تحلیل صورتبندی راوی شعر فروغ فرخزاد از اضطراب خانوادۀ دنیای مدرن برمبنای نظریۀ موری بوون(مقاله کوتاه)

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسنده

استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه کردستان،سنندج،ایران

چکیده

هدف: شاخه های هنر از جمله ادبیات همیشه حامل شوق ها و اضطراب های بشریست. یکی از این اضطراب ها تقابل کهنه و نو است که با برآمدن مدرنیته شدت گرفت. اضطراب مدرنیته به صورت شک، ابهام و تناقض در ادبیات نمود یافت و شخصیتی شکست خورده، منزوی و متردد، محور روایت های ادبی شد. در ادبیات مذکور، تصویر خانواده  به دلیل تمایز یافتگی افراطی افراد آن، بصورت فضایی ناامن  و خالی از روابط صمیمی در آمد. این وضعیت از اول قرن چهاردهم شمسی به آرامی وارد فضای شعر و داستان فارسی شد، تا هنوز هم کم وبیش ادامه دارد. غرض از این تحقیق  علاوه بر انعکاس  تجربه تاریخی ایرانی، نشان دادن ظرفیت و قابلیت متون ادبی بویژه ادبیات فارسی در راستای کمک رسانی به تببین نظریه های روان در مانی و مشاوره در تعامل درمانگر و درمان پذیر است.
روش: روش تحقیق تلفیقی از نشانه شناسی روایی با نظریه نظامهای خانوادگی موری بوون است. به همین منظور ابتدا  دلالت های هنری شعر رمزگشایی شده است سپس آن رمزگشایی، در خدمت عناصر تحلیلی نظریه موری بوون قرار گرفته است.
 یافته‌ها: شعر فروغ فرخزاد حاوی موضوعات متنوعی مبنی بر اضطراب دنیای مدرن است. یکی از نمونه های آشکار انعکاس اضطراب مدرنیته در نهاد خانواده، شعر «دلم برای باغچه می سوزد» است که در اوایل دهه چهل به روایت در آمده است.  در این شعر، راوی با استفاده از شخصیت پردازی مستقیم و غیر مستقیم، عناصر هویتی ثابت و متغیر افراد را که منجر به جدایی آنها شده است در دو سطح زبانی و بصری به تصویر می کشد و خانواده ای مستاصل را معرفی می کند.
نتیجه‌گیری با توجه به نظریه نظامهای خانوادگی موری بوون، نتیجه حاکی از آن است که افراد خانواده با تمامی تمایز یافتگی هویتی به «تفکیک خویشتن» در معنای اصطلاحی نظریه نرسیده اند. از طرفی دیگر قاعده «مثلث ها» که با وارد کردن دیگری سعی می کند اضطراب را کنترل کند، برای هیچ یک از اهالی خانواده اتفاق نیفتاده است به همین دلیل  نظام خانوادگی از هم گسسته و افراد در کنار هم احساس تنهایی می کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Narrator's Formation of the Anxiety of the Modern Family According to Murray Bowen's Theory

نویسنده [English]

  • Parsa Yaghoobi Janbeh Saraee
Associate Professor of Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Purpose:Arts, including literature have always reflected human anxieties and hopes. One of these anxieties is caused by the battle between the old and the new which was intensified with the advent of modernity. The anxiety of modernity was manifested by doubts, ambiguities and paradoxes in literature and the defeated, isolated and alienated character dominated modern literature. In modern literature, due to the excessive differentiation of the individuals, the family was represented as an unsafe place in which there existed no sincere interaction. This notion entered Persian literature in the third decade of the twentieth century and still exists to some extent. Besides reflecting Iran's historical experience, this paper demonstrates the capacity of literary texts to help express the psychotherapeutic theories and the interaction of the therapist and the subject.  
Methods: The method of this study is a combination of narrative semiotics and Murray Bowen's family systems. Accordingly, first the poems' artistic meanings have been decodes and the decoded message has been used in the analytical elements of Murray Bowen's theory. 
Findings: Furlough Farrokhzad's poetry includes many topics that indicate the anxiety of the modern world. One of the vivid examples of the expression of anxiety in the family is the poem "I Pity the Garden" which was published in the beginning of the 1960s. In this poem, the narrator uses direct and indirect characterization to verbally and visually depict those elements of people's static and dynamic identity that lead to the separation of individuals in a helpless family.
Conclusion: Considering Murray Bowen's theory of family systems, one can argue that the family members, despite all their differentiation, have not reached "self-separation" in the proper sense of the theory. Also, the "triangles", according to which one includes the other in order to reduce the anxiety, has not occurred for any of the family members. Therefore, the family system is broken down and the members feed alone with each other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forough Farrokhzad's poetry
  • Modernity
  • Murray Bowen's theory
  • family
  • anxiety