مقایسه اثربخشی دو مداخله آموزش گروهی طرح‌واره‌محور و سبک زندگی‌محور در ارتقاء سطح بینش شناختی زوجین دارای نارضایتی زناشویی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم آذربایجان،تبریز،ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

4 استادیار گروه روانپزشکی و مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران،ساری،ایران

چکیده

زمینه و هدف: اغلب مداخله ‌ها و روشهای زوج ‌درمانی در صدد ارتقاء خودآگاهی و بینش زوجین هستند.  بینش شناختی به عنوان توانایی ارزیابی و تصحیح باورهای تحریف‌ شده و تفسیرهای نادرست تعریف شده است. هدف پژوهش بررسی اثربخشی مداخله‌های آموزش گروهی طرح‌واره‌م حور و سبک زندگی محور در افزایش سطح بینش شناختی زوجین دارای نارضایتی زناشویی است
 روش: به این منظور از بین جامعه زوجین دارای نارضایتی زناشویی مراجعه‌ ک ننده به مراکز مشاوره دولتی وخصوصی شهرستان خوی، تعداد 106 نفر از زوجین پس از اعمال ملاک‌های ورود و خروج غربال شدند، سپس 90نفر (زن و شوهر) به صورت تصادفی در سه گروه مداخله طرح‌واره‌محور (30 نفر)، سبک زندگی‌محور (30 نفر) و کنترل (30 نفر) گماشته شدند. مداخله‌های طرح‌واره‌محور و سبک زندگی‌محور هر کدام 11 جلسه (5/1 ساعت) برای دو گروه آزمایشی اجرا شدند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای را دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفت. پس از اتمام مداخله‌ها از هر سه گروه پس‌آزمون گرفته شد و پس از یک ماه پیگیری به عمل آمد. داده‌ها با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مداخله‌های آموزشی طرح‌واره‌محور و سبک زندگی‌محور در ارتقاء سطح بینش شناختی اثربخش هستند. همچنین نتایج نشان داد که مؤلفه‌ی خوداندیشمندی تحت تأثیر مداخله‌های فوق قرار گرفته، اما در مؤلفه‌ی اطمینان به خود تاثیری ایجاد نشده است. مداخله آموزشی طرح‌واره محور در افزایش سطح خود-اندیشمندی زوجین اثربخش‌تر از مداخله سبک زندگی محور بود.
 نتیجه‌ گیری: مداخله‌های آموزشی طرح‌واره‌محور و سبک زندگی‌محور می‌توانند به عنوان برنامه های مداخله‌ای مقرون به صرفه و آسان و با هدف افزایش سطح بینش زوجین، در دسترس روان‌شناسان و مشاوران خانواده قرار بگیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Schema-Focused and Life Style-Focused Group Training on Cognitive Insight Enhancement in Couples with Marital Dissatisfaction

نویسندگان [English]

  • RAHIM YOOSEFI 1
  • ALIREZA ABEDI 2
  • JALIL FATEHABADI 3
  • ABDULHAKIM TEREGARE 4
1 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Azarbaijan Teacher Training University, Tabriz, Iran
2 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor of Psychiatry and Psychiatry Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
چکیده [English]

Background and aim: Most interventions and therapeutic methods seek to enhance the couples’ self-awareness, or the so-called insight levels. The aims of this study were to investigate the effectiveness of schema-focused and life style-focused group training interventions on enhancement of cognitive insight in couples with marital dissatisfaction. Method: After applying the inclusionary criteria (scoring lower than 40 in ENRICH questionnaire, having at least amid-school degree, being married for more than two years, having no history of separation or divorce) and the exclusionary criteria (history of mental disorder or inpatient, substance use, candidate for divorce)106 couples from among the clients of public and private counseling centers in Iran’s Khoi province were screened. Then 90 subjects (husbands and wives) were randomly assigned to two experimental groups of schema-focused training (N=30) and lifestyle-focused training (N=30) and one control group (N=30). The interventions consisted of 11 sessions (1.5 hour each) for the experimental groups; the control group did not receive any interventions and was placed on the waiting list. Immediately upon implementation of the interventions, posttests and one month later a follow up test were administered on all the three groups. Findings: Findings showed that both schema-focused and life style-focused interventions were effective on enhancement of cognitive insight. Also findings showed that self-reflection was influenced by both interventions but self-certainty was not influenced by either intervention.There is no significant difference between two interventions about effectiveness on enhancement of cognitive insight. Conclusion: Schema-focused and life style-focused group training  interventions may be used as an effective, inexpensive, and easy method to administer interventions to enhance cognitive insight by family and couple counselors.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intervention
  • schemas
  • Life Style
  • cognitive insight
  • couple