هم‌سنجی اثربخشی روان تحلیل‌گری کارن هورنای و شناخت درمانی بر الگوهای ارتباطی زنان متأهل دچار روان آزردگی

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، ایران.

2 دانشیار گروه روا نشناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، ایران.

چکیده

الگوی ارتباطی زوجین یکی از راه‌های ارزیابی ساختار خانواده است که نحوه تعامل زن و شوهر را با یکدیگر مشخص می­ سازد و کارایی خانواده را تحت تأثیر قرار می ­دهد. پژوهش حاضر با هدف هم‌سنجی اثربخشی روان ­تحلیل­ گری هورنای و شناخت ­درمانی بر الگوهای ارتباطی زنان متأهل دچار روان آزردگی انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح کاربندی کنترل‌شده تصادفی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل است جامعه آماری شامل 300 زن متأهلی است که در سال 1395 و 1396 به علت مشکلات ارتباطی با همسر به مراکز مشاوره شرق تهران مراجعه کردند. نمونه پژوهش از نوع نمونه در دسترس و شامل 45 زن متأهل است که با توجه به نتایج پرسشنامه سه وجهی هورنای-کولیج (2011) که قبل از مداخله توزیع شد، دچار روان آزردگی محسوب می­شدند. گروه‌های آزمایشی پانزده جلسه مشاوره فردی به ترتیب با رویکرد شناخت ­درمانی و روان­تحلیل­ گری هورنای، در فواصل زمانی یک الی دو بار در هفته دریافت کردند. پرسشنامه "الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی (1984) در سه مرحله خط پایه، مرحله میانی و پایان مداخله، در بین گروه‌های آزمایشی و به‌صورت هم‌زمان برای گروه کنترل توزیع شد و سپس با روش آماری تحلیل واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از اثر معنادار مداخلات بر اثر زمان و اثر تعاملی زمان و گروه در هر سه الگوی ارتباطی بود (001/0p <). الگوی ارتباطی سازنده متقابل در هر دو گروه آزمایشی افزایش معناداری یافت (001/0p <،92/211f= ). الگوی ارتباطی توقع/کناره‌گیر (001/0p <،19/313f= ) و اجتناب متقابل (001/0p <،35/104f= ) به‌طور معناداری کاهش یافتند. اثربخشی دو نوع مداخله بر الگوهای ارتباطی سازنده متقابل و اجتنابی متقابل، تفاوت معناداری نداشت، اما روان­ تحلیل­ گری هورنای در هم‌سنجی با شناخت درمانی، تفاوت معناداری بر کاهش الگوی ارتباطی توقع/کناره‌گیر نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of Karen Horney's psychoanalysis and cognitive therapy on communication patterns of neurotic married women

نویسندگان [English]

  • Zohreh Feizabadi 1
  • Shahrokh Makvand Hosseini 2
  • Parviz Sabahi 3
  • Parvin Rafieinia 3
1 PhD Student, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran
3 Assistant Professor Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran.
چکیده [English]

Couples' communication patterns are one way of assessing family structure that determines how couples interact and affect family performance. The purpose of this study was to compare the effectiveness of Karen Horney's Psychoanalysis and cognitive therapy on the communication patterns of the neurotic married women. The research method is quasi-experimental study with randomized controlled design with two experimental groups and one control group. The statistical population includes 300 married women who referred to some counseling centers East of Tehran due to problems with their spouse in 2016 and 2017. The sample of the study was available sample and included 45 married women who were neurotic according to the results of the "Horney-Coolidge Tridimensional Inventory" distributed before treatment. Experimental groups received 15 sessions of individual counseling with cognitive therapy and Karen Horney's Psychoanalysis approach respectively, once or twice a week. Christensen & Sullaway Communication Patterns Questionnaire (1984) was distributed among the experimental groups in three stages of baseline, mid stage and end of intervention and also between control groups simultaneously. The Findings indicated that there was a significant effect of therapeutic interventions on time and interactive effect of time and group in all three communication patterns. The cross-constructive communication pattern increased significantly (f=211/92, p < 0.001) and expectation/withdrawal (f= 313/19, p < 0.001) and cross-avoidance (f= 104/35, p < 0.001) communication patterns decreased significantly in both experimental groups. There was no significant difference in the effectiveness of the two types of psychotherapy on cross-constructive and cross-avoidance communication patterns, while Karen Horney's Psychoanalysis showed a significant difference in the reduction of expectation-withdrawal communication pattern compared to cognitive therapy (p < 0.001).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Karen Horney's psychoanalysis
  • cognitive therapy
  • communication patterns
  • neurotic women

مراجع

احمدی، زهرا؛ احمدی، سید احمد و فاتحی زاده، مریم السادات. (1385). بررسی اثربخشی شیوه زوج‌درمانی ارتباط شی کوتاه‌مدت بر الگوهای ارتباطی زوجین. فصلنامه خانواده پژوهی، 2(6)، 117- 105. [Link]
بیدرام گرگابی، مریم. (1393).  بررسی رابطه میان الگوهای ارتباطی با رضایت زناشویی بر روی زوجین شهر شاهین‌شهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده ادبیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان. [Link]
ثناگویی، محمد؛ جان بزرگی، مسعود و مهدویان، علیرضا. (1390). الگوهای ارتباطی زوجین با رضامندی  رابطه زناشویی. فصلنامه اسلام و روانشناسی، 9،  77-57. [Link]
جاویدی، نصیرالدین؛ سلیمانی، علی‌اکبر؛ احمدی، خدابخش و صمد زاده، مونا. (1392). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(5)، 410-402. [Link]
چهره، هاشمیه؛ ازگلی، گیتی؛ ابوالمعالی، خدیجه و نصیری، ملیحه. (1396). بررسی ارتباط ویژگی های شخصیتی و رضایت زناشویی بر اساس مدل پنج عامل بزرگ شخصیتی: مرور سیستماتیک، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 22، 132-121. [Link] 
سودانی، منصور؛ شجاعیان، منصور؛ خجسته مهر، رضا و شیرعلی نیا، خدیجه. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی مشارکتی بر الگوهای ارتباطی و صمیمیت زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بهبهان. ارمغان دانش،22 (4)، 514-499. [Link]
شیخ الاسلامی، علی؛ آذرنیور، سیده ساره و محمدی، نسیم. (1394).  پیش بینی کیفیت زندگی زنان متأهل بر اساس دانش و نگرش جنسی و صفات شخصیت. سلامت و مراقبت، 17 (3)،  269-260. [Link]
صدیقی، سعیده؛ مکوندحسینی، شاهرخ و قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی. (1395). اثربخشی گروه‌درمانی تحلیل رفتار متقابل بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 17(3)، 44-36.  [Link]
عبادت پور، بهناز. (1379). هنجاریابی پرسشنامه الگوهای ارتباطی زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم. [Link]
قادری، حکیمه. (1385). اثربخشی زوج‌درمانی روابط موضوعی کوتاه‌مدت بر افزایش سازگاری و بهبود الگوهای ارتباطی زوجین ناسازگار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. [Link]
کرمانشاهی، فاطمه و شفیع‌آبادی، عبدالله. (1393). بررسی اثربخشی درمان آدلری بر بهبود الگوهای ارتباطی زنان نابارور. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه تربیتی، 40، 112-99. [Link]
کشاورز افشار، حسین؛ اسدی، مسعود؛ جهان بخشی، زهرا  و خاص محمدی، مهدی. (1390). تأثیر آموزش حل مسألة مبتنی بر نظریة انتخاب بر الگوهای ارتباطی زوج ها. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 12(2)، 28-20. [Link]
موسوی امیرآباد، زهره. (1398). اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر الگوهای ارتباطی و فرسودگی زناشویی در زوجین. رویش روان‌شناسی، 8(9)، 110-103. [Link]
ندائی، علی؛  بهرامی، فاطمه؛ جزایری، رضوان السادات و  فاتحی زاده، مریم السادات. (1395). تأثیر مداخله مبتنی بر خودنظمی هیجانی بر الگوهای ارتباطی زوجین شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 17(1)، 79-69. [Link]
هورنای، کارن. (۱۹۴۲). خودکاوی. ترجمه محمدجعفر مصفا. تهران: انتشارات بهجت.[Link]
هورنای، کارن. (1950). عصبیت و رشد آدمی. ترجمه محمدجعفر مصفا. تهران: انتشارات بهجت.[Link]
 
Amiri, M., Farhoodi, F., Abdolvand, N., & Rezaie, B. A. (2011). A study of the relationship between Big-five personality traits and communication styles with marital satisfaction of married students majoring in public universities of Tehran. Procedia-  Social and Behavioral Sciences, 30, 685-689. [Link]
Car, A. (2000). Family therapy, concepts, process and practice.University Callege Dublin and clan William Institute Dublin, Inland John wiley& Sons, LTD. [Link]
Caughlin, J. P., & Huston, T. L. (2002). A contextual analysis of the associationbetween demand/withdraw and marital satisfaction. Personal Relationships, 9(1), 95-119. [Link]
Coolidge, F. L., Segal, D. L., Estey, A. J., & Neuzil, P. J. (2011). Preliminary psychometric properties of a measure of Karen Horney’s tridimensional theory in children and adolescents. Journal of Clinical Psychology, 67, 383-390. [Link]
Coolidge, F. L., Segal, D. L., Estey, A. J., Spinath, F. M., Hahn, E., & Gottschling, J.  (2015). Heritability Estimates of Karen Horney’s Core Neurotic Trends in a Young Adult Twin Sample. Psychology, 6, 2013-2024. doi: 10.4236/psych.2015.615199. [Link]
Dahl, J., Stewart, I., Martell, C., Kaplan, J.S., & Walser, R.D. (2014). ACT and RFT in Relationships: Helping Clients Deepen Intimacy and Maintain Healthy Commitments Using Acceptance and Commitment Therapy and Relational Frame Theory. Oakland, New Harbinger Publications. [Link]
Donato, S., Parise, M., Pagani, A. F., Bertoni, A., & Iafrate, R. (2014). Demand-withdraw, Couple Satisfaction and Relationship Duration. Procedia, Social and Behavioral Sciences, 140(22), 200–206. [Link]
Firat, M., & Okanli, A. (2017). Assessing the Relationship between Marital Satisfaction and Conflict Communication Styles of Married Turkish. current psychology, 38, 1360-1367. [Link]
Heaven, P. C., Smith, L., Prabhakar, S. M., Abraham, J., & Mete, M. E. (2006). Personality and conflict communication patterns in cohabiting  couples. Research in Personality, 40(5), 829-840. [Link]
Heffner, K. L., Kiecolt, Glaser, J. K., Loving, T. J., Glaser, R. & Malarkey, W. B. (2006). Older spouses cortisol responses to marital conflict: Associations with demand/withdraw communication patterns. Behavioral Medicine, 29(4), 317–325. [Link]
Johnson, S. (2007).  The contribution of emotionally focused couple therapy. Contemptorary Psychotherapy,37(1), 47-52. [Link]
Khaddouma, A.,  Coop Gordon, K.,  & Strand, E. B. (2016). Mindful mates: A pilot study of the relational effects of mindfulness-based stress reduction on participants and their partners. Family Process Journal, 56(3), 631- 651. [Link]
Karukivi, M., Tolvanen, M., Karlsson, L., & Karlsson, H. (2014). Is alexithymia linked with marital satisfaction or attachment to the partner? A study in apregnancy cohort of parents-to-be. Comprehensive Psychiatry, 55(5), 1252-1257. [Link]
Lindstrom, R. A. (2013). Cyclicality and the relationship between neuroticism, communication, and relationship satisfaction in cohabiting couples. a thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree. [Link]
Mirecki, R. M., Brimhall, A. S., & Bramesfeld, K. D. (2013). Communication during conflict: Differences between individuals in first and second marriages.  Divorce Remarriage, 54, 197–213. [Link]
Muro, L., Holliman, R., & Luquet, W. (2016). Imago Relationship Therapy and accurate empathy development. Couple & Relationship Therapy, 25(3), 232-246. [Link]
Papp, L. M., Kouros, C. D.,  & Cummıngs, E. K. (2009). Demand-withdraw patterns in marital conflict in the home. Personal Relationships, 16, 285–300. [Link]
Rosowsky, E., King, K. D., Coolidge, F. L., Rhoades BA, C. S., & Segal. D. L. (2012). Marital Satisfaction and Personality Traits in Long-Term Marriages: An Exploratory Study.  Clinical Gerontologist; 35(2), 77-87. [Link]
Schmidt, C. D., Luquet, W., & Gehlert, N. C. (2015). Evaluating the impact of the “Getting The Love You Want” Couples Workshop on Relational Satisfaction and Communication Patterns. Couple Relationship Therapy, 15(1), 1-18. [Link]
Shedler, J. (2010). The Efficacy of Psychodynamic Psychotherapy. American Psychological Association, 65(2), 98-109. [Link]
Summers, R. F. & Barber, J. p. (2012). Psychodynamic Therapy: A Guide to Evidence-Based Practice. Guilford Press. [Link]
Takeshita, H., Ikebe, K., Kagawa, R., Okada, T., Gondo, Y., et al. (2015). Association of personality traits with oral healthrelated quality of life independently of objective oral health status: A study of community-dwelling elderly Japanese. Dentistry. 43(3), 342-349. [Link]
Wolf, D. (2013). Intensive Short-Term Dynamic Psychotherapy in the Private Practice of Psychiatry. Psychiatric Annals, 43(11), 491-495. [Link]
References in Persian
Ahmadi, Z., Ahmadi, S. A., & Fatehizadeh, M. (2006). The Effect of Short-Term Object  Relationship Couples Therapy Method on Couples Communication Patterns. Quarterly Journal of Family Studies, 2(6), 105-117. Persian [Link]
Bidram Gorgabi, M. (2014). Investigating the Relationship between communication Patterns with Marital Satisfaction on Shahin Shahr Couples.Thesis for master's degree. Institute of Literature. Shahid Bahonar University. Persian [Link]
Chehreh, H. Ozgoli, G. Abolmaali, Kh.& Nasiri, M. (2018). The relationship between personality traits and marital satisfaction based on five factor model of personality: A systematic review. Scientific Journal of Kurdistan University of Medican Science,22(5), 121-132. Persian [Link] 
Ebadatpour, B. (2000). Standardization of Marital Communication Patterns Questionnaire. Thesis for master's degree. Faculty of Psychology and Educational Sciences. Teacher Training University.Persian [Link]
Ghaderi, H. (2006). Effectiveness of Couple Therapy based on  Short-Term Object Relationships on Increasing Compatibility and Improving Communication Patterns of Incompatible Couples. Thesis for master's degree. University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences. Persian [Link]
Horney, K. (1950). Neurosis and Human Growth. Translated by Mosaffa, M. J. Tehran, Besat Publishers. Persian [Link]
Horney, K. (1942). Self-analysis. Translated by Mosaffa, M. Tehran, Besat Publishers. Persian [Link]
Javidi, N., Soleimani, A. A., Ahmadi, Kh., & Samadzadeh, M. (2013). The effectiveness of emotionally focused couples therapy(EFT) to improve communication patterns in couples. Research in Behavioral Sciences: 11 (5), 402- 410. Persian [Link]
Kermanshahi, F., & Shafiabadi, A. (2014). The Effectiveness of Adler Therapy on Improving Communication Patterns in Infertile Women. Educational Research. 40, 99-112. Persian [Link]
Keshavarz Afshar, H., Asadi, M., Jahanbakhsi, Z., & KhasMohammadi, M. (2011).  The effect of problem solving training with emphasis on choice theory on couples communication patterns. Knowledge and Research in Applied Psychology, 12(2), 20-28. Persian [Link]
Mousavi Amirabad, Z. (2019). The Effectiveness of Image Relationship Therapy on  Communication Patterns and Marital Burnout in Couples. frooyesh, 8(9), 103-110. Persian [Link]
Nedayi, A., Bahrami, F., Jazayeri, R., & Fatehizade, M. (2015). The Effect of Emotional Self-regulation-based Intervantion on Couples’ Communication Patterns in Isfahan. Knowledge and Research in Applied Psychology, 17(1), 69-79. Persian [Link]
Sanagouie, M., Janbozorgi, M., & Mahdavian, A. (2011). Relationship between Marital Satisfaction" and "Communication Patterns of Couples. Islam and Psychology, 9, 57-77. Persian [Link]
Seddighi, S., Makvand Hosseini, Sh., & Ghanbari Hashem Abadi, B. (2016). The Effectiveness of Group Therapy Using Transactional Analysis (TA) on Couples’ Communication Patterns. Knowledge and Research in Applied Psychology, 17 (3), 36-44. Persian [Link]
Sheikholeslami, A., Azarniour, S. S., & Mohammadi, N. (2015). Prediction of Quality of Life Based on Sexual Attitude and Knowledge, and Personality Traits in Married Women. Health and Care, 17(3), 260-269. Persian [Link]
Soudani, M., Shojaeian, M., Khojeste Mehr, R., & Shiralinia, Kh. (2017). The Effectiveness of Collaborative Couple Therapy on Communication Patterns and Intimacy of Couples Referring to Counseling Centers of Behbahan. Armaghan Danessh, 22(4), 499-514. Persian [Link]

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 02 فروردین 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار