اثربخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری بر کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی در سندرم آشیانه خالی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 مربی روانشناسی، دانشگاه پیام نور، سنندج، ایران

2 استادیار روانشناسی، دانشگاه پیام نور

3 استادیار روانشناسی، دانشگاه کردستان

4 دانشجوی دکتری علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف:افزایشطولعمر،کیفیتزندگیوتواناییفردبرایزندگیمستقلراتحتتاثیرقراردادهواورانیازمندمراقبتوحمایت دیگرانمینماید.بنابراینبرنامهریزیمناسبجهتروبروشدنبااینوضعیتدرآشیانه خالیضروریبهنظرمیرسد.این پـژوهـش با هـدف بـررسـی اثـربخـشی درمان گروهـی شنـاختـی ــ رفتـاری بـر کاهـش افسـردگی و افـزایـش امیـدواری سندرم آشیانه خالی شهـر قروه است.
روش: جامعه آماری را کلیه مردان و زنان شهرستان قروه که فرزندانشان آنها را ترک نموده اند و از آنها جدا شده‏اند را شامل می‏شود. حجـم نمـونـه 24 نـفـر با استفـاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخـاب شـد. به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسشنـامۀ افسـردگی بک  BDI- IIو پرسشنـامۀ امیـدبه زندگی اشنـایدر و همکاران استفـاده شـد. این پـژوهـش نیمه آزمایـشی از نوع پیـش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل است.  جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیـفی و آمار استنبـاطی (آزمون تحلیل کوواریانس) استفـاده شـد.
یافته‌ها:یافته‏های به دست آمده نشان داد که میانگین نمرات افسردگی در پس آزمون گروه آزمایش به طور معنا داری از میانگین نمرات پس آزمون در گروه کنترل پایین تر است، و میانگین نمرات امید به زندگی در پس آزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات پس آزمون در گروه کنترل بالاتر است
نتیجه‌گیری: درمان گروهی شنـاختـی ـ رفتـاری در کاهش افسـردگی و افزایش امید به زندگی سندرم آشیانه خالی مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Group Cognitive Behavioral Therapy (CBT) on Depression Decrease and Hopefulness Increase of Empty Nest Syndrome

نویسندگان [English]

  • Mohammad Khaledian 1
  • Hasan qaribi 2
  • Zolikha Gholizadeh 3
  • Reza Shakeri 4
1 Department of Psychology, University of Payame Noor, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor of Psychology, University of Payame Noor, Sanandaj, Iran
3 Assistant Professor of Psychology, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
4 PhD Student of Educational Science, University of Payame Noor, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Purpose: Increased longevity, quality of life and ability to live independently influence and support others to take care of her needs. Therefore, proper planning is necessary to deal with the situation appears to be an empty nest. This study examined the effectiveness of cognitive behavioral group therapy on reducing depression and increase life hope  in the empty nest syndrome is Ghorveh.
Methods: The population of the city Ghorveh all men and women who have left their children to be included. A sample of 24 people was selected using convenient sampling. In order to collect data from instruments Beck depression questionnaire 21 questions and Schneider life hope questionnaire was used. This quasi - experimental study is a pretest-posttest control group for data analysis, descriptive and inferential statistics (covariance) was used.
Results: The results showed that the mean of scores for both post – tests in the experimental group were significantly lower than that control group, and Average life expectancy in the post-test scores of the experimental group significantly higher than the control group post-test scores.
Conclusion: Cognitive behavioral group therapy is effective in reducing depressive and increase life hope empty nest syndrome.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Behavioral
  • Life Hope
  • depression
  • Empty Nest Syndrome
قرآن کریـم، ترجمه سید محمد رضا صفوی. نشر معارف.
اتکینسون، ریتال (1384). زمینهروانشناسیهیلگارد، ( ترجمه حسن رفیعی). تهران: نشر ارجمند، چاپ ششم، جلد دوم. ( تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2005).
پدرام، محمد؛ محمدی، مسعود؛ نظیری، قاسم؛ آیین پرست، ندا (1389). اثربخشیگروهدرمانیشناختی-  رفتاریبردرماناختلالاضطراب، افسردگیوایجادامیدواریدرزنانمبتلابهسرطانسینه. فصلنامه ی علمی – پژوهشی زن وجامعه. 1 (4):  61 – 75.
تابان، حبیب الله؛ قاسمی، غلامرضا؛ فرزانه، آرزو؛ کاظمی، مژگان (1385). بررسی مشکلات سن پیری در ایران و جهان. تهران: نشر آشنا.
حسنی، فریبا (1387).مقایسه اثر بخشی درونی زوج درمانی رفتاری- شناختی، و هیجان محور برافسردگی، اضطراب، ناامیدی و رضایت زناشویی مرد نابارور.  رساله دکتری رشته مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
حمید، نجمه؛ بشلیده، کیومرث؛ عیدی بایگی، مجید؛ دهقانی زاده، زهرا. (1390). بررسی اثربخشی روان درمانی شناختی – رفتاری مذهب محور بر افسردگی زنان مطلقه. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. 1(1): 64 – 54.
درویشی، حشمت الله (1388).  بررسیکاربردتصویرسازیذهنیوریلکسیشنبرکاهشاضطراب،افسردگی بیمارستانوافزایشامیدبهزندگیدرزنانمبتلابهسرطانسینهبیمارستانگلستاناهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
رشیدی نژاد، حدیث؛ تبریزی، مصطفی؛ شفیع آبادی، عبدالله (1391). اثربخشی آموزش گروهی والدین با رویکرد خانواده درمانی ستیر بر جو عاطفی خانواده. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 13(3): 11 – 4.
رنجبر، فرحدخت؛ اشک تراب، طاهره؛  دادگری، آتنا. (1389).  بررسیاثربخشیدرمانشناختی- رفتاریبهشیوهگروهیبرمیزانافسردگی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. 18 (4):  306 – 299.
ریچارد اس، شارف. (1386). نظریههایرواندرمانیومشاوره، (ترجمه مهرداد فیروزبخت).  تهران: خدمات فرهنگی رسا، چاپ ششم. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2007).
زاهدبابلان، عادل؛ قاسم پور، عبدالله؛ حسن زاده، شهناز (1390). نقش بخشش و سرسختی روان شناختی در پیش بینی امید. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 12(3): 19 – 12.
سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا (1384).  خلاصهروانپزشکی:علومرفتاری-روانپزشکیبالینی.) ترجمه حسن رفیعی وخسرو سبحانیان(. تهران:  انشارات ارجمند (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2005).
سادوک، جیمز؛ سادوک، آلکوت (1390). خلاصهروانپزشکی:علومرفتاری- روانپزشکیبالینی. ترجمه فرزین رضاعی. تهران:  انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2011).
غلامزاده، مریم؛ عطاری، یوسفعلی؛ شفیع آبادی، عبدالله (1388). اثربخشیآموزشمهارتهایارتباطیبرکاراییخانوادهدر زوجینمراجعهکنندهبهمرکزبهزیستیشهراهواز. مجله دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی. 41: 110 – 87.
فری، مایکل.(1384).  راهنمای عملی شناخت درمانی گروهی. مترجمان مسعود محمدی، رابرت فرنام. تهران: رشد( تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2005). 
قراچه داغی، مهدی (1380).از حال بد به حال خوب. تهران: آرین کار.
گلدنبرگ، ایرنه؛ گلدنبرگ، هربرت (1388). خانواده درمانی. ترجمه: حمیدرضا حسین شاهی، سیامک نقشبندی، الهام ارجمند. انتشارات: نشر روان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی:2009).
مهریار، امیر هوشنگ (1373). افسردگی،برداشتهاودرمانشناختی. تهران: انتشارات رشد.
مومنی، خدامراد (1390). اثربخشیخاطرهپردازیانسجامیوروایتیبرکاهشنشانههایافسردگیزنانسالمندمقیمسرایسالمندان. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. 1(3): 388 – 361.
وندر زندن، جیمز (1387). روانشناسی رشد. ترجمه حمزه گنجی. انتشارات نشر ساوالان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2008).
Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979).Cognitive therapy of depression.New York: Guilford press.
Carter,  E. A., &  McGoldrick,  M. (1980). The family life cycle: A framework for family therapy.New York: Gardner Press.
Carter,  E. A., &  McGoldrick,  M. (1988). Overview: The changing  family life cycle: A framework for family therapy. In B. Carter & M. McGoldrick (Ends), The changing  family life cycle: A framework for family therapy(2nd ed). New York: Allyn and bacon.
Coleman, S. (1985). Failures in family therapy. New York: Guilford Press.                                    
Duvall, E. M. (1977). Marriage and family development (5th ed). New York: Lippincott.
Edelman, S., Bell, D, R., & Kidman, A. D. (1999). Group CBT VersusSupportive Therapy With Patients Who Have Primary Breast Cancer, Journal ofCognitive Psychotherapy, 13 (3): 189-202.
Feldman, D.B., & Snyder C.R. (2005). Hope and theMeaningful Life: Theoretical and EmpiricalAssociations between Goal-directed Thinking andLife Meaning. Journal of Social and ClinicalPsychology, 24: 401-421.
Haley, J. (1973). Uncommon therapy: The psychiatric techniques of Milton H. Erickson, M.d. New York: W. W. Norton.
Harper, M. (2004).Evidence-based effective practices with older adults.J Couns Dev, 82(2): 36-42.
Hollon, S. D. (1981). Comparisons and combinations with alternative approaches in L. P.
Rehm (ed)., behavior therapy for depression: Present status and future directions, New York:Academic Press.
Parsons, T., & Bales, R.F. (1955).Family, socialization, and interaction process. Glencoe, IL: Free Press.
Shamsaei,F., Rahimi,A., & Zarabian,M.K.(2009). P01-288 Efficacy of pharmacotherapy and cognitive therapy, alone and in combination in ajmor depressive disorder. European Psychiatry, 24(1): 34-56.
Siegle, G. , Steinhauer, S. , Friedman, E. , Thompson, W., & Thase, M.(2011). Remission Prognosis for cognitive therapy for Recurrent Depression Using the Pupil: Utility and Neural Correlates Biological Psychiatry, 69(8): 726-733.
Smits, J., Minhajuddin .A,.&Jarret , R.(2009). Cognitive therapy for depressed adults with co morbid social phobia.Journal of Affective Disorders, 114: 271-278.
Snyder, C. R., Lopez, S.J. (2007). Positive psychology: the scientific and practical explorations of human strengths. New York, sage publication Inc.
Snyder, C.R. (2002).  Hope theory: Rainbows in the mind. Psychol Inq, 13: 249-75.
Snyder, C.R., Harris, C., Anderson, J.R., Holleran, S.A., Irving, S.A., Sigmon, S.,  & et al. (1991). The will and theways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. J Pers Soc Psychol,60(4): 570-85.
Snyder, C.R., Ilardi, D., Stephen, S.,  Cheavens, J., Michael, J., Scott, T., Yamhure, L., & sympson, S. (2000). The role of hope in cognitive behavior therapies.Cognitive therapy and Research, 24 (6): 747-762.