اثربخشی مشاوره زناشویی مبتنی بر الگوی کاربرد عملی مهارت‌های ارتباط صمیمانه (PAIRS) بر بهبود عملکرد خانوادگی زوج‌های دارای ناسازگاری زناشویی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشیار مشاوره، دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف: انجام درست نقش‌ها و تکالیف زناشویی برای عملکرد خانواده حیاتی است و هرگونه تغییر یا نابسامانی در روابط زوج‌ها می‌تواند عملکرد کل سیستم خانواده را تحت تأثیر قرار دهد . تا کنون پژوهش‌های متعددی دراین مورد صورت گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی کاربرد عملی مهارت‌های ارتباط صمیمانه (PAIRS) بر بهبود عملکرد خانوادگی زوج‌های ناسازگار شهر مشهد بود.
روش: پژوهش حاضر پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل همه زوج‌های مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاوره خانواده شهر مشهد بودند. در این پژوهش 57 زوج حضور داشتند که بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند  و 10 جلسه مشاوره مبتنی بر رویکرد PAIRS دریافت نمودند. آزمودنی‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسشنامه ابزار سنجش خانوادگی (FAD) مورد سنجش قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) و t مستقل استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که رویکرد PAIRS عملکرد خانوادگی را در زوج‌ها گروه آزمایش نسبت به زوجین گروه کنترل بطور معناداری بهبود بخشید. نتایج تحقیق حاضر بیانگر اینست که نه تنها مشاوره زناشویی مبتنی بر مدل PAIRS به بهبود عملکرد خانوادگی زوجها منتهی می‌شود، بلکه حوزه‌های حل مسأله، ارتباط، نقش‌ها، پاسخ‌دهی عاطفی، درآمیختگی عاطفی و کنترل رفتار را بهبود می‌بخشد.
نتیجه گیری: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که رویکرد PAIRS در بهبود عملکرد خانوادگی زوجین ناسازگار موثر است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Couple Counseling Based on Practical Application of Intimacy Relationship Skills Model on Family Function Improvement in Couples with Marital Incompatibility

نویسندگان [English]

  • saed ali kimiaei 1
  • hasan gorjian 2
1 Associate Professor of Consultation, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Master of Family Counseling, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

: .Proper Performance couple roles and duties is vital to family functioning and any change or disorder in couple relationship, can affect whole family system. In line with many other related researches, the purpose of this research is the effectiveness of Practical Application of Intimacy Relationship Skills (PAIRS) on family function improvement helpless couples in Mashhad.
Method: The presented research was applied semi-experimental method and type of pre-test-post-test and control group that was implemented at 2010. Statistical population consisted of all couples were referred to a clinic of family therapy on Mashhad City. In this study, 57 couples were selected through random sampling methods, which assigned into two control and experimental groups and received 10 counseling session based on PAIRS approach. Participants were measured in two stage pre-test and post-test by Family Assessment Device (FAD). Covariance and Independent sample t-test was carried out for data analysis.
Conclusion: Results show that PAIRS approach improved significantly family functioning in couples experimental group than couples control group. So this research showed that couple counseling related PAIRS model not only led to enhancement of couple general family functioning but also dimensions of problem solving, communication, roles, affective responsiveness, affective involvement and behavior control.
It can be concluded that PAIRS approach is effective in improving family function couples incompatible

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Counseling
  • PAIRS model
  • family function
  • Couples Incompatible

مراجع

اسماعیل‌نیا، آسیه (1390). اثربخشی آموزش ارتباط صمیمانه بر سبک‌های دلبستگی و هوش هیجانی زوجین ناسازگار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
ثنایی، باقر. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
جانگسما، آ؛ و پترسون، ال. (1389). راهنمای گام به گام درمان مشکلات روانی بزرگسالان (سیدعلی کیمیائی، خدابخش احمدی، مریم فاتحی‌زاده، فاطمه بهرامی و محمدرضا عابدی، مترجمان) مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
جوادی، بهناز؛ حسینیان، سیمین؛ و شفیع­آبادی، عبدالله. (1388). اثربخشی آموزش تحلیل ارتباط محاوره­ای به مادران بر بهبود عملکرد خانواده آنان. مجله خانواده پژوهی، 5، 517-503.
خدادادی، مریم. (1390). اثربخشی مدل PAIRS بر الگوهای ارتباطی و حمایت اجتماعی زوجین در انتظار فرزند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
ربیعی، سولماز؛ فاتحی زاده، مریم و بهرامی، فاطمه؛ (1384). بررسی تاثیر روایت درمانی زوجی بر عملکرد خانواده زوجین شهر اصفهان. مجله خانواده پژوهی، 4، 191-179.
زارعی محمودآبادی، حسن. (1392). اثربخشی بازآموزی سبک­های اسنادی بر بهبود عملکرد خانواده زوجین متقاضی طلاق. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 4(3)، 385-367.
سودانی، منصور؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز و سلطانی، زیبا. (1391). اثربخشی تحلیل رفتار متقابل بر افزایش عملکرد زوج­های ناسازگار. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 2(3)، 287-268.
شریفی، خلیل؛ عریضی، سید حمیدرضا و نامداری، کوروش. (1384). بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و سرسختی روانشناختی در دانش­آموزان. مجله دانشور رفتار، 12، 94-85.
صمدزاده، منا؛ شعیری، محمدرضا؛ مهدویان، علیرضا و جاویدی، نصیرالدین (1392). پرسشنامه الگوهای ارتباطی: پایایی و روایی. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 3(1)، 153-125.
عباسی، مرتضی؛ مدنی، یاسر و غلامعلی لوسانی، مسعود. (1393). اثربخشی آموزش گروهی برنامه ((کاربرد عملی مهارت­های ارتباط صمیمانه )) بر الگوهای ارتباطی زوج­های در آستانه ازدواج. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 4 (2)، 246-227.
غلامزاده، مریم؛ عطاری، یوسفعلی و شفیع­آبادی، عبدالله. (1388). اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر کارایی خانواده زوجین مراجعه کننده به مراکز بهزیستی شهر اهواز. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 41، 110-87.
فرمانی شهرضا، شیوا؛ رسولی، محسن و قائدنیاجهرمی، علی. (1391). رابطه بین صمیمیت زناشویی، الگوهای ارتباط زناشویی و همدم طلبی- دوری گزینی کارکنان متاهل دانشگاه خوارزمی. فصلنامه روان درمانی و مشاوره خانواده، 4(3)، 472-447.
کیمیایی، سیدعلی و بیگی، فاطمه. (1389). مقایسه عملکرد خانوادگی زوجین دارای فرزندان بیش فعال/ نقص توجه  و مادران عادی. مجله علوم رفتاری، 3، 152-147.
گلادینگ، اس. (1386). خانواده درمانی (فرشاد بهاری، بدری السادات بهرامی، سوسن سیف و مصطفی تبریزی، مترجمان). تهران: انتشارات تزکیه.
گلدنبرگ، ای و گلدنبرگ، اچ. (1387). خانواده درمانی (حمیدرضا شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند، مترجمان). تهران: انتشارات روان.
گوردون، ال؛ تمپل، آر و آدامز، دی. (1388). کتاب جامع زوج­درمانی (ترجمه خدابخش احمدی، زهرا اخوی و علی اکبر رحیمی). تهران: نشر دانژه.
ملک‌خسروی، غفار.(1382). کارکرد خانواده در کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعلی/ نقص توجه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.
موسوی، رقیه؛ مرادی، علیرضا و مهدوی هرسینی، سید اسماعیل. (1384). بررسی اثربخشی خانواده درمانی ساختاری بر بهبود عملکرد خانواده و تقویت رضایت زناشویی در خانواده­های کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی. مجله خانواده پژوهی، 1، 335-321.
مینوچین، اس. (1383). خانواده و خانواده درمانی (باقر ثنایی، مترجم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
هومن، حیدر علی. (1384). شناخت روش علمی در علوم رفتاری. چاپ ششم. تهران: نشر پارسا.
 
Asoodeh, M. H.; Daneshpour, M.; Khalili, Sh.; Lavasani, M. Gh.; Shabani, M.A. & Dadras, I. (2011). Iranian successful family functioning: Communication. Journal of social and behavior sciences, 30, 367-371.
De Maria, R. M. (1998). A National Survey of Married Couples Who Participate in Marriage Enrichment. Ph.D. dissertation. Faculty of The Graduate School of Social Work and social Research of Bryn Mawr College. , Pennsylvania.
Durana, C. (1994). The use bonding and emotional expressiveness in the PAIRS training: Psychoeducational  approach or couples. Journal of  family Psychotherapy, 5, 65-81. 
Durana, C. (1996). Bonding and emotional reeducation of couples in the PAIRS training: Part 1. The American Journal of Family Therapy, 24, 269-280. 
Durana, C. (1996). Bonding and emotional reeducation of couples in the PAIRS training: Part 2. The American Journal of Family Therapy, 24, 315-328.
Eisenberg, S. & Falciglia, A. (2010). PAIRS Relationship Skills Training Helps Men Succeed as Husbands and Fathers. Pairs site,  2010. www.pairs.com.[RetrievedDecember 22, 2010].
Falciglia, A. & Schindler, R. (2010). Marriage Education Increases Relationship Satisfaction. Pairs site,  2010. www.pairs.com.[RetrievedDecember 22, 2010].
Fincham, F. D.; Stanley, S. M. & Beach, S. R. H. (2007). The emergence of transformative processes in marriage: An analysis of emerging trends. Journal of Marriage and the Family, 69, 275–292.
Fischer, J. & Corcoran, K. (2007). Measures for clinical practice and research. New York:  Oxford university press, Inc.
Gordon, L. (1996). PAIRS. 2010. www.PAIRS.com. [RetrievedDecember 22, 2010].
Johnson, S. M. (2005). Emotion and the repair of close relationships. In W. Pinsof & J. Lebow (Eds.), Family psychology: The art of the science. New York: Oxford University Press.
Keitner, G. I.; Killer, I.W. & Ryan, C. E. (1996). Mood disorder and the family in F.W. kasiow (Ed), Handbook of relation diagnosis and dysfunction family patterns (435-446). New York: Wiley.
Kirby, J. S.; Baucom, D. H. & Peterman, M. A. (2005). An investigation of unmet intimacy needs in marital relationships. Journal of marital and family therapy, 31, 313-325.
Kitzman, K.M.; Gaylord, N. K.; Holt, A. R. & Kenny, E. D. (2003). Child witnesses to domestic violence: A meta-analytic review. Journal of consulting and clinical psychology, 71, 339-352.
Rangarajan, S. & Kelly, L. (2006). Family communication patterns, family environment, and the impact of parental alcoholism on offspring self-esteem. Journal of social and personal relationship, 23, 655-671.
Segrin, C. & Flora, J. (2005). Family communication. Mahwah, New Jersey. Lawrence Erlbaum Associates Inc.
Turner, L. (1998). The impact of PAIRS, a psycho educational group intervention, on marital discord, adult interaction style, projective identification and perceptive identification. The tenth national symposium on doctoral research on social work, Ohio state university, Columbus, OH.
Van Alstine, G. T. (2003). A Review Of Research About  An Essential Aspect Of  Emotionally Focused Of Couple Therapy : Attachment Theory. Journal of personality and social psychology, 81, 1205-1224.
Worthington, E.; Buston, B. & Hammonds, T. (1989). A component analysis of marriage enrichment : Information and treatment modality. Journal of counseling and development, 67, 555-560. 
مشاوره و روان درمانی خانواده
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 18
پیاپی18
شهریور 1394
صفحه 83-100

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 مرداد 1394
  • تاریخ بازنگری: 09 شهریور 1394
  • تاریخ پذیرش: 15 تیر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار