (1391). رابطه ابعاد طرح واره های ناسازگار اولیه وتمایز یافتگی با رغبت به ازدواج در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده،2، 254-234.
     رحیمیان بوگر، اصغر نژاد فرید، علی اصغر(1387). رابطه سرسختی روانشناختی و خود تاب آوری‌ با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده از زلزله شهر بم. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(1):70-62.
      رستمی، علیرضا ؛ نوروزی، علی؛ زارعی، عادل؛ امیری، محسن؛ سلیمانی، مهران. (1387). بررسی رابطه فرسودگی شغلی و سلامت روان با نقش کنترل کنندگی جنسیت و تاب آوری در میان معلمین ابتدایی. فصلنامه سلامت کار ایران، 3و 4(5) : 75- 68.
      زرگر، فاطمه؛ عاشوری، احمد؛ اصغری‌پور، نگار؛ عاقبتی، اسماء. (1386). مقایسه عملکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده با بیماران  بدون اختلالات روانپزشکی در شهر اصفهان. مجله تحقیقات علوم رفتاری. دوره پنجم، شماره2،106-99.
      ساقی، حسین. رجایی، علیرضا. (1387). بررسی رابطه ادراک نوجوانان از عملکرد خانواده با سازگاری آنها. مجله اندیشه و رفتار،دوره سوم، شماره 10. 77- 71.
     سامانی، سیامک. جوکار، بهرام. صحرا گرد، نرگس. ( 1386). تاب آوری، سلامت روانی و رضایت مندی اززندگی.   مجله روانپزشکی و روانشناسی  بالینی ایران، 13(3). 295-290.
ساعتچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز؛ عسکریان، مهناز. (1389). آزمون‌های روانشناختی. تهران، نشر ویرایش.
     سلیمان‌نژاد، اکبر. (1388). تاثیر روان نمایش‌گری بر افزایش تمایز‌ یافتگی فرد از خانواده در دانشجویان پرستاری. 21(1) ، 52-42.
      شکیبایی، طیبه. (1385). بررسی تأثیر آموزش خود متمایزسازی بر سلامت روان زنان پس از طلاق.
یایان    نامةکارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی.      
      صحت، نرگس.(1386).  بررسی اثربخشی آموزش خود متمایزسازی بوئن در کاهش تعارضات زناشویی زوجین ساکن در شهر قم. پایان نامة کارشناسی ارشد رشتة مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی.
فتحی‌آشتیانی. (1388). آزمون‌های روانشناختی: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: انتشارات بعثت.
      قمری، محمد؛ خوشنام، امیرحسین. (1390). بررسی رابطه عملکرد خانواده اصلی و کیفیت زندگی در بین دانشجویان. فصلنامه خانواده پژوهی. سال هفتم، شماره بیست و هفت،354-343 .
    گلدنبرگ، ایرنه؛ گلدنبرگ، هربرت.(1382). خانواده درمانی، ترجمه: حمیدرضا حسین شاهی برواتی و سیامک
     نقشبندی و الهام ارجمند،  تهران: انتشارات روان.
       کرمی، جهانگیر؛ زکی‌یی، علی؛ علیخانی، مصطفی؛ خدادادی، کامران. (1390). رابطه مهارت‌های زندگی و تعارضات زناشویی با بهداشت روانی در زوجین. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 1، 472-461.
        مجرد کاهانی، امیرحسین و قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی. (1390). ارزیابی اثربخشی مداخلات آموزشی روانی گروهی بر عملکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلالات خلقی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 2، 412-399.
       محمدی، مسعود. (1384). بررسی عوامل مؤثر بر تاب آوری در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد. پایان نامه، برای اخذ درجه دکتری در رشته روانشناسی بالینی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.       
       محمدی، مسعود. جزایری، علیرضا. رفیعی، امیرحسین. جوکار، بهرام. پورشهباز، عباس. (1386). بررسی عوامل تاب آور درافراد در معرض خطر سوء مصرف مواد مخدر. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، 1(2و3).
        نریمانی، محمد. عباسی، مسلم. (1388). بررسی ارتباط بین سرسختی روانشناختی و خود تاب آوری با فرسودگی شغلی. فراسوی مدیریت، 2(8).92-75.
        نصراصفهانی، نرگس؛ اعتمادی، احمد؛ شفیع‌آبادی، عبدالله. (1391). اثربخشی آموزش معنا- محور بر عملکرد خانواده زنان متاهل. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 2،221-209.
       ولدخانی، جواد. (1387). بررسی رابطة منزلت های هویتی من وخودمتمایزسازی با سازگاری زناشویی در مردان و زنان متأهل دانشگاه علامه. پایان نامة کارشناسی ارشد، تهرا ن: دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
         یوسفی، ناصر. (1390). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی مقیاس خانوادگی تفکیک خویشتن(DSI-2). فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده،1، 38-19.
      یونسی، فاطمه. (1385). هنجاریابی آزمون خود متمایزسازیDSI-R)) در بین افراد 50-25. . پایان نامة کارشناسی ارشد، تهرا ن: دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
 
Antony, M.W, Bieling, P.J., Enns, Mw., Swinson, R.P. (1998). Psychometric properties of the 42- item and 21- item
    version of the depression anxiety stress scale in clinical groups and a community sample. Psychological
    Assessment, 2: 176-181.
Bartle-Haring, S, Gregory, P.( 2003). Relationship between differentiation of self and the stress and distress
     associated with predictive cancer genetic counseling and testing: preliminary evidence. Fame sect  Health;
      21(4): 357-81.
Conner, K.,M. and Davidson, j.R.T.(2003).Development of a new resilience scale : The Conner –Davidson
      Resilience scale (CD-RISC) Depression and Anxiety. 18,76-82.
Cohn, M, A, Fredrickson, B, L, Brown, S, L, Meikles, J, A & Conway, A, M,(2009). Happiness Unpacked:
      Positive Emotions Increase Life Satisfaction by Building Resilience, Emotion, 9(3). 361-368.
De Cesar, S.D. (2008). Anxiety and depression: self differentiation as a unique predictor. Unpublished doctoral
      dissertation, Faculty of psychology and counseling, Mary wood University, Utah.
Epstein, N.B., Baldwin, L.M., & Bishop, D.S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9, 171-180.
Fischer, T.F. (2006). Are you still performing human sacrifice?. Journal of Social and Behavioral Sciences,15, 347-361.
Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J.H., Hjemdal, O.,(2005). Resilience in relation to
   personality and intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14 (1), 29-42.
Gabelman, E .(2012). The Effects of Locus of Control and Differentiation of Self on Relationship Satisfaction.
   Honors Research Thesis. The Ohio state university.
Glade, A.C. (2005). Differentiation, marital satisfaction and depressive symptoms: an application of Bowen
       theory. Unpublished doctoral dissertation, School of Family Research, The Ohio State University.
Gloria, A, M, Caste llanos, S, J & Orozco, N, (2005). Perceived educational barriers, cultural fit, coping
       responses and psychological well being of Latina undergraduates, Hispanic. Journal of Behavioral Sciences,
        27(2). 161-183.
Haber, J.F.( 1984). An investigation of the relationship between differentiations of self, complementary
       psychological need patterns, and marital conflict. [Dissertation], New York University;. p: 87-156.
Haddadi, P . Besharat, M.A. (2010). Resilience, vulnerability and mental health. Journal of  Social and Behavioral
       Sciences 5 (2010) 639–642
Hooper, L. M. & DePuy, V. (2010) Mediating and moderating effects of differentiation of self on depression
       symptomatology in a rural community sample. The Family Journal, 18: 358–368.
Hill, A. (2005). Predictors of relationship satisfaction: the link between cognitive flexibility, compassionate love
      and level of differentiation. Unpublished doctoral dissertation. School of Behaviorism, Alliant International
      University, Los Angeles, California.
Inzlicht, M., Aronson, J., Good, C., & McKay, L. (2006). A particular resiliency to threatening environments.
     Journal of Experimental Social Psychology, 42, 323-336.
Kwon, D.O. (2000). The relationship between marital satisfaction, self esteem and Bowen differentiation
    of self. Unpublished doctoral dissertation, School of Behaviorism, Alliant International University, Los
     Angeles, California.
Miller, R.B., Anderson, S., Keala, D.K. (2004). Is Bowen theory valid? A review of basic research. Journal of
     marital and family therapy, 30,453- 470.
Meteyard, J. D., Andersen, K.L., & Marx, E. (2011). Exploring the Relationship between Differentiation of self  and
      Religious Questing in students from Two Faith – based Colleges. Pastoral Psychol. DOI 10.1007/s11089-011-
      0401-4.
Peleg-Popko O.( 2002). Bowen theory: a study of differentiation of self, social anxiety, and physiological
      symptoms. Contemporary Family Therapy. 24(2): 355-69.
Sandage, S. J. & Jankowski, P. J. (2010) Forgiveness, spiritual instability, mental health symptoms, and well-being:
      Mediator effects of differentiation of self. Psychology of Religion and Spirituality, 2: 168–180.
Silborn, S., Zubrick, S., De Maio, J., Shepherad, C., & Greeffin, J. (2006). The western Australian Aboriginal child
     health survey: Strengthening the capacity of Aboriginal children, families and communities. Perthicurtin
     University of technology and telethon institute for child health research [On-line]. Available:
     www.childhealthresearch.com.au/waachs/publications/.
Skowron E, Friedlander M.( 1998). The differentiation of self inventory: development and initial validation. Journal of  Counseling Psychol; 28: 235-46.
Skowron E, Holmes SE, Sabatelli RM.( 2003). Deconstructing differentiation: Self regulation, interdependent
       relating, and well-being in adulthood. Contemporary Family Therapy.; 26: 29-38.
Skowron, E.A. (2000). The role of differentiation of self in marital adjustment. Journal of Counseling
       Psychology, 47, 229- 237.
Siebert. Al. (2007). How to Develop Resiliency Strengths. Available: www.resiliency center.com.
     Tuason MT, Friedlander MI.( 2000). Do parent’s differentiation levels predict those of their adult children? And other tests of Bowen theory in a Philippine sample. Journal of Counsel Psychol. 47: 27-35.