هم‌سنجی کارایی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ بر سبک‌های دل‌بستگی زوجین سازش نیافته

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روان‌شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

3 استادیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، ایران

4 گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

دو رویکرد زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان ازجمله رویکردهای ارزشمند و شواهدمحوری هستند که توسط پژوهش­های فراوانی موردحمایت قرارگرفته‌اند. هدف این پژوهش هم‌سنجی کارایی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر سبک‌های دل‌بستگی زوجین سازش نیافته است. جامعۀ آماری پژوهش دربرگیرنده همه همسرهای مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره خانواده سینا شهرستان دزفول در سال 1397 بود. نمونه پژوهش با روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس انتخاب شد. آزمودنی‌ها دربرگیرنده 6 زوج (12 نفر) از افراد مراجعه‌کننده به این مرکز بودند که با توجه به نمره پرسش‌نامه سازگاری زناشویی در شمار همسرهای سازش نیافته قرار می‌گرفتند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم‌زمان استفاده شد. پروتکل درمانی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و متمرکز بر هیجان در سه گام خط پایه و 12 نشست (90 دقیقه‌ای) مداخله و پیگیری دوماهه اجرا شد. آزمودنی‌ها به سنجه سازگاری زوجی اسپینر (1976) و سبـک دل‌بستگی بزرگ‌سـال کولینز و رید (1990) پاسخ دادند. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبود تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد در گروه زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل‌بستگی ایمن (38/20%، 69/19%) دل‌بستگی اجتنابی (30/27%، 49/28%) دل‌بستگی اضطرابی (98/25%، 47/26%) و در گروه زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل‌بستگی ایمن (93/33%، 32/36%) دل‌بستگی اجتنابی (37%، 36/40%) دل‌بستگی اضطرابی (97/35%، 67/33%) است؛ بنابراین نتایج پژوهش نشان می­دهد که زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ هر دو در کاهش سبک‌های دل‌بستگی اجتنابی و دل‌بستگی اضطرابی زوجین کارایی دارند. ولی فقط زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ در افزایش دل‌بستگی ایمن زوجین مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of acceptance and commitment-based Couple Therapy and emotionally focused couple therapy on unadjusted couples' attachment styles

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Joulazadeh Esmaeili 1
  • Javad Karimi 2
  • Kourosh Goodarzi 3
  • Mohamad Asgari 4
1 PhD Student, Borujerd Branch, Islamic Azad University, Borujerd, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Malayer University, Malayer, Iran
3 Assistant Professor, Depatment of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Bourjard Branch, Iran
4 assessment & Measurement Dep., Psychology & Education Faculty, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Two couple therapy approaches based on acceptance and commitment and emotionally focused couple therapy are valuable and evidence-based approaches that have been supported by a great deal of research. Purpose of this study is to compare the efficacy of acceptance and commitment-based couple therapy and emotionally focused couple therapy on unadjusted couples' attachment styles. The statistical population of the study included all couples who referred to Sina Family Counseling Center in Dezful in 1397. The research sample was selected by purposeful sampling. Subjects included 6 couples (n= 12) who referred to this clinic and were classified as unadjusted couples according to the score of marital adjustment questionnaire. In this study, a single case design of asynchronous multiple baseline type was used. Acceptance and commitment-based couple therapy and emotionally focused protocols were administered in three baselines and 12 sessions (90 minutes) and two months' follow-ups. Subjects responded to the Dyadic Adjustment Scale (DAS) Spanier (1976) and the Adult Attachment Style (RAAS) Collins and Reed (1990). Data were analyzed using visual charting, reliable change index and percent improvement formula. Findings showed that in the group whose therapy was based on acceptance and commitment level of improvement after treatment and follow-up, respectively, secured attachment (20.38%, 19.69%), avoidant attachment (27.30%, 28.49%), anxiety attachment (25.98%, 26.47%) and in the emotionally focused couples group, the level of improvement after treatment and follow up were respectively for secure attachment (33.93%, 36.32%) and avoidance attachment (37%, 40.36%), Anxiety attachment (35.97%, 33.67%). Therefore, the results show that acceptance and commitment-based couple therapy and emotionally focused couple therapy are both effective in reducing avoidant attachment styles and anxiety attachment. However, only emotionally focused couple therapy is effective in increasing couples' secure attachment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital adjustment
  • attachment styles
  • acceptance and commitment therapy
  • emotionally focused couple therapy

مراجع

ایمانی، مهدی. (1391). بررسی کارایی رفتاردرمانی مبتنی بر پذیرش و زوج‌درمانی رفتاری یکپارچه‌نگر در کاهش آشفتگی زناشویی و علائم اختلال اضطراب فراگیر زنان شهرستان ماهشهر. مجله مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 3 (1)، 89- 56. [link]
بشارت، محمدعلی. (1385). تبیین اختلال‌های شخصیت بر اساس نظریه دل‌بستگی. مجله روان‌شناسی معاصر، 1، (2)، 48-41 [link]
پاک‌دامن، شهلا. (1383). بررسی ارتباط بین دل‌بستگی و جامعه طلبی در نوجوانی. مجله علوم روان‌شناختی،3 (9)، 47-25.[link]
تبریزی، مصطفی؛ دیبائیان، شهرزاد؛ جعفری، فروغ و کاردانی، مژده. (1385). فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده‌درمانی. تهران: انتشارات فراروان. [link]
ثنایی ذاکر، باقر، علاقبند، ستیلا و هومن، عباس. (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت. [link]
جانسون، سوزان ام. (2004). زوج‌درمانی هیجان‌مدار. ترجمه: بیتا حسینی. (1393). انتشارات جنگل. [link]
جانسون، سوزان ام؛ ویفن و والری ای. (2003). فرایندهای دل‌بستگی در زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی. ترجمه: فاطمه بهرامی و همکاران، (1392). تهران: انتشارات دانژه. [link]
حیدریان‌فر، نرگس و امان الهی، عباس. (1395). زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)؛ (راهنمای گام‌به‌گام برای درمانگران). اهواز: انتشارات علوم و فنون پزشکی. [link]
ریو، جان مارشال. (1998). انگیزش و هیجان (ویراست دوم). ترجمه: یحیی سید محمدی، (1389). تهران: نشر ویرایش. [link].
سازمان ثبت‌احوال ایران، (1396)، آمار ازدواج و طلاق در سال، (1396).[link]
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس، (1995)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ترجمه: احمدرضا نصر، حمیدرضا عریضی، محمود ابوالقاسمی، خسرو باقری، محمدحسین علامت ساز، محمدجعفر پاکسرشت و همکاران، (1386)، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.[link]
گورمن، آلن. اس. (2014). راهنمای بالینی زوج‌درمانی. ترجمه: امانی، رزیتا و همکاران. (1393). همدان: مرکز نشر دانشگاه بوعلی سینا. [link]
نیکولز، مایکل پی و شوارتز، ریچارد سی. (2004)، خانواده درمانی (مفاهیم و روش‌ها)، ترجمه: محسن دهقانی و همکاران، چاپ دوم، (1389). تهران: دانژه. [link]
هریس، راس، (2009)، درمان پذیرش و تعهد با عشق، ترجمه: پیمان دوستی و همکاران، تهران: فراگیر هگمتانه. (1396).[link]
هریس، راس. (2009). ACT به زبان ساده (الفبای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد). ترجمه: انوشه امین زاده، تهران: انتشارات ارجمند، (1395). [link]
References
Ahmadi, K., Nabipoor, S. M., Kimiaee, S. A., & Afzali, M. H. (2010).Effect of family problem-solving on marital satisfaction. Journal of Applied Science, 10(8): 682-687. [link]
Aston, N. M., & Mc Lanahan, S. S. (1991),"Family Structure, Parent Practices and high school Completion" American Sociological Review, vol. 56, and pp: 309- 320. [link]
Bois, K., Bergeron, S., Rosen, N. O., Mc Duff, P., & Grégoire, C. (2013). Sexual and relationship intimacy among women with provoked vestibulodynia and their partners: Associations with sexual satisfaction, sexual function, and pain self‐efficacy. Journal of sexual medicine, 10(8), 2024-2035. [link]
Bulanda, J., Brown, S., & Yamashita, T. (2016). Marital quality, marital dissolution, and mortality risk during the later life course. Journal Social Science & Medicine, 165, 119–127. [link]
Christensen, A., Doss, B., (2017). Integative behavioral couple therapy. Journal Current Opinion in Pschology, 13, 23-27.[link]
Cohen, B., Mc Guffin, M. E., Pfeifle, C., Segal, D., & Cohen, S. M. (1992). Apterous, a gene required for imaginal disc development in Drosophila encodes a member of the LIM family of developmental regulatory proteins.  Genes Dev. 6 (5): 715-729. [link]
Collins, N. L., & Read, S. J., (1994). Cognitive representations of attachment: The structure and function of working models. Advances in Personal Relationships, 5, 53-90. [link]
Collins, N. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment working models, and relationship quality in dating couples. Journal of Personality and Social Psychology, 58(4), 644-663. [link]
Dalgleish, T. L., Johnson, S. M., Burgess, M., Lafontaine, M. F., Wiebe, S. A., Tasca, G.A. (2013). Examining predictors of change in therapyemotionally focused couple therapy. Canada: University of Ottawa. [link]
Deluse, S. R., & Draver, S. L., (2015). A Rigorous Quasi- Exprimental Design to Evaluate the Causal Effect of a Mandatory Divorce Education Program. Family Court Review, 53 (1): 66-78. [link]
Dozier, M., & Kobak, R. R. (1992). Psychophysiology and adolescent attachment interviews: Converging evidence for repressing strategies. Child Development, 63, 1473-1480. [link]
Feeney, J, A., & Nooller, P. (1993). Attachment style as a predictor of adult romantic relationships. Journal of Personality and Social psychology, 5 (2). 281-291. [link]
Feeney, J, A., & Noller, P. (1996). Adult attachment, thousand oaks, CA: Sage publications. [link]
Feeny, S., 2003, 'The impact of foreign aid on poverty and human well-being in Papua New Guinea', Asia Pacific Development Journal, 10, 2, 73-93. [link]
Ferman, E. M., & Herbert, J. D. (2008). New directions in cognitive behavior therapy: acceptance based therapies, chapter to appear in w. o’donohue, je. Fisher. (eds) cognitive behavior therapy: Applying empirically supported treatments in your practice, 2nd ed. Hoboken, NJ: Wiley; 63, 263-265. [link]
Fuendeling, J. M. (1998). Affect regulation as a sty listic process within adult attachment. Journal of Social and Personal Relationships, 15(3), 291-322. [link]
GhorbanaliPoor, M., Farahani, H., Borjali, A., & Moghadas, L., (2008). Effects of education for changes and innovations insocial living on marital satisfaction. Psychol Quarterly Educ SciPsychol; 4(3): 57-70. [link]
Gottman, J. M., (2013). Marital interaction: Experimental investigation: Elsevier. [link]
Heyes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (1999). Acceptance and commitment therapy: An experiential approach behavior change. New York: Guilford. [link]
Hossain, M. M., Siddique, N. A., & Habib, M. F. B. (2017). Status of Marital Adjustment, Life Satisfaction and Mental Health of Tribal (Santal) and Non-Tribal Peoples in Bangladesh: A Comparative Study. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS), 22(6), 5-12. [link]
Johnson, S. M. (2003). Attachment theory: A guide for couple's therapy. In S. M. Johnson & V. Whiffen (Eds), Attachment Processes incouple and family therapy. New York: Guilford Press. [link]
Johnson S. M., (2004). The practice of emotionally focused couple therapy. The practice of emotionally focused couple therapy. New York: Brunner Rutledge. [link]
Kafetsios, K. (2004). Attachment and emotional intelligence abilities across life course. Personality and Individual Differences, 37, 129- 145. [link]
Linley, P. A., & Joseph, S. (2004). Positive change following trauma and adversity: A review. J Trauma Stress, 17(1), 11-21. [link]
Millikin, J. W. (2000). Resolving Attachment Injuries in Couples Using Emotionally Focused Therapy: A Process Study. Doctoral Dissertation in Human Development, Blacksburg, Virginia. [link]
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2004). Security-Based Self-Representations in Adulthood: Contents and Processes. In W. S. Rholes & J. A. Simpson (Eds.), Adult attachment: Theory, research, and clinical implications (p. 159–195). Guilford Publications. [link]
 Mutlu, B., Erkut, Z., Yıldırım, Z., & Gündoğdu, N. (2018). A review on the relationship between marital adjustment and maternal attachment. Revista da Associação Médica Brasileira, 64 (3), 243-252. [link]
Rao, L. S. (2017). Marital adjustment and depression among couples. The International Journal of Indian Psychology, 4 (2), 34-42. [link]
Rosen- Grandon, J., Myers, J., & Hattie, J. (2004). The relationship between marital characteristics, marital. Interactionprocesses and marital satisfaction. Journal Couns and Dev, 82 (1), 58-68. [link]
Rothbard, J. C., & Shaver, P. R. (1994). Continuity of attachment across the life span. In M. B. Sperling & W. H. Berman (Eds.), Attachment in adults: Clinical and developmental perspectives (p. 31–71). Guilford Press. [link]
Sayers, S. L., Kohn, C.S., & Fresco, D. M. (2001). Marital Conflict and Depression in the context of marital Discord Cognitive therapy and Research, 25 (6). [link]
Searle, G., & Meara, N. M. (1989). Affective dimensions of attachment styles: Exploring self-reported attachment style, gender, emotional experience among college student. Journal of Counseling Psychology, 46 (2), 147-158. [link]
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and family, 38, 15-28. [link]
Vetere, A., & Myers, L. B. (2002). Repressive coping style and adult romantic attachment style: Is there a relationship? Personality and Individual Differences, 32, 799-807. [link]
Yalcin, B. M., & Karahan, T. F. (2007). Effects of a couple communication program on marital adjustment. The Journal of the American Board of Family Medicine, 20(1), 36-44. [link]
Zhang, H., Tracy, L., Spinred, N., Eisenberg, N., & Wang, Z. (2017).Young adult's internet addiction: prediction by the interaction of parental marital conflict and respiratory sinus arrhythmia. International. Journal of psychology, 120,148-156. [link]
 
References in Persian
Besharat, M. A. (2006). Explaining personality disorders based on attachment theory. Journal of Contemporary Psychology, Volume 1, Issue 2, 41 - 48. [link]
Gall, M., Borg, W., & Gall, J. (2007). Quantitative and qualitative research methods in educational sciences and psychology.Translators: Ahmad Reza Nasr.,Hamidreza Oriti.,Mahmoud Abolghasemi.,Khosro Bagheri.,Mohammad Hossein Alamatsaz., Mohammad Jafar Pak Seresht et al. Tehran: Shahid Beheshti University Press: 2016. [link]
Gorman, A. S. (2015). Clinical Guide to Couples Therapy. Translated by Amani, Rosita et al. Hamadan: University of Bu Ali Sina Publishing Center (2014). [link]
Harris, R. (2009). Acceptance and Commitment with Love, Translation; Friendship Contract, et al., Tehran: Hegmataneh inclusive. (2017) [link]
Harris, Ross. (2009). ACT in simple language (alphabet of acceptance and commitment therapy). Translated by Anoosheh Aminzadeh, Tehran: Arjmand Publications, (2016). [link]
Heydarianfar, N., & Amanullahi, A. (2016). Acceptance and Commitment-Based Coupling Therapy (ACT)؛ (Step by Step Guide for Therapists). Ahvaz: Medical Science and Technology Publication. [link]
Imani, M. (2012). Evaluation of the Effectiveness of Acceptance-Based Behavior Therapy and Integrated Behavioral Coupling Therapy in Reducing Marital Disorder and Symptoms of Generalized Anxiety Disorder in Mahshahr Women, Journal of Family Counseling and Psychotherapy, 3 (1), 56-89. [link]
Johnson, S. M., & Wiffen, V. A. (2003). Attachment Processes in Couples Therapy and Family Therapy. Translated by Fatemeh Bahrami et al., (2013). Tehran: Dangier Publications. [link]
Johnson, S. M. (2004). Emotional Couple Therapy, Translated by Bita Hosseini, (2014). Jungle Publications. [link]
Pakdaman, Sh. (2004). The relationship between attachment and community seeking in adolescence. Journal of Psychological Science, 3 (9), 25-47. [link]
Rio, J. M., (1998). Motivation and Excitement (Second Edition). Translated by Yahya Seyed Mohammadi, (2010). Tehran: Editing publication. [link
Tabrizi, m., Dibayian, Sh., Jaafari, F., & Associate, M. P. (2008). Descriptive Culture of Family and Family Therapy. Tehran: Fararavan Publications. [link]
Sanayee, B., Alagheband, S., & Human, A. (2008). Family and Marriage Measurement Scales. Tehran: Besat Press. [link]
Nichols, M. P., & Schwartz, R. C. (2004). Family Therapy (Concepts and Methods). Translated by: Mohsen Dehghani et al., Second Edition, (2010). Tehran: Danjeh. [link]
Organization for the Registration of Iranian Citizens (2017). Marriage and divorce statistics in 2017. [link]

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 مهر 1398
  • تاریخ بازنگری: 16 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار