بسترها، پیامدها و سازگاری زنان مطّلقه‌ی شهر تهران (یک مطالعۀ پدیدارشناسانه)

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسنده

استادیار جامعه‏شناسی، دانشگاه بوعلی‏،سینا،همدان،ایران

چکیده

هدف: هدف مطالعۀ کیفی پدیدارشناختی حاضر، درک بسترها و پیامدهای طلاق از رویکرد تجربه‏ای زنان مطلّقه و چگونگی برخورد با این تجربه در زندگی بعد از طلاق است. برخلاف مطالعات اثبات‏گرایانه که مسئله‏ی طلاق را عمدتاً از منظر بیرونی مطالعه کرده و به عوامل بروز جدایی بین زوجین می‏پردازند، این مطالعه‏ بر دریافت تجربه‏مند زنان از نگاه خودشان متمرکز شده و چگونگی تعامل آنها را با زندگی جدید واکاوی می‏کند.
روش:این مطالعه، رویکرد نظری و روش‏شناسی پدیدارشناسی را برای آشکار سازی و بازنمایی تجربه‏ی طلاق از نگاه زنان مطلّقه به‏کار گرفته و فرآیند آن را از زبان سوژه‏های مورد مطالعه روایت می‏کند. روش نمونه‏گیری در این مطالعه از نوع هدفمند با حداکثر تنوع بوده و با نمونه‏ای هدفمند از زنان مطلّقه‏ی شهر تهران بر اساس معیار اشباع نظری مصاحبه‏ی کیفی صورت گرفته است.
یافته‏ها: مطابق یافته‎ها عوامل زمینه‏ساز طلاق در چهار محور کلی بسترهای اقتصادی، بسترهای فردی ـ روان‏شناختی، بسترهای ارتباطی و بسترهای اجتماعی ـ فرهنگی دسته‏بندی می‎شوند.  پیامدهای طلاق برای زنان مطلّقه نیز در سه عنوان پیامدهای فردی، پیامدهای اقتصادی و پیامدهای اجتماعی ‏بررسی شدند.
نتیجه‏گیری:براساس تجربۀ زیستۀ زنان مطلّقه دو بستر کلان (اجتماعی/ فرهنگی و اقتصادی) از یک طرف و دو بستر میانی و خرد (فردی و تعاملی) از سوی دیگر زمینه‏های بروز طلاق می‏باشند. در بخش شیوه‏های سازگاری زنان مطلقه نیز دو راهبرد کلی زندگی با خانواده‏ی پدری و تشکیل زندگی مستقل مطرح شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Phenomenological Study of Contexts, Consequences and Adaptations to Divorce among Divorced Women of Tehran City

نویسنده [English]

  • Ahmad Mohammadpur
Assistant Professor of Sociology, University of Bu Ali Sina,Hamedan, Iran
چکیده [English]

Purpose: This Phenomenological study explores the contexts, process and consequences of divorce from divorced women point of view and the way they cope with its multidimensional experience. Despite of positivistic perspective which considers divorce as something mainly determined by external forces, this interpretative research investigate the lived experience of divorce referring to women naïve point of view and the way they deals with their new lives.  
Method: This work utilizes the phenomenology both as theory and method to reveal and represent the experience of divorce as it is done by participants. It is tried to narrate the process of divorce based on women own narratives. The sampling strategy was maximum variation purposive sampling and 107 participants being interviewed in Tehran based on theoretical saturation criterion.
Findings: According to findings, there existed four contextual factors for divorce including of Economic, Psychological – individual, Communicative, and Socio-Cultural contexts.
Conclusion: At end, two strategies for adaption were found among divorced women; these are living with parent family and living independently. The body of findings has been presented in a conceptual model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenology Lived Experience
  • Context and Consequence
  • Adaptation
  • Divorced Women of Tehran