اثربخشی برنامه آموزشی غنی‌سازی روابط بر ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی خود و شوهر و تاب‌آوری ابهام در زنان دانشجو

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران تماس تلفنی: 09163675160 کد پستی: 44316-68151 ghadampour.e@lu.ac.ir

2 دانشجوی دکتری، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

غنی­سازی روابط رویکردی آموزشی برای بهبود روابط زوجین و هدف آن یاری‌رساندن به همسرها برای گسترش همدلی و صمیمیت و افزایش ارتباط کارآمد و مهارت­های حل مسئله است این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر برنامه غنی­سازی روابط بر ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی و تاب‌آوری ابهام در دانشجویان متأهل انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه گواه و پیگیری یک‌ماهه بود. جامعه آماری دربرگیرنده دانشجویان زن دانشگاه لرستان در سال تحصـــــیلی 97- 1396 بود که با روش نمونه­گیری تصادفی ساده، تعداد 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) به­صورت تصادفی انتخاب گردید. گروه آزمایش برای زمانی برابر دو ماه تحت آموزش هشت جلسه­ای برنامه غنی­سازی روابط نهاده شد ولی گروه گواه در فهرست انتظار و عدم دریافت آموزش قرار داشت. پس از آموزش هر دو گروه، پس­آزمون و دوباره یک ماه بعد پیگیری صورت گرفت. ابزار گردآوری داده­ها، سنجه­های ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی هارپر و فیگرس (2008) و تاب‌آوری ابهام مک­لین (1993) بود. یافته­های برآمده از تحلیل کوواریانس نشان داد در مرحله پس­آزمون، آموزش غنی­سازی روابط برافزایش ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی (001/0> P و 29/42F= ) و تاب‌آوری (001/0> P و 11/22F= ) تأثـیر معنی­داری داشته است (001/0>P) و این افزایش در مرحله پیگیری برای ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی (001/0> P و 87/19F= ) و تاب‌آوری ابهام (001/0> P و 25/21F= ) نیز پایدار مانده است. برآیندهای این پژوهش می­تواند داده‌های سودمندی را برای پژوهشگران، مشاورین و روان­درمانگران درباره تأثیر غنی­سازی روابط بر بهبود رفتارهای ازخودگذشتگی و تاب­آوری ابهام فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The efficacy of training program of relationship enrichment on the perception of self- sacrificing behaviors of one and one's husband and ambiguity tolerance among female students

نویسندگان [English]

  • Ezatolah Ghadampour 1
  • leila Yousefvand 2
  • Parvaneh Radmehr 3
1 Associate Professor of Psychology, Faculty of Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 ph.D student, psychology, faculty of literature and humanities, lurestan university, koramabad, iran
3 ph.D student, psychology, Faculty of Social Sciences and Education, razi university, kermanshah, iran
چکیده [English]

Relationship enrichment is an educational approach developed to improve couples 'relationships and aims at helping couples develop sympathy and honesty, and improving effective communication and problem-solving skills. The purpose of this study was to investigate the efficacy of training program of relationship enrichment on the couples’ perception of self- sacrificing behaviors and ambiguity tolerance in married students. This study had a semi-experimental method including pre-test - post-test and follow-up with the control group and one month follow-up. The statistical population included all female students of Lurestan University in the academic year of 2017-18. Using simple random sampling, 30 subjects (15 as experimental group and 15 as control group) were selected. The experimental group received eight sessions of training program of relationship enrichment during two months, but the control group was in normal condition and did not receive any training. After training both groups, post-test and again one month later follow-up were carried out. The data collection tools included Harper and Fergus sacrificing behaviors perception measures (2008) and McLane ambiguity tolerance questionnaire (1993). Our findings based on covariance analysis showed that in the post-test stage, training program of relationship enrichment has had a meaningful effect on improving perception of Self- sacrificing behaviors (F= 42/49 and P<0/001) and ambiguity tolerance (F=22.11 and P<0.001) and this improvement has also been stable for perception of Self- sacrificing behaviors (F=19/87 and P<0/001) and ambiguity tolerance (F=21/25 and P<0.001) in the follow-up stage. The findings of this study can provide researchers, counselors and psychotherapists with useful information about the effectiveness of relationship enrichment program on improving sacrificing behaviors and ambiguity tolerance. relationship enrichment skills are intended to help meet the strongest family inclinations, including the perception of Self- sacrificing behaviors and tolerance of ambiguity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • enrichment
  • relationships
  • sacrifice
  • ambiguity
  • women

مراجع

ابراهیمی، پای ناز. (1390). بررسی تأثیر آموزش برنامه غنی­سازی ارتباط بر افزایش صمیمیت زوج­های هر دوشاغل. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
احمدی، خدابخش. (1382). بررسی عوامل مؤثر بر سازگاری زوجین و هم سنجی دو روش مداخله­ای تغییر شیوه زندگی و حل مسائل خانوادگی در کاهش ناسازگاری زناشویی. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
امانی، احمد؛ سهرابی، احمد، باقری، لیلا و نصیری­هانیس، غفار. (1396). اثربخشی مشاوره گروهی آدلری بر بی­آلایشی و بخشایشگری میان فردی زوجین. مجله مشاوره و روان­درمانی خانواده، 7، 1(23)، 64-45.
امینی، مهسا و حیدری، حسن. (1395). بررسی اثربخشی آموزش غنی­سازی روابط بر ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت زناشویی دانشجویان متأهل. مجله آموزش و سلامت جامعه، 3(2)، 31- 23.
اورکی، محمد؛ جمالی، چیمن؛ فرج الهی، مهران و کریمی­فیروزجایی، علی. (1391). اثربخشی آموزش برنامه غنی­سازی ارتباط بر میزان سازگاری زناشویی دانشجویان متأهل. دو فصلنامه شناخت اجتماعی، 1(2)، 61- 52.
بابایی، علی؛ مکتبی، غلام­حسین؛ بهروزی، ناصر و آتش­افروز، عسکر. (1395). تأثیر آموزش هوش موفق بر تفکر انتقادی و تحمل ابهام دانشجویان. مجله اصول بهداشت روانی، 18، 380- 7.
پارسا، فرزاد؛ رستمی، سهیلا و سجادی، شیلان. (1395). وظایف زن در زندگی زناشویی و نقش آن در استوار ساختن بنیاد خانواده از دیدگاه فقه اسلامی. مجله مشاوره و روان­درمانی خانواده، 6، 2(پیاپی 22)، 188- 165.
پور حیدری، محبوبه؛ علیجانی، فاطمه؛ آقایان، سید شاهرخ؛ کرامت، افسانه؛ معصومی، سیده زهرا و اسدی، زهره. (1395). بررسی تأثیر آموزش غنی­سازی روابط بر صمیمیت زناشویی زوجین نابارور دارای خشونت خانگی. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 34(402)، 1196- 1187.
جمالی، عبداله؛ افروز، غلامعلی؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و زهراکار، کیانوش. (1393). اثربخشی آموزش برنامه غنی­سازی ارتباط زناشویی بر وابستگی مهرورزانه (رمانتیک) زنان. فصلنامه خانواده پژوهی، 10(40)، 547- 529.
حسینیان، سیمین؛ یزدی، سیده منور و طباطبایی، ملیحه. (1390). اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر صمیمیت زناشویی زنان متأهل. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 6(18)، 78- 45.
خجسته مهر، رضا؛ نو کاریزی، حسین و شیرالی­نیا، خدیجه. (1393). آیا دیدگاه فهمی، برابر نگری و رفتارهای فداکارانه شوهران ادراک انصاف زنان را پیش­بینی می­کند؟. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 4(1)، 19- 1.
سجادی، فائزه. (1393). اثربخشی مهارت­های ارتباطی بر افزایش تاب­آوری و کاهش دل‌زدگی زناشویی و بهبود نگرش به عشق، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران.
سلیمانی، اسماعیل و خسرویان، بهروز. (1395). تأثیر معنا درمانی گروهی در رضایت زناشویی و بهزیستی روان­شناختی همسران ناسازگار. مجله مشاوره و روان­درمانی خانواده، 6، 2(22)، 19-1.
شاطریان­محمدی، فاطمه؛ علیزاده، فاطمه و نیکوکار، اعظم. (1392). تأثیر تحمل ابهام بر باورهای فراشناختی و درگیری تحصیلی دانشجویان. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 1(1)، 47- 32.
عزیز پور، پریوش و صفر زاده، سحر. (1395). نقش تعدیل‌کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی، 12(47)، 411- 391.
عیسی نژاد، امید؛ احمدی، سید احمد و اعتمادی، عذرا. (1389). اثربخشی غنی‌سازی روابط بر بهبود کیفیت زناشویی زوجین. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 16- 9.
فیضی، آوات؛ محبوبی، طاهر؛ زارع، حسین و مصطفایی، علی. (1391). رابطه هوش شناختی و تاب‌آوری ابهام با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی. تحقیقات علوم رفتاری، 10(4)، 284- 276.
کاوند، مهری. (1390). بررسی رفتارهای فداکارانه، انگیزه­های ازخودگذشتگی و ادراک انصاف با صمیمیت زناشویی در والدین دانش­آموزان مقطع ابتدایی شهر بروجرد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کراچیان، محبوبه. (1392). بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم سبک‌های دل‌بستگی بر کیفیت زناشویی با میانجی‌گری ادراک رفتارهای فداکارانه همسر در دانشجویان زن متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مرادیان، نجمه. (1394). اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر افزایش سازگاری اجتماعی و تاب­آوری زوج­های جوان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
مطهری، زهرا سادات؛ بهزاد پور، سمانه و سهرابی، فرامرز. (1392). تبیین سطح تعارض زناشویی بر اساس هیجان خواهی و تاب­آوری در زوجین. زن و مطالعات خانواده، 5(20)، 122- 105.
میری، محمد­رضا؛ علی­زاده، مریم؛ معاشری، نرگس؛ عطایی، مرضیه و مودی، میترا. (1395). بررسی تأثیر برنامه آموزشی غنی­سازی روابط بر سازگاری و رضایت زناشویی زوجین نابارور. فصلنامه سواد سلامت، 1(1)، 60- 53.
میری، معصومه؛ میری، محمدرضا؛ شریف­زاده، غلامرضا و میری، مریم. (1393). تأثیر آموزش غنی­سازی روابط بر رضایت­مندی زناشویی در معلمان زن مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال 1391. مراقبت­های نوین، 11(3)، 185- 177.
نظری، علی‌محمد؛ طاهری راد، محسن و اسدی، مسعود. (1392). تأثیر برنامه غنی­سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوج­ها. مشاوره و روان­درمانی خانواده، 3(4)، 542- 527.
 
 
References
Bowling, T. K., Hill, C. M., &Jencus, M. (2005). An overview of marriage enrichment. The Family Journal, 13(1), 87- 94.
Cavedo, C., & Guerney, B. G. (1999). Relationship enhancement enrichment/ problem- prevention programs: Therapy – derived, powerful, versatile, In R. Berger & M. T. Hannah, Handbook of Preventive Approaches in Couples Therapy. New York: Brunner/ Mazel, 73- 105.
Clark, M. S., Lemay, E. P., Graham, S. M., Pataki, SH. P., &Finkel, E. J. (2010). Ways of giving benefits in marriage: Norm use, relationship satisfaction, and attachment- related variability. Psychological Science, 21(7), 944-951.
David, P., & Stafford, L. (2015). A relational approach to religion and spirituality in marriage: The role of couple religious communication in marital satisfaction. Journal of Family Issues, 36, 232- 249.
Diener, S., Lucas, R., Schimmack, U., & Helliwell, J. (2009). Wellbeing for public policy. New York: Oxford University press.
Figuerres, K. S. H. (2008). Sacrifice in marriage: Motives, behaviors, and outcomes. Brigham Young University.
 Griffin, J. M., & Guerney, B. G. (2001). Relationship enhancement couple group therapy: Leaders Manual, Bethesda, MD: IDEALS.
Hahlweg, K., & Richter, D. (2010). Prevention of marital instability and distress. Journal of Behavior Research Therapy, 48, 377- 383.
Harper, J. M., &Figuerres, K. S. (2008). Perception of sacrifice scale. Unpublished measure. Brigham Young University, Provo, UT.
Kalkan, M., &Ersanli, E. (2008). The effect of the marriage enrichment program based on cognitive behavioral approach on the marital adjustment. Journal of Psychology, 155(7), 651- 692.
Kogan, A., Impett, E. A., Oveis, CH., Hui, B., Gordon, A. M., &Keltner, D. (2010). When giving feels good: The intrinsic benefits of sacrifice in romantic relationships for the communally motivated. Psychological Science, 21(12), 1918-1924
Ladouceur, R., Talbot, F., &Dugas, M. (1997). Behavioral expressions of intolerance of uncertainty in worry: experimental findings. Behavior Modification, 17, 355- 371.
Maclin, D. L. (1993). The MSTAT- I: A new measure of an individual's tolerance for ambiguity. Education Psychology Measure, 53, 183- 9.
Monk, J. K., Vennum, A., Ogolsky, B., &Fincham, F. D. (2014). Commitment and sacrifice in emerging adult romantic relationships. Marriage & Family Review, 50, 16- 434.
Murry, S. M., Rose, P., Bellavia, G. M., & Holmes, J. G. (2002). When rejection stings: how self- esteem constraints relationship- enhancement processes, Journal of Personality & Social Psychology, 83(3), 556- 573.
Norton, R. (1983). Measuring marital quality-a critical look at the dependent variable. Journal of Marriage and the family, 45, 141-151. http://dx.doi.org/10.2307/351302
Scuka, R. F. (2005). Relationship enhancement therapy. New York: Taylor & Francis Group.
Scuka, R. F. (2005). Relationship enhancement therapy. Whit permission of IDEALD, Inc.
Stanley, S. M., Whitton, S. W., Sadberry, S. L., Clements, M. L., &Markman, H. J. (2006). Sacrifice as a predictor of marital outcomes. Family Process, 45(3), 289- 303.
VanLange,P.A.M., Rusbult, C.E., Drigotas, S.M., Arriaga, X.M., Witcher, B. S., & Cox, C. L. (1997). Willingness to sacrifice in close relationship. Journal of Personality and Social Psychology, 72(6), 1373- 1395.
Yalcin, B., & Karahan, T.E. (2007). Effect a couple communication program on martial adjustment of the American of the American Board. Family Medicine, 20, 36- 44.
Zenasni, F., Besancon, M., & Lubart, T. (2008). Creativity and tolerance ambiguity: an empirical study. Journal of Creative Behavior, 42(1), 61- 73. doi: 10. 1002/j. 2162- 6057. 2008. tb01080.x
 
References (In Persian)
Ahmadi, Kh. (2003). Examination of factors affecting couples' compatibility and comparing two interventions of lifestyle change and family problems in decreasing marital maladjustment.PhD thesis, AllameTabatabai University.
Amami, A., Sohrabi, A., Bagheri, L., Nasiri Hanis, G. (2017). The effectiveness of adleri group counseling on couples intimacy and interpersonal forgiveness. Family Counseling and Psychotherapy, 7(1): 45- 64.
Amini, M., Heydari, H. (2016). Effectiveness of relationships enrichment education on improvement of life quality and marital satisfaction in married female students. Journal of Education and Community Health, 3(2): 23-31.
Azizpoor, P., & Safarzadeh, S. (2016). Moderating role of perception of equity and sacrificial behavior on relationship of spouse intimacy with marital quality. Journal of Family Research,12(3): 391- 411.
Babaei, A., Maktabi, G., Behrozi, N., & Atashafroz, A. (2016). The impact of successful intelligence on students critical thinking and tolerance of ambiguity. Journal of Fundamentals of Mental Health, 18(18): 380- 387.
Cavend, M. (2011). Investigating the devotional behaviors, sacrifice motives and perceptions of fairness with marital intimacy in boroujerd parents of elementary school students in. Master's thesis of family counseling, Shahid Chamran University of Ahvaz.
Ebrahimi, P. (2011). Examination the effects of relationship enrichment program on increasing the intimacy of both employed couples. Master's Thesis, Tehran TarbiatMoalem University.
Feizi, A., Mahbobi, T., Zare, H., & Mostafaei, A. (2012). The relationship of cognitive intelligence and ambiguity tolerance with entrepreneurship among students of west azarbayjan payam nor university. iran. Isfahan University of Medical Sciences, 9(4): 276- 284.
Hosseinian, S., Yazdi, SM., & Tabatabai, M. (2011).The effectiveness of communication skills training on marital intimacy of married Women. The Woman and Family Cultural Education Journal, 6(18): 45-78.
Isanejad, O., Ahmadi, SA., & Etemadi, O. (2010). Effectiveness of relationship enhancement on marital quality of couples. Journal of Behavioral Sciences, 4(1): 9- 16.
Jamali, A., Afroz, Gh. A., Cholamali Lavasani, M., & Zahrakar, K. (2014). Effectiveness of training marital relationship enhancement on women romantic dependency. Journal of Family Research. 10(4): 529- 547.
Karachian, M. (2013). Investigating the direct and indirect effect of attachment styles on marital quality by mediating the perceived self-esteem behaviors of married female students in shahid chamran university of ahvaz, Master's Thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz.
KhojastehMehr, R., & nokarizi, H. (2014). Can husband’s perspective–taking, egalitarian ideology and sacrifice behaviors Predict wife's perception of equity? Journal of Applied Counseling, 4(1): 1-18.
Miri, M., Alizadeh, M., Moasheri, N., Ataee, M., & Moodi, M. (2016). The effects of relationship enrichment program on compatibility and marital satisfaction of infertile couples. Journal Health Literacy. 1(1): 53- 60.
Miri, M., Miri, M., Sharifzade, G., & Miri, M. (2014). Evaluating the impact of relationship enrichment education on marital satisfaction of primary school female teachers in briand. Modern Care Journal, 11(3): 177- 185.
Moradian, N. (2015). The effectiveness of communication skills training on increased social adjustment and resilience of young couples. Master's Thesis, Mashhad Ferdowsi University.
Motahari, Z S., Behzadpour, S., & Sohrabi, F. (2013). Explaining the level of marital conflict based on excitement and resilience in couples. Woman and family studies, 5(20):105- 122.
Nazari, A., Taheri Rad, M., & Asadi, M. (2014). The effectiveness of enhancement program on marital adjustment. Family Counseling and Psychotherapy, 3(4): 527-543.
Oraki, M., Jamali, Ch., Farajollahi, M., & Karimi Firouzjaei, A. (2012). The effects of relationship enrichment program on compatibility of married students. Social Cognition. 1(2), 52- 61.
Parsa, F., Rostami, S., Sajadi, S. (2017). Wife's duties in marital life and their role in stabilization of the family unit from the viewpoint of islamic jurisprudence. Family Counseling and Psychotherapy, 6(2): 165-187.
Poorheidari, M., Alijani, F., Aghayan, S. SH., Keramat, A., Masoumi, S. Z., & Asadi, Z. (2016). The effect of relationship enrichment training on marital intimacy among infertile couples with domestic violence. Journal of Isfahan Medical School, 34(402): 1187- 1196.
Sajjadi, F. (2014). The effectiveness of communication skills on resilience increasing and reducing marital disturbance and improving to love attitude. Master's Thesis, Iran University of Science and Culture.
shaterian mohammadi, F., alizadeh, F., nikokar, A. (2014). The efficiency of tolerance of ambiguity on meta-cognition believes and academic engagement among college students. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 1(1): 31-47.
soleimani, E., & khosravian, B. (2017). The effectiveness of group logo therapy on marital satisfaction and psychological well-being of maladjusted couples. Family Counseling and Psychotherapy, 6(2): 1-19.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 15 دی 1396
  • تاریخ پذیرش: 25 دی 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار