هم سنجی اثربخشی زوج‌درمانی ساختاری و زوج درمانی بر پایه ذهن آگاهی بر امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مشاوره،گروه علوم تربیتی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران .

چکیده

نارضایتی زناشویی، افزون بر تأثیرات ویرانگری که بر سلامتِ جسمی و روانی زوجین دارد، بر کیفیت زندگی زوجین نیز اثر نامطلوب گذاشته  و گرایش آنان را به جدایی بیشتر می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف هم سنجی اثربخشی زوج­درمانی ساختاری و زوج­درمانی بر پایه ذهن آگاهی بر امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری دوماهه با گروه کنترل ناهمسان بود. جامعه پژوهش دربرگیرنده همه زوجین دارای نارضایتی زناشویی مراجعه­کننده به مراکز مشاوره خانواده در شهر مشهد که در 6 ماه نخست سال 1400 به این مراکز مراجعه کردند بود که از میان آن‌ها 30 زوج دارای نارضایتی زناشویی به‌صورت در دسترس انتخاب‌شده و به‌صورت تصادفی در سه گروه زوج­درمانی ساختاری، زوج­درمانی بر پایه ذهن آگاهی و گروه کنترل قرار داده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه امید به زندگی (Snyder, Harris, Anderson, Holleran, Irving, Sigmon et al, 1991) و پرسشنامه­ی بهزیستی روان‌شناختی (Ryff, 1989) بود. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون تجزیه‌وتحلیل واریانس با اندازه­گیری­های مکرر استفاده شد. یافته­ها حاکی از این بود که میان نمرات امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی میان دو گروه آزمایش با گروه کنترل تفاوت معنی­داری وجود دارد (05/0›p). همچنین نتایج نشان داد میان دو گروه آزمایش زوج­درمانی ساختاری و زوج­درمانی ذهن آگاهی ازنظر میزان تأثیر­گذاری بر مؤلفه­های امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی تفاوت معنی­داری وجود دارد؛ بدین گونه که تأثیر زوج­درمانی بر پایه ذهن آگاهی بر امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی زوجین بیشتر از زوج­درمانی ساختاری بوده است (05/0›p). با توجه به یافته­ی پژوهش حاضر، مبنی بر اثربخشی بالای زوج­درمانی بر پایه ذهن آگاهی بر امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی زوجین، ضروری است مشاوران و روان­درمانگران خانواده، با صرف وقت بیشتر و پیگیری­های لازم، زوج­درمانی بر پایه ذهن آگاهی را در هر سطحی برای زوجین اجرا نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of structural couple therapy and mindfulness-based couple therapy on life expectancy and psychological well-being in couples with marital dissatisfaction

نویسندگان [English]

  • . Bahareh Sadat Delghandi Sani 1
  • Ebrahim Namani 2
1 PhD student in Counseling, Department of Educational Sciences, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
2 Associate Professor, Department of Educational Science , Faculty of Literature and Humanities, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of structural couple therapy and mindfulness-based couple therapy on life expectancy and psychological well-being in couples with marital dissatisfaction. The design of the research was semi-experimental and pre-test, post-test and two-month follow-up with a control group. The research population included all couples with marital dissatisfaction referring to family counseling centers in Mashhad city who referred to these centers in the first 6 months of 2021 than from which 30 couples with marital dissatisfaction were selected as available and Randomly, they were placed in three groups: structural couple therapy, mindfulness-based couple therapy, and the control group. The research tools were life expectancy questionnaire (Snyder et al, 1991) and psychological well-being questionnaire (Ryff, 1989). In order to analyze the data, the analysis of variance test with repeated measurements was used. The findings indicated that there is a significant difference between the scores of life expectancy and psychological well-being between the two experimental groups and the control group (p>0.05). Also, the results showed that there is a significant difference between the two experimental groups of structural couple therapy and mindfulness couple therapy in terms of the degree of influence on the components of life expectancy and psychological well-being; Thus, the effect of mindfulness-based couple therapy on the life expectancy and psychological well-being of couples was greater than that of structural couple therapy (p>0.05). It is necessary to implement mindfulness-based couple therapy for couples at every level by spending more time and follow-up.

کلیدواژه‌ها [English]

  • life expectancy
  • psychological well-being
  • Structural couple therapy
  • couple therapy based on mindfulness
  • marital dissatisfaction