پیش‌بینی رضایت زناشویی مادران و پدران کودکان دچار درخودماندگی با ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.

2 دکترای روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی ، استاد ممتاز دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

3 استادیار دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

4 دانشیاردانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی، دانشگاه تهران

چکیده

دشواری و فشار روانی برآمده از مراقبت کودکان دچار درخودماندگی، بسته به عوامل شخصیتی مراقب، در رابطه میان فردی او اثر می‌گذارد. ازاین‌رو پژوهش با هدف پیش‌بینی رضایت زناشویی مادران و پدران کودکان دچار درخودماندگی با ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها به انجام رسیده است. پژوهش توصیفی است و با بکار بستن روش همبستگی انجام داده شد. جامعه آماری آن دربرگیرنده همه مادران و پدران  دارای کودکان دانش‌آموز مقطع پیش‌دبستان و دبستان دچار درخودماندگی در مدارس استثنایی شهر مشهد درسال تحصیلی 94 ـ 93 بوده است. با به‌کارگیری فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری گیری در دسترس تعداد 95 زوج از میان والدین این کودکان به‌عنوان نمونه پژوهش گزینش شدند. داده‌ها با ابزارهای سنجه رضایت‌مندی زوجین افروز و پرسشنامه پنج عاملی نئو گرداوری شد. تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از آزمون رگرسیون به انجام رسید. یافته‌های پژوهش نشان داد که ویژگی‌های شخصیتی می‌توانند با ضریب تعیین 29/0 در سطح 01/0 رضایت زناشویی مادران و با ضریب تعیین 26/0 در سطح 01/0 رضایت زناشویی پدران را پیش‌بینی کنند. با توجه به توان پیش‌بینی رضایت زناشویی بر پایه ویژگی‌های شخصیتی مادران و پدران دارای کودکان دچار درخودماندگی به مشاورین و درمانگران خانواده پیشنهاد می‌گردد در کار با مادران و پدران آن‌ها به نقش ویژگی‌های شخصیتی توجه داشته باشند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

MThe prediction of marital satisfaction of parents with autistic children, based on their personality characteristics

نویسندگان [English]

  • sheida amirafshari 1
  • gholamali afrooz 2
  • seyed mohsen Asqari 3
  • Baqer Qobari Bonab 4
1 Ph.D. student of Psychology and Exceptional Education, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Doctor of Psychology and Exceptional Education, Senior Lecturer, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran,Tehran, Iran.
3 Assistant Professor at Ferdowsi University, Mashhad, Iran
4 Associate Professor of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran,Tehran, Iran.
چکیده [English]

The difficulty and the stress resulted from caregiving of children with autism, based on caregiver' personality characteristics, had an impact on interpersonal relationships. Therefor, current study administrated with the aim of the prediction of marital satisfaction of parent with autistic children by their personality characteristics. The present study was descriptive study by using correlation method. The statistical population consisted of all parents of autistic students of pre-elementary and elementary exceptional schools of Mashhad city in academic year of 2013-2014. By applying Cochrane formula and convenient sampling method, 95 couples among parents of these children selected as a sampling study. The data were gathered using Afrouz' couple satisfaction questionnaire and Neo five factors queationnaire. The data analyzing were done by regression test. The results indicated that personal characteristics could predict mother' marital satisfaction with the determination coefficient of 0.29 and in level of 0.01 and father' marital satisfaction with the determination coefficient of 0.26 and in level of 0.01. Corresponding to the power of the prediction of marital satisfaction based on personality characteristics of parents with autistic children, it is recommended to family counselors and therapist to consider the role of personality characteristics whenever working with them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • autism
  • marital satisfaction
  • personality characteristics
اﻓﺮوز، ﻏﻼﻣﻌﻠﯽ. (1392) مقدمه‌ای ﺑﺮ روان‌شناسی ﮐﻮدﮐﺎن اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان.
 افروز، غلامعلی. (1389) روان‌شناسی خانواده؛ همسران برتر (چاپ دهم). تهران؛ انجمن اولیا و مربیان.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (2000) متن تجدیدنظر شده چهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (چاپ سوم). ترجمه محمدرضا نیک‌خو و همایاگ آواریس یانس (1386). تهران: انتشارات سخن.
حسینی، زهرا؛ خلقی، زهرا؛ جابری، سمیه؛ صدیقی، اکرم؛ صالحی، وجیهه؛ تفویضی، متین؛ جزایری، رضوان، فاتحی زاده، مریم. (1391). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی زوجین متعارض و عادی با استفاده از پرسشنامه شخصیتی 5 عاملی نئو. مجله علمی پزشکی قانونی، 19، 4، 165-173
حق‌شناس، حسین. (1385). طرحپنجعاملیویژگی‌هایشخصیت. شیراز: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی.
ﻓﻴﺾ، ﻋﺒﺪاﷲ، ﻃﺎﻫﺮ ﻧﺸﺎط دوﺳﺖ، ﺣﻤﻴﺪ، ﻧﺎﺋﻠﻲ، حسین. (1380). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و روش‌های ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ. ﻣﺠﻠﺔ روان‌شناسی و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ، ﺷﻤ، اره 20
قدرتی، مهدی. (1388). بررسی تحلیلی رابطه خلاقیت با رضامندی زناشویی در والدین دانش‌آموزان تیزهوش.
کیا مهر، جواد. (1381). هنجاریابی فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی نئو و بررسی ساختار عاملی آن در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه‌های تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد سنجش و یادگیری، تهران.
گروسی فرشی، میر تقی. (1377). هنجاریابی آزمون جدید شخصیتی NEO و بررسی تحلیلی ویژگی‌ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه‌های ایران. رساله دکتری روان‌شناسی. دانشگاه تربیت مدرس.
نصیحت‌کن، زهرا. (1389). رابطه سازگاری تحصیلی با ویژگی‌های شخصیتی و نگرش مذهبی دانشجویان دختر دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
 
Allen, T., Kandalaft, M., Krawczyk, D., Chapman, S. (2016). Virtual Reality Social Cognition Training for children with high functioning autism. Computers in Human Behavior, Volume 62, September 2016, Pages 703-711.
Boyce, C., Wood, A., Ferguson, E. (2016). or better or for worse: The moderating effects of personality on the marriage-life satisfactionlink. Personality and Individual Differences, 97, 61-66.
Chiu, Y., et al. (2014). Determinants of maternal satisfaction with diagnosis disclosure of autism. Journal of the Formosan Medical Association, 113, 8, 540-548.
Dempsey, I., Keen, D., Pennell, D., O’Reilly, J., & Neilands, J. (2014). Parent stress, parenting competence and family-centered support to young children with an intellectual or developmental disability. Research in Developmental Disabilities, 30(3), 558–66.
DOR. Shav, N. K, Horowitz, Z. (2012). Intellingence and Personoality variables of parents of Autistic children. The Journal of Genetic psychology,144, 39-50.
Gau, S., et al. (2012). Parental adjustment, marital relationship, and family function in families of children with autism. Research in Autism Spectrum Disorders, 6, 1, 263-270.
Gray,. DE (2010). High functioning autistic children and the construction of “normal family life”. Journal of Social & Medicine; 44(8): 1097-106.
Hobart HM, Smith W (2014). Autism and family in the People’s Republic of China: Learning from parents' perspectives. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities; 33(1-2): 37-47.
Jarvis, M.O. (2006). The long term role of newlywed conscientiousness and religiousness in marriage. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Texas at Austin.
kary, H., rasek, J., kalnan, H. (2014). Health-related quality of life in parents of school-age children with Asperger syndrome or highfunctioning autism. Health and Quality of Life Outcomes, 4(1), 1-8
Kuhlthau, K., et al. (2014). Quality of life for parents of children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 8, 10, 1339-1350.
Lau, W., et al. (2016). Parents on the autism continuum: Links with parenting efficacy. Research in Autism Spectrum Disorders, 26, 57-64
Faco, D. T., Neal- Beavers, A., Carlason, C. L. (2013). Vicarious Futurity, hope, and well- being in parents of children with Autism spectrum disorder. Research in Autism spectrum Disorder, 7 (2), 288- 297.
Robins, R. W., Caspi, A., & Moffitt, T. E. (2000).Two personalities, one relationship: Both partners' personality traits shape the quality of their relationship. Journal of Personality andSocial Psychology, 79, 251-259.
Saini, M., et al. (2015). Couple relationships among parents of children and adolescents with Autism Spectrum Disorder: Findings from a scoping review of the literature. Research in Autism Spectrum Disorders, 17, 142-157.
Shtayermman, O. (2013). Stress and marital satisfaction of parents to children diagnosed with autism. European Psychiatry, 28, 1, 1.
Turnzh AP،Gary HR (2010). Families, professional and exceptionality: A special partnership. Columbus: Merrill.
Wilson, L. C., Rholes, W. S., Simpson, J. A., & Tran, S. (2007). Labor, delivery and early parenthood: An attachment theory perspective. Personality and Social Psychology Bulletin.
Zickar, M. J. (2006). Linking the big five personality constructs to organizational commitment. Personality and Individual Differences, 41, 959-970.