اثربخشی برنامه غنی‌سازی مبتنی بر امیدواری در سازش یافتگی و تعهد زناشویی زنان

شاهدی, سمیه; محسن زاده, فرشاد; زهراکار, کیانوش

اثربخشی برنامه غنی‌سازی مبتنی بر امیدواری در سازش یافتگی و تعهد زناشویی زنان

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

² استادیار گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

³ استادیار گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه غنی‌سازی مبتنی بر امیدواری بر میزان سازش یافتگی و تعهد زناشویی زنان بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی و طرح آن از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. بدین منظور 16 نفر از زنان ساکن منطقه 6 تهران به روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و با بهره‌مندی از گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. نخست هر دو گروه با بکار بستن پرسشنامه‌های سازش یافتگی زناشویی اسپنیر (1976) و تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997) مورد پیش‌آزمون قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش 5 جلسه در برنامه غنی‌سازی زناشویی مبتنی بر امیدواری نهاده شد، درحالی‌که گروه گواه در فهرست انتظار قرار داشت. پس از پایان جلسات از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. از برای نبود برقراری مفروضه‏های تحلیل کوواریانس برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج برآمده از تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که میان گروه آزمایش و گواه در میزان سازش یافتگی زناشویی، تعهد شخصی و تعهد ساختاری تفاوت معنی‌داری وجود دارد و برنامه غنی‌سازی مبتنی بر امیدواری بر این متغیرها اثرگذار بوده است؛ ولی اختلاف معنی‌داری در متغیر تعهد اخلاقی مشاهده نشد. یافته‌ها نشان‌گر از این است که برنامه غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر امیدواری که روشی کوتاه‌مدت و مقرون‌به‌صرفه است می‌تواند یک روش مداخله‌ای درخور برای افزایش سازش یافتگی و تعهد زناشویی و غنی‌سازی روابط زوجی باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516654.1394.5.4.4.6

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of Hope- Focused marriage Enrichment program on women’s marital adjustment and commitment

نویسندگان [English]

Somaiye Shahedi ¹
Farshad Mohsenzadeh ²
Kianosh Zahrakar ³

¹ Master of Family Counseling, Kharazmi University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Consultation, Kharazmi University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Consultation, Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of the Hope-Focused marriage Enrichment program the marital adjustment and commitment. With this purpose in mind, 16 women living in the sixth district of Tehran were selected by volunteer sampling procedure and assigned randomly into experimental and control groups. First, both groups completed marital adjustment scale (Spanier, 1976) and marital commitment scale (Adams and Jones, 1997) as pretest. The experimental group participated in 5 sessions (10 hours) of Hope-Focused marriage enrichment program, while the control group was on the waiting list. After the sessions, both groups answered scales again as posttest. Data analysis using multivariate analysis of variance showed that there are significant differences between the experimental and control groups in terms of level of increase in marital adjustment, personal commitment, and structural commitment, and hope-based enrichment program has had an impact on these variables. However, there was no significant difference between two groups in level of moral commitment. The findings suggest that hope-focused marriage enrichment program that is a short-term and cost-effective method, can be an appropriate intervention for increasing the marital adjustment and commitment and enriching marital relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

marital adjustment
Marital Commitment
hope focused marriage enrichment

مراجع

منابع

ثنایی، باقر؛ هومن، عباس؛ علاقمند، ستیلا. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران، انتشارات بعثت.

عباسی مولید، حسین. (1387). تأثیر گروه‏درمانی مبتنی بر واقعیت‏درمانی بر تعهد زناشویی زوجین خمینی‌شهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان. منتشرنشده.

نظری، علی‌محمد. طاهری راد، محسن. اسدی، مسعود. (1992).تأثیر برنامه غنی‌سازی ارتباط بر سازش یافتگی زناشویی زوج ها. مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 3(4)، 527-542.

Accordino, M. P., & Guerney, B. G., Jr. (2003). Relationship Enhancement couples and family outcome research of the last 20 years. The Family Journal:Counseling and Therapy for Couples and Families, 11, 162–166.

Adams, J. M.,& Jones,T. (1997). to the conceptualization of marital commitment an integrative analysis. journal of personality and social psychology,72, 1177-1196.

Beach, S. R. H., Hurt, Tera R., Fincham, F. D., Franklin, K. J., & McNair, L. M. (2011). Enhancing Marital Enrichment Through Spirituality: Efﬁcacy Data for Prayer Focused Relationship Enhancement. Psychology of Religion and Spirituality, 3(3), 201–216.

Durana, C. (1994). The use of bonding and emotional expressiveness in the PAIRS training: A psychoeducational approach for couples. Journal of family Psychotherapy, 5, 65–81.

Gordon, L. H., & Durana, C. (1999). The PAIRS program. In R. Berger & M. T. Hannah (Eds.), Preventive approaches in couples therapy (pp. 217–236). Philadelphia: Brunner/Mazel.

Gottman, J.M., & Levenson, R. W. (1992). Marital processes predictive of later dissolution: Behavior, physiology, and health. Journal of Personality and Social Psychology, 63(2), 221-233.

Gottman, J.M., & Levenson, R.W. (2000). The timing of divorce: Predicting when a couple will divorce over a 14-year period. Journal of Marriage and the Family, 62, 737-745.

Guerney, B. G., Jr. (1977). Relationship Enhancement. San Francisco: Jossey-Bass.

Halford, K. W., Moore, E., Wilson, K. L., Farrugia, C., & Dyer, C. (2004). Beneﬁts of ﬂexible delivery relationship education: An evaluation of the Couple CARE program. Family Relations, 53, 469–476.

Jakubowski, S. F., Milne, E. P., Brunner, H., & Richard B. Miller, R. B. (2004).A Review of Empirically Supported Marital Enrichment Programs.Family Relations, 53, 528–536.

Li, A., Robustel, B. L., & Whisman M. A. (2015). Marital adjustment and psychological distress in Japan.Journal of Social and Personal Relationships, 1–12. DOI: 111/077/0265407515599678.

Marston, P. J., hecht, M. L., Manke. M. L., McDaniel.S., & roader, H. (1998).the subjective experience of intimacy, passion and commitment in heterosexual relationship.personal relationship, 5, 15-30.

Masters, A. (2008). marriage, commitment and divorcein a matching model with differential again.review of economic dynamic, 11, 614-628.

Miller, R. B., Mason, T. M., Canlas, J. M.,Wang, D., Nelson, D. A., & Hart, C. H. (2013). Maritalsatisfaction and depressive symptoms in China.Journal of Family Psychology, 27, 677–682.

Mosko, J. (2009). Commitment and attachment dimensions. In partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy: Purdue University.

Noller, P., and Fitzpatrick, M. A. (1990).Marital Communication in the eighties, Journal of marriage and the family, 52, 832-843.

Proulx, C. M., Helms, H. M., & Buehler, C. (2007). Marital quality and personal well-being: A meta-analysis. Journal of Marriage and Family, 69, 576–593.

Ripley, J. S., and Worthington E. L. Jr. (2002). Hope-Focused and Forgiveness-Based Group Interventions to Promote Marital Enrichment.Journal of Counseling and Development. 80, 452-463.

Shek, D. T. L. (1995). Gender differences in marital quality and well-being in Chinese marriedadults.Sex Roles, 32, 699–715.

Shek, D. T. L. (2000). Parental marital quality and well-being, parent-child relational quality, andChinese adolescent adjustment.American Journal of Family Therapy, 28, 147–162.

Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment, New Scales for assessing the quality of marriage and similar dyads, Journal of marriage and the family, 38, 15-28.

Spanier, G. B., & Cole, C. L. (1976). Toward clarification and investigation of marital adjustment. International Journal of Sociology of theFamily 6: 121-146.

Stanley, S. M., Blumberg, S. L., & Markman, H. J. (1999). Helping couples ﬁght for their marriages: The PREP approach. In R. Berger & M. T. Hannah (Eds.),Preventivepproaches in couples therapy (pp. 279–303). Philadelphia: Brunner/Mazel.

Wade, N. G., Worthington E. L. Jr., and Haake, S. (2009). Comparison of explicit forgiveness interventions with an alternative treatment: A randomized clinical trial. Journal of Counseling & Development. 87, 143-151.

Wang, Q., Wang, D., Li, C., & Miller, R. B. (2014). Marital satisfaction and depressive symptomsamong Chinese older couples. Aging and Mental Health, 18, 11–18.

Wishman, M. (2001). Marital adjustment and outcome: following treatment for depression. Journal of consulting and clinical psychology, 69, 76-88.

Worthington Jr. Evert L. (2005). Hope-FocosedMarriag consoling, A Guide to Brief Therapy. IVP Academic.

Worthington, E. L., Jr. (1999). Hope-focused marriage counseling: A guide to brief therapy. Downer’s Grove, IL: Intervarsity Press.

Worthington, E. L., Jr., Buston, B. G., & Hammonds, T. M. (1989). A component analysis of marriage enrichment: Information and treatment modality. Journal of Counseling and Development, 62, 555–560.

Worthington, E. L., Jr., Hight, T. L., Ripley, J. S., Perrone, K. M., Kurusu,T. A., & Jones, D. R. (1997). Strategic hope-focused relationshipenrichment counseling with individual couples.Journal of CounselingPsychology, 44, 381–389.

Worthington, E. L., Jr., McCullough, M. E., Shortz, J. L., Mindes, E. J.,Sandage, S. J., & Chartrand, J. M. (1995). Can marital assessment andfeedback improve marriages? Assessment as a brief marital enrichment procedure.Journal of Counseling Psychology, 42, 466–475.

Worthington, E.L., Jr., & Ripley, J.S. (2002). Christian marriage and marital counseling: Promoting hope in lifelong commitments. In T. Clinton & G. Ohlschlager (Eds.), Competent Christian counseling: Practicing and pursuing compassionate soul care, Vol. 1 (pp. 455- 74). Denver: Waterbook Press.