اوزونی دوجی, رحمان بردی, فرخبخش, کیومرث, اسمعیلی, معصومه, کاظمی, فرنگیس. (1394). تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق. مشاوره و روان درمانی خانواده, 5(4), 36-60.
رحمان بردی اوزونی دوجی; کیومرث فرخبخش; معصومه اسمعیلی; فرنگیس کاظمی. "تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق". مشاوره و روان درمانی خانواده, 5, 4, 1394, 36-60.
اوزونی دوجی, رحمان بردی, فرخبخش, کیومرث, اسمعیلی, معصومه, کاظمی, فرنگیس. (1394). 'تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق', مشاوره و روان درمانی خانواده, 5(4), pp. 36-60.
اوزونی دوجی, رحمان بردی, فرخبخش, کیومرث, اسمعیلی, معصومه, کاظمی, فرنگیس. تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق. مشاوره و روان درمانی خانواده, 1394; 5(4): 36-60.
تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق
1دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.davajirahman@gmail.com
2دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
3دانشیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
شواهد نشان می‌دهد شیوه‌های درک، تفسیر و ارزیابی همسران از همدیگر و اتفاقاتی که در رابطه‌شان می‌افتد تأثیر عمده‌ای بر کیفیت رابطه آن‌ها می‌گذارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق بود. در این پژوهش از طرح آزمایشی مورد منفرد خط پایه چندگانه استفاده شد. جامعه آماری دربرگیرنده، همسران خود ارجاعی یا ارجاع داده‌شده به مراکز مددکاری و مشاوره و مرکز مشاوره دادگستری بود که از میان آن‌ها با به‌کارگیری نمونه‌گیری هدفمند 3 زوج (زن و شوهر) انتخاب شدند و طرح‌واره درمانی همسران به مدت 20 جلسه و با انجام پیگیری دوماهه اجرا گردید. از پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه طرح‌واره یانگ و پرسشنامه گرایش به طلاق برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از ترسیم دیداری، برآورد درصد بهبودی، درصد داده‌های غیر همپوش، درصد داده‌های همپوش، شاخص تغییر پایا و شاخص کوهن تحلیل شدند. نتایج نشان دادطرح‌واره درمانی همسران، طرح‌واره‌های سازش نایافته نخستین همسران را به لحاظ بالینی و آماری تعدیل کرده و گرایش به طلاق همسران را کاهش داده و این کاهش به لحاظ بالینی و آماری معنی‌دار بود (RCI > 1.96 0.05, > (p. کاهش در شدت طرح‌واره‌های سازش نایافته نخستین و گرایش به طلاق پس از پیگیری دوماهه نیز حفظ‌شده و تغییرات ازلحاظ بالینی و آماری معنی‌دار بود ( RCI > 1.96 0.05, >p ). نظر به تأثیر درمان طرح‌وارۀ همسران در تغییر طرح‌واره‌های سازش نایافتۀ نخستین و کاهش گرایش به طلاق،می‌توان از طرح‌واره درمانی همسران به‌عنوان یک مداخله کارآمد برای تعدیل طرح‌واره‌های سازش نایافته نخستین و کاهش گرایش به طلاق همسران در شرف طلاق استفاده کرد.
Title: Effect of Couples Schema Therapy (ST-C) on modification of early maladaptive schemas and decreasing tendency to divorce
نویسندگان [English]
Rahman Berdi Ozouni-Davaji1؛ Kioumars Farahbakhsh2؛ Masoumeh Esmaeily2؛ Farangis Kazemi3
1PhD Student of Counseling, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2Associate Professor, Department of Counseling, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3Associate Professor, Department of Psychology and Exceptional Children Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Evidences show that the ways in which couples perceive, interpret and evaluate each other and the events that occur in their relationship have a significant impact on the quality of their relationships. The purpose of this study was determining effect of Couples Schema Therapy (ST-C) on modification of Early Maladaptive Schemas (EMS) and decreasing tendency to divorce among divorce applicant couples.An experimental study in the form of Single-Subject Design (SSD) carried out. Population were consisted of self-referential or referred couples to counseling centers as well as counseling center of Justice Department that three couples were selected using purposive sampling method. Couples Schema Therapy (ST-C) conducted on 20 sessions with two months follow-up. To collect data, demographic checklist, Young Schema Questionnaire (YSQ), and questionnaire of tendency to divorce used. Data were analyzed using visuals analysis, improvement percentage, and Percentage of Non-overlapping Data (PND), Percentage of Overlapping Data (POD), Reliable Change Index (RCI), and Cohen index.Results showed thatCouples Schema Therapy (ST-C) modified early maladaptive schemas and decreased tendency to divorce among divorce applicant couples and this modification and this decrease was clinically and statically meaningful (RCI > 1.96, p < 0.05). Modification of severity of early maladaptive schemas and reduction in the tendency to divorce was also remained after two months and changes were clinically and statistically meaningful (RCI > 1.96, p < 0.05).According to positive effects of Couples Schema Therapy (ST-C) on modification of early maladaptive schemas and reduction of tendency to divorce among divorce applicant couples, the aforementioned treatment appeared to be likely useful in changing of early maladaptive schemas and reduction of tendency to divorce.
کلیدواژه‌ها [English]
early maladaptive schemas, divorce, couples schema therapy
مراجع
منابع
امانی، احمد؛ بهزاد، داود (1391). اثربخشی طرح‌واره درمانی در ارتقاء تعهد زناشویی و حرمت خود همسرها. پژوهش‌های مشاوره، 11(41): 117-133.
داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا؛ بهرامی، فاطمه (1390). رویکرد کوتاه‌مدت راه‌حل محور برای کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد طلاق. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم. شماره 43. 134-121.
ذوالفقاری، مریم؛ فاتحی زاده، مریم؛ عابدی، محمدرضا (1387). تعیین رابطه میان طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان. فصلنامه خانواده پژوهی، سال چهارم، شماره 15،. 247-261.
زارعی محمودآبادی، حسن (1390). بررسی عوامل پیش‌بینی کننده گرایش به طلاق، تدوین مدل مداخله‌ای بومی و اثربخشی آن بر گرایش و خود کارآمدی مدیریت طلاق در زوجین خواهان طلاق شهر یزد. رساله دکتری. دانشگاه اصفهان. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. گروه مشاوره
منجم، عارفه؛ آقا یوسفی، علیرضا؛ زارع، حسین (1392). هم سنجی حوزه‌های طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین و سبک فرزند پروری و تله‌های زندگی زنان مطلقه با عادی، مجله علوم رفتاری، 142-133.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ بگیان کوله مرز، محمد جواد؛ بختی، مجتبی (1393). هم سنجی اثربخشی دو رویکرد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و روایت درمانی گروهی بر تعدیل طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین در مراجعین خواهان طلاق. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 4(1): 1-28.
یوسفی، ناصر (1390: الف). هم سنجی اثربخشی دو رویکرد خانواده‌درمانی مبتنی بر طرح‌واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح‌واره‌های ناسازگار نخستین در مراجعین خواهان طلاق شهر سقز. مجله اصول بهداشت روانی. 13(4): 73-356.
یوسفی، ناصر (1390: ب). هم سنجی اثربخشی دو رویکرد خانواده‌درمانی مبتنی بر طرح‌واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر گرایش به طلاق در مراجعین خواهان متارکه. مجله روان‌شناسی بالینی، سال سوم، شماره 3(پیاپی 11)، 53-64.
یوسفی، ناصر؛ اعتمادی، عذرا؛ بهرامی، فاطمه؛ احمدی، سید احمد؛ فاتحی زاده، مریم السادات (1389). هم سنجی طرح‌واره‌های ناسازگانه نخستین در همسران مطلقه و عادی به‌عنوان پیش‌بینی کننده طلاق. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 16(1): 33-21.
یوسفی، رحیم؛ عابدین، علیرضا؛ تیرگری، عبدالحکیم؛ فتح آبادی، جلیل (1389). اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر طرح‌واره‌ها در ارتقاء رضایت زناشویی. مجله روان‌شناسی بالینی، 2(3 پیاپی 7): 37-25.
یوسفی، رحیم؛ عابدین، علیرضا؛ فتح آبادی، جلیل؛ تیرگری، عبدالحکیم (1390). هم سنجی اثربخشی دو مداخله آموزش گروهی طرح‌واره محور و سبک زندگی محور در ارتقاء سطح بینش شناختی زوجین دارای نارضایتی زناشویی. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 1(2): 160-139.
Atkinson,T. (2012) Schema therapy for couples: healing partners in a relationship. In Vreeswijk, M.v., Broersen, J., Nadort, M. (Ed.), the Wiley-Blackwell Handbook of Schema Therapy: Theory, Research and Practice. (Chap 3, p: 323-336). John Wiley & Sons.
Arntz, A. Jacob, G. A. (2012). Emotion-Focused Techniques in Schema Therapy and the Role of Exposure Techniques. In P. Neudeck & H.-U. Wittchen (Eds.), Exposure Therapy: Rethinking the Model - Refining the Method (pp. 167-181). New York, NY: Springer New York.
Bamber, M. (2006). CBT for Occupational Stress in Health Professionals: Introducing a Schema-focused approach. Routledge.
Hahlweg, K., Baucom, D. H., Grawe-Gerber, M., & Snyder, D. k (2009). Strengthening couples and families: dissemination of interventions for the treatment and prevention of couple distress. In K. Hahlweg, M. Grawe-Gerber, & D. H. Baucom (Eds.), Enhancing couples: The shape of couple therapy to come. 2009. Go¨ttingen, Germany: Hogrefe.
Ingram RE, Hayes A, Scott W. (2000). Empirically Supported Treatments: A critical analysis. In: Snyder CR, Ingram RE, editors. Handbook of psychological change. New York: Wiley; 40-60.
Martin, R., & Young, J.E. (2010). Schema therapy. In Dobson, K.S. (Ed.), Handbook of cognitive-behavioral therapies (3rd Ed.) (pp. 317-346). New York: Guilford Press.
Rafaeli, E., Bernstein, D.P., Young, J. (2011) Schema Therapy: Distinctive Features (CBT Distinctive Features). Rout ledge.
Renner, F., Arntz, A. (2013). Treatment for Chronic Depression Using Schema Therapy. Clinical Psychology: Science and Practice. 20 (2): 165-179.
Rusbult, C. E. Zembrodt, I. M. (1983). Responses to dissatisfaction in romantic involvements: a multidimensional scaling analysis. Journal of experimental social psychology. 19(3): 274- 293.
Simeone-DiFrancesco, Ch., Roediger, E., Stevens, B. A. (2015). Schema Therapy with Couples: a Practitioner’s Guide to Healing Relationships, John Wiley & Sons.
Soygut, G., Karaosmanoglu, A., & Cakır, Z. (2009). Assessment of early maladaptive schemas: A psychometric study of the Turkish young schema questionnaire short form3. Turkish Journal of Psychiatry, 20, 144-152.
Wenzel, A. (2012). Modification of core beliefs in cognitive therapy. Standard and innovative strategies in cognitive behavior therapy. 17-34.
Whisman, M. A., Uebelacker, L. A. (2007). Maladaptive schemas and core beliefs in treatment and research with couples. In L. P. Riso, P. L. Du Toit, D. J. Stein., J.E. Young (Eds.), cognitive schemas and core beliefs in psychological problems: a scientist-practitioner guide. Washington, DC: American Psychological Association.
Young, J. E., & Gluhoski, V. A. (1997). Schema focused perspective on satisfaction in close relationships. In R. J. Sternberg & M Hojjat (Eds.), Satisfaction in close relationships New York, NY: The Guilford Press.
Young, J. E., Klosko, J. S. & Weishaar, M.E. (2003). Schema Therapy: A Practitioner’s Guide. NY: Guilford Press.
ابتدای صفحه