هم سنجی اثربخشی طرح‌واره درمانی و روایت درمانی هنگام به هم پیوستن هر یک از آن‌ها با برنامه غنی‌سازی زناشویی بر گرایش به پیمان‌شکنی زناشویی و رضایت زناشویی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران std_kianipour@khu.ac.ir

2 دکتری مشاوره و راهنمایی، استادیار، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دکتری مشاوره و راهنمایی، دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

پیمان­شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباهگر رابطه آن‌ها است... هدف از انجام این پژوهش هم سنجی اثربخشی طرح‌واره درمانی و روایت درمانی در ترکیب آن‌ها با غنی‌ســــــازی زناشویی بر گرایش به پیمان­شکنی زناشویی و رضایت زناشویی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری یک‌ماهه است. جامعه آماری 34 نفر از زنان درگیر در پیمان‌شکنی زناشویی مراجعه‌کننده به «درمانگاه فرهنگ شهریار» در سال 1395 بود. نمونه دربرگیرنده 18 زن داوطلب بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس گزینش شدند و به‌صورت تصادفی در گروه‌های شش‌نفری ترکیب طرح‌واره درمانی با غنی‌سازی زناشویی، ترکیب روایت درمانی با غنی‌سازی زناشویی و یک گروه گواه گمارده شدند ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه گرایش به پیمان­شکنی زناشویی پولات 2006، سنجه رضایت زناشویی انریچ 1989 و پرسشنامه طرح‌واره یانگ 1990 بود. برآیندهای آزمون‌های کروسکال والیس و یومان ویتنی نشان داد ترکیب طرح‌واره درمانی با غنی‌سازی زناشویی توانست گرایش به پیمان­شکنی زناشویی را کاهش (05/0>P، 882/2-=Z، 00/0=Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی را افزایش دهد (05/0>P، 892/2-=Z، 00/0=Mann-Whitney U). ترکیب روایت درمانی با غنی‌سازی زناشویی توانست گرایش به پیمان­شکنی زناشویی را کاهش (05/0>P، 882/2-=Z، 00/0= Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی را افزایش دهد (05/0>P، 887/2-=Z، 00/0= Mann-Whitney U). برآیندهای آزمون یومان ویتنی نشان داد میان اثربخشی طرح‌واره درمانی و روایت درمانی با پیوستن هریک به غنی‌سازی زناشویی بر گرایش به پیمان­شکنی زناشویی (/171/0=P،368/1-=Z، 5/9=Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی (81/0=P،241/0=Z، 5/16=Mann-Whitney U) تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. پیگیری یک‌ماهه نشانگر ثبات برآیندها بوده است. با توجه به دگرگونی شناخت­ها، هیجان‌ها و رفتارهای افراد پیمان­شکن توسط طرح‌واره درمانی و دگرگونی روایت­های منجر به پیمان­شکنی توسط روایت درمانی و ایجاد صمیمیت توسط غنی‌سازی زناشویی می­توان از آن‌ها در درمان پیمان­شکنی و افزایش رضایت زناشویی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of schema therapy and narrative therapy when combined each of them with marital enrichment program on marital infidelity tendency and marital satisfaction

نویسندگان [English]

  • Omar Kianipour 1
  • Farshad Mohsenzadeh 2
  • Kianoush Zahrakar 3
1 Ph.d student of counseling, Counseling Department, Faculty of psychology and educational sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Counseling ph.d, assistant professor, Counseling Department, Faculty of psychology and educational sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Counseling ph.d, associate professor, Counseling Department, Faculty of psychology and educational sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Marital infidelity is a source of intense distress for personal and interpersonal couples life and destroyer their relationships. Aim of this research was the comparison of efficacy of schema therapy and narrative therapy combined with marital enrichment program on infidelity tendency and marital satisfaction. This research is quasi-experimental field research with pre-posttest and control group with one-month followup. Statistical universe included 34 women referring to Farhang Clinic of Shahryar in the 2016 with extramarital affairs, and statistical sample conveniently selected of 18 volunteer women which randomly assigned to six-member groups of schema­ therapy combined with marital enrichment, narrative therapy combined with marital enrichment and a control group. Polat infidelity tendency questionnaire 2006, ENRICH marital satisfaction scale 1989, and Young schemas questionnaire 1990 were used to collect data. Results of Kruskal-Wallis and Mann-Whitney showed that schema therapy combined with marital enrichment reduced marital infidelity (Mann-Whitnney=0.00, Z=-2/882,P<0.05)and enhanced marital satisfaction(Mann-Whitnney=0.00, Z=-2/892,P<0.05).Narrative therapy combined with marital enrichment reduced marital infidelity (Mann-Whitnney=0.00, Z=-2/882,P<0.05) and enhanced marital satisfaction(Mann-Whitnney=0.00, Z=-2/887,p<0.05).There was no significant difference between efficacy of schema therapy and narrative therapy combined with marital enrichment on infidelity tendency(Mann-Whitney U=9/5, Z=-1/368, P=0/171) and marital satisfaction(Mann-Whitney U=16/5, Z=0/241, P= 0/81). Follow up after 1 month implies that results are stable. As the modification of cognitions, emotions and behaviors by schema therapy, modification of narratives contributing to infidelity by narrative therapy and making intimacy by marital enrichment, they could be used to treat infidelity and enhance marital satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • schema
  • Narrative
  • enrichment
  • marital
  • infidelity
  • satisfaction
 
اسکندر پور، نسترن. (1393). بررسی تأثیر آموزش روایت درمانی بر کاهش نارضایتی زناشویی در زوجین شهر تهران، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم رفتاری. تهران: موسسه همایشگران مهر اشراق.
آقاجان بگلو، سوسن؛ مطهرنیا، ثریا. (1393). بررسی علت پیمان‌شکنی زوجین در شهر بوشهر، اولین کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی. بوشهر: موسسه سفیران فرهنگی مبین.
امانی، احمد. (1390). کارایی اثربخشی طرح‌واره درمانی و بررسی طرح‌واره‌های غالب در درمان یک مورد با مشکل پیمان‌شکنی زناشویی (رابطه فرا زناشویی)، مجموعه مقالات پنجمین کنگره خانواده و سلامت جنسی. تهران. دانشگاه شاهد.
امینی‌ها، آزاده؛ فرح‌بخش، کیومرث؛ و اسمعیلی، معصومه. (1394). تفحص کیفی در واکنش همسران به افشای خیانت زناشویی، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5، 3، 92-72.
آهی، قاسم؛ محمدی فر، محمدعلی؛ و بشارت، محمدعلی. (1386). پایایی و اعتبار فرم کوتاه پرسشنامه طرح‌واره‌های یانگ، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 37، 3، 20-5.
اولیاء، نرگس؛ فاتحی زاده، مریم؛ و بهرامی، فاطمه. (1385). تأثیر آموزش غنی‌سازی زندگی زناشویی بر افزایش صمیمیت زوجین، فصلنامه خانواده پژوهی، 2، 6، 135-120.
بوستان، افسانه؛ هاشمیان، کیانوش؛ عبدالله، شفیع‌آبادی؛ و دلاور، علی. (1386). بررسی مقایسه‌ای اثربخشی زوج‌درمانی گروهی با آموزش رویکردهای درمان تصمیم‌گیری دوباره و روایت درمانی بر افزایش رضایت زناشویی در ازدواج‌های دانشجویی. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 6، 24، 102-79.
پروچاسکا، جیمز؛ و نورکراس، جان. (1389). نظریه‌های روان‌درمانی. (ترجمه یحیی سیدمحمدی). تهران: انتشارات روان. (تاریخ انتشار به زبان‌اصلی 2007).
خدابخش، محمدرضا؛ کیانی، فریبا؛ نوری تیر تاشی، ابراهیم، خستو هشجین، حامد. (1393). اثربخشی روایت درمانی بر افزایش صمیمت زوجین و ابعاد آن: تلویحاتی برای درمان، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 4، 4، 632-608.
رفاهی، ژاله؛ قادری، زهرا؛ بهمنی، مجید. (1390). تأثیر آموزش طرح‌واره درمانی زوج محور بر بهبود عملکرد زوجین، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 2، 2، 45-29.
عشایری، طاها؛ و عجمی، محمد. (1394). ریشه‌یابی جامعه‌شناختی باورهای اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر قتل‌های ناموسی، فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، 1، 54-30.
عیسی نژاد، امید؛ احمدی، سید احمد؛ و اعتمادی، زهرا. (1389). اثربخشی غنی‌سازی روابط بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زوجین، مجله علوم رفتاری، 4، 1، 16-9.
قاسمی مقدم، کبری؛ بهمنی، بهمن؛ و عسگری، علی. (1392). اثربخشی آموزش گروهی برنامه غنی‌سازی زناشویی (سبک اولسون) بر افزایش رضامندی زنان متأهل، روانشناسی بالینی و شخصیت، 20، 8، 10-1.
لانگ، لین؛ و یانگ، مارک. (1392). مشاوره و درمان مسائل زن‌وشوهری. (ترجمه نظری، خدادادی، اسدی، ناموران و صاحب دل). تهران: انتشارات آوای نور. (تاریخ انتشار به زبان‌اصلی 2007).
مختاری، سمانه. (1388). بررسی اثربخشی طرح‌واره درمانی بر رضایت زناشویی افراد متأهل مبتلابه اختلال شخصیت وسواسی-جبری در شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه الزهراء.
مظلومی، سعیده. (1386). تأثیر برنامه غنی‌سازی ازدواج بر صمیمیت زوج‌های بدون مشکل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
نبوتی، اعظم؛ و شمسی بالنجانی، الهه. (1393). رضایت از رابطه عاطفی و جنسی و نقش آن در پیمان‌شکنی زناشویی، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روانشناسی. مرودشت: انتشارات شرکت اندیشه‌سازان مبتکر جوان.
نوایی، جعفر؛ و محمدی آریا، علیرضا. (1394). بررسی ارتباط طرح‌واره‌های اولیه ناسازگار با توجیه روابط پیمان شکنانه در میان افراد متأهل، نشریه روان پرستاری، 3، 4، 27-18.
همتی، معصومه؛ مداحی، محمدابراهیم؛ خلعتبری، جواد؛ و حسینیان، سیمین. (1396). هم سنجی تأثیر شرکت زوجین در نشست‌های روانی-آموزشی طرح‌واره درمانی با درمانگری پذیرش و تعهد در بی‌رمقی زناشویی، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 7، 1، 103-124.
یوسفی، رحیم؛ عابدین، علیرضا؛ تیرگری، عبدالحکیم؛ و فتح‌آبادی، جلیل. (1389). اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل طرح‌واره‌ها در ارتقاء رضایت زناشویی، مجله روانشناسی بالینی،2، 3، 38-25.
یوسفی، ناصر؛ اعتمادی، عذرا؛ و بهرامی، فاطمه. (1389). مقایسه اثربخشی دو رویکرد خانواده‌درمانی مبتنی بر طرح‌واره درمانی و نظام عاطفی بوئن بر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، سبک‌های دل‌بستگی، خود متمایزسازی و میل به طلاق در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز. پایان‌نامه دکتری مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان.
 
References
Atkins, D., Marin, R., Lo, T., Klann, N., & Hahlweg, K. (2010). Outcomes of Couples with Infidelity in a Community-Based Sample of Couple Therapy, Journal of Family Psychology, 24, 212-216.
Atwood, J., & McCullough, D. (2016). Using the Shadow Script of Fidelity to Treat Infidelity: A Narrative Approach, Mental Health in Family Medicine, 12, 136-146.
Beach,S., Hurt, T., Franklin, K., & Fincham, F. (2011). Enhancing Marital Enrichment Through Spirituality: Efficacy Data for Prayer Focused Relationship Enhancement, Psychology of Religion and Spirituality, 2,9, 1-16.
Bogda, D., & Sendil, G. (2012). Investigating infidelity tendency and conflict management based on attachment styles and gender, Electronic Journal of Social Sciences 11, 40, 205- 219.
Davis, C. (2015). an evaluation of the impact of a couples enrichment program on relationship satisfaction, communication, conflict resolution, and forgiveness, Doctoral Thesis, The Graduate College at the University of Nebraska.
Druckerman, P. (2007). Lust in translation: The rules of infidelity from Tokyo to Tennessee. New York: Penguin Press.
Duba, J., Kindsvatter, A., & Lara, T. (2008). Treating Infidelity: Considering Narratives of Attachment, The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 16, 4, 293-299.
Foran, H. M., &O'Leary, K. D. (2008). Problem drinking, jealousy, and anger control: Variables predicting physical aggression against a partner. Journal of Family Violence, 23, 141-148.
Hall, J., & Fincham F. (2009). Psychological distress: Precursor or consequence of dating infidelity? Person Soc Psychol Bull, 35, 2, 143-59.
Hatami, M., & Fadayi, M. (2014). Effectiveness of Schema Therapy in Intimacy, Marital Conflict and Early Maladaptive Schemas of Women Suing for Divorce, International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 3,3, 285-290.
Koolaee, K., Motlagh, B., Esmaili, T., Taghavee, D., & Rahmatizadeh. (2014). The comparison of early maladaptive schema and intimacy in married infidelity and non infidelity men, Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2,7, 13-22.
Lammers, J., Stoker,J., Jordan, J., Pollmann, M., & Stapel, D. (2011). Power Increases Infidelity Among Men and Women, Psychological Science, 22, 9, 1191-1197.
Leeker, O., & Carlozzi, A. (2014). Effects of sex, sexual orientation, infidelity expectations, and love on distress related to emotional and sexual infidelity, Journal of Marital and Family Therapy, 40, 1, 68-91.
Lopez, R., Goncalvez, M., Machado, P., Sinai, D., Bento, T., & Salgado, J. (2014). Narrative Therapy vs. Cognitive-Behavioral Therapy for moderate depression: Empirical evidence from a controlled clinical trial, Psychotherapy Research, 24,6, 62-74.
Lovner,J., & Clarck, M. (2017). Workload and marital satisfaction over time: Testing lagged spillover and crossover effects during the newlywed years, Journal of Vocational Behavior, 101, 67-76.
Mahmood, K., & Najeeb, Z. (2013). Personality traits, Infidelity and Marital Satisfaction among Married men and women, International Journal of Scientific & Engineering Research, 4, 12, 386-391.
Marin.R., & Christensen.A. (2014). Infidelity and Behavioral Couple Therapy: Relationship Outcomes Over 5 Years Following Therapy. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 3, 1,1-12.
McCray,M. (2015). Infidelity, Trust, Commitment, and Marital Satisfaction Among Military Wives During Husbands' Deployment, Doctoral Thesis, Walden University.
Mclean, H., Bailey, H., & Lumely, M. (2014). The secure base script: Associated with early maladaptive schemas related to attachment, Psychology and Psychotherapy, 87, 4, 425-446.
Mcleod, J. (2009). An Introduction to Counselling(Forth Edition). New York: Open University Press.
Munsch, C. (2015). Her Support, His Support:Money, Masculinity, and Marital Infidelity, American Sociological Review, 80(3), 469-495.
Olson, D.H. & Fowers, B.J. (1993). Five types of marriage: An empirical typology based on ENRICH. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 1, 3, 196-207.
Olson, D.H. & Wilson, M. (1989) Family Satisfaction. In Olson, D.H. and colleagues. Families: What Makes Them Work? Newbury Park, CA: Sage Publishing.
Olson, D.H. (1996). PREPARE/ENRICH Counselors Manual: Version 2000. Minneapolis, MN: Life Innovations, Inc.
Polat, D. (2006). Evli bireylerin evlilik uyumları, aldatma eğilimleri ve çatısma eğilimleri arasındaki iliskilerin bazı değiskenler açısından incelenmesi, Yayınlanmıs Yuksek Lisans Tezi, Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara, Turkiye.
Porjorat, M. (2016). A Comparative Study of Early Maladaptive Schemas in Women with Marital Infidelity Experience and those Who Didn’t Have Such an Experience, Acta Medica International, 3,1, 89-93.
Riahi, F., Khajeddin, N., & Izadi-Mazidi,L. (2017). Evaluation of Relationship Between Mental Health and Marital Satisfaction in Male Married Students, Jentashapir Journal of Health Research, 8, 1, 1-5.
Shackelford, T. K., Besser,A.,& Goetz,A. (2007, January). Personality, Marital Satisfaction, and Probability of Marital Infidelity. Individual Differences Research, pp.1-18.
Simeone-Difrancesco,C., Roediger,E., & Stevens,B. (2015). Schema Therapy with Couples, Oxford, UK: Wiley-Blackwell.
Van Genderen, H., Rijkeboer, M., & Arntz, A. (2012). Theoretical model: Schemas, coping styles, and modes. In van Vreeswijk, M., Broersen, J., & Nadort, M. (Eds.), The Wiley-Blackwell Handbook of Schema Therapy: Theory, Research, and Practice (pp. 27-40). John Wiley & Sons: Malden, MA.
Wever, C. (2015). Beyond psychological truth: Deconstructing western deficit-oriented psychology and the co-construction of alternative psychologies in narrative practice, International Journal of Narrative Therapy and Community Work, 1, 20-32.
White, M. (2007). Maps of narrative practice. New York: Norton.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York, NY: Guilford Press.
Young, J., Brown, G. (1990). Young Schema Questionnaire: Special Edition. New York: Schema Therapy Institute.
Yumbul, C., Cavusoglu, S., & Geyimci, B. (2010). The effect of childhood trauma on adult attachment styles, infidelity tendency, romantic jealousy and self-esteem, Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1741-1745.
Zare, B. (2011). Review of studies on infidelity, 3rd International Conference on Advanced Management Science, Singapore, IACSIT Press.
 
 
 
References (In Persian)
Aghajanbeglou, S., Motaharnia, S. (2014). Study on causes of infidelity in Boushehr. The first congress of culture and religious thought. Boushehr: Institute of Safiran Farhangi Mobin.
Ahi,Q., Mohammadifar,M., & Besharat,M. (2007). Reliability and validity of Young schemas questionnaire short form, Journal of Psychology and Educational Sciences, 37, 3, 5-20.
Amani, A. (2011). Efficacy of schema therapy and study on dominant schemas in therapy of a case with marital infidelity, Articles collection of 5th Family and Sexual Health Congress. Tehran: Shahed University.
Aminiha,A., Farahbakhsh, K., Esmaili, M. (2015). Qualitative inquiry in couple responses to disclosure of marital infidelity, Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 5, 3, 72-92.
Ashayeri, T., & Ajami, M. (2015). Sociological Rooting of social-cultural beliefs effecting honor murders. Journal of Informational and Criminal Researches. 1(54); 30-54.
Boustan,A., Hashemian, K., Shafiabadi, A., & Delavar, A. (2007). Comparison of efficacy of group couple therapy with educating redecision therapy and narrative therapy on enhancement of marital satisfaction in collegian marriage: News and Researches in Counseling. 6(24) 79-102.
Eskandarpour, N. (2014). Study on efficacy of narrative therapy on reduce dissatisfaction of couples in Tehran. Articles of the first international conference of psychology and educational sciences. Tehran: Institute of Hemayeshgaran Mehr Eshragh.
Hemmati, M., Maddahi, M., Khalatbari., & Hosseynian, Simin. (2017). The comparison of the effect of the couples' participation in psycho-educational sessions of schema therapy and acceptance and commitment therapy on marital burnout, Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 7, 1, 103-124.
Isanejad, O., Ahmadi, S., & Etemadi, Z. (2010). Efficacy of relationship enrichment on improvement of marital relationship quality. Journal of Behavioral Sciences,4(1); 9-16.
Khodabakhsh, M., Kiani, F., Noori Tirtashi, E., & Khastwo Hashjin, H. (2014). The Effectiveness of Narrative Therapy on Increasing Couples Intimacy and Its Dimensions: Implication for Treatment, Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 4, 4, 608-632.
 
Long, L., & Young, M. (2007). Counseling Couples. (Translated by Nazari, Khodadi, Asadi, Namvaran & Sahebdel, 2013). Tehran: Avaye Nour Publication.
Mazloumi, S. (2007). Efficacy of marriage enrichment on intimacy of couples without problems. Tehran: M.A thesis. University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences.
Mokhtari, S. (2009). Efficacy of Schema therapy on marital satisfaction of married individuals suffering from obsessive-compulsive personality disorder in Isfahan, M.A thesis, Al-Zahra University.
Nabovati, A.& Elaheh, S. (2014). Affective and sexual satisfaction and its role in infidelity, Articles Collection of 1st rnational Conference on Education and Psychology. Marvdasht: Young Innovator Andisha Developers.
Navaie, J.,& Mohammadiaria, A. (2015). Association between early maladaptive schemas and extra marital relationships among married people, Journal of Psychiatric Nursing, 3,4, 18-27.
Olia’, N., Fatehizadeh, M., & Bahrami, F. (2006). Efficacy of marital enrichment training on couple intimacy, Journal of Family Research, 2, 6, 120-135.
Prochaska, J., & Norcras, j. (2007). Psychotherapy Systems(translated by Sayedmohammadi, 2010). Tehran: Ravan Publications.
Qasemi Moghadam, K., Bahmani, B., & Asgari, A. (2013). Efficacy of marital enrichment(Olson Approach) on married women satisfaction. Journal of Clinical Psychological and Personality. 20(8); 1-10.
Refahi, Z., Qaderi, Z.,& Bahmani, M. (2011). Efficacy of couple schema therapy on improving couple performance, Psychological Methods and Models, 2,2, 29-45.
Yousefi, N., Etemadi, O., & Bahrami, F. (2009). Comparison of the effectiveness of family therapy based on schema therapy and Bowen’s emotional system therapy on the early maladaptive schemas, attachment styles, self-defferntiation, and divorce tendency among divorce applicant clients in Saqez. Doctoral thesis, Isfahan University.
Yousefi, R.,  Abedin, A., Tirgari, A., & Fathabadi, J. (2010). Efficacy of education of schemas on enhancing marital satisfaction. Journal of Clinical Psychology. 2(3); 25-38.