اثربخشی زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر صمیمیت هیجانی و جنسی زوج‌های ناسازگار

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، واحد اهوار دانشگاه آزاد اسلامی ،اهواز، ایران

2 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، اهواز، ایران

3 استاد گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، اهواز، ایران.

4 استادیار گروه مشاره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران

doi.org/10.34785/J015.2018.002

چکیده

زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ رویکردی کوتاه‌مدت و ساختاریافته برای درمان و بهبود روابط آشفته است که بر چرخه‌های منفی تعاملی پایدار، در اثر آسیب‌پذیری هیجانی عمیق توجه دارد و بر کاهش آشفتگی زوجی از راه مداخله در سطح هیجانی به‌ویژه پاسخ‌های هیجانی دل‌بستگی محور کوشش می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر صمیمیت ­­هیجانی و جنسی زوج‌های ناسازگار انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده 100 زوج از زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاورۀ شهر اهواز (مهرآوران، ندای زندگی و مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه شهید چمران اهواز) در فصل پاییز 1396 بود. نمونه پژوهش دربرگیرنده 3 زوج (۶ نفر) از زوج‌های مراجعه‌کننده به این مراکز بودند که با توجه به نتایج پرسشنامۀ سازش‌یافتگی زوجی (اسپانیر، 1976) با خط برش 101 و با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم‌زمان استفاده شد. برای سنجش صمیمیت‌ هیجانی و جنسی زوج‌ها از خرده مقیاس‌های صمیمیت هیجانی و صمیمیت جنسی، مقیاس ارزیابی شخصی صمیمیت شافر و السون (1981) استفاده شد. پروتکل زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان‌ در سه مرحله خط پایه، مداخله‌ی­10­جلسه‌ای به‌صورت هفتگی (نشست‌های 90 دقیقه‌ای) و پیگیری ۲ ماهه اجرا گردید. داده‌ها به روش‌های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که زوج‌ها در مرحله درمان در صمیمیت هیجانی (82/33%) و صمیمیت جنسی (88/34%) بهبود را تجربه کردند؛ بنابراین یافته‌های پژوهش روشنگر این است که زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان با تغییر چرخه‌های تعاملی منفی بر افزایش صمیمیت هیجانی و جنسی زوج‌های موردبررسی تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of emotionally focused couple therapy on emotional and sexual intimacy of incompatible couples

نویسندگان [English]

  • Seyedeh zahra Alavi 1
  • Abbas Amanelahi 2
  • Yousefali Attari 3
  • amin Koraei 4
1 Phd student, Department of Counseling, Khuzestan Scince and Research Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran. Phd student,Department of counseling, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Iran.
2 Associate professor, Department of Counseling, College of Educational and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran
3 Professor, Department of Counseling, College of Educational and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran.
4 Assisstant professor, Department of Counseling, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • couples
  • emotional
  • sexual
  • intimacy
  • incompatible
  • emotion
اخلاقی امیری، صفیه. (1389). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی گروهی مبتنی بر خود نظم‌بخشی در افزایش صمیمیت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. [link]
 امان الهی، عباس؛ حیدریان فر، نرگس؛ خجسته مهر، رضا؛ ایمانی؛ مهدی (1393). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در درمان پریشانی زوج‌ها. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 4 (1)، 119-103. [link]
 آرین فر، نیره؛ رسولی، رویا (1396). هم سنجی تأثیر زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان با برنامه غنی‌سازی زناشویی در رضایت زناشویی. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 2 (24)، 26-3. [link]
جانسون، سوزان. (2004). تمرین زوج‌درمانی هیجان‌مدار. ترجمه: فاطمه بهرامی، زهرا آذریان، عذرا اعتمادی، شهین صمدی (1391). تهران: انتشارات دانژه. [link]
خانجانی وشکی، سحر؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ فرزاد؛ ولی‌الله و فاتحی زاده، مریم. (1395). مقایسه اثربخشی شناختی-رفتاری و زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر اصفهان. دانشوپژوهشدرروانشناسیکاربردی، 17(4)، 40-31. [link]
خلفی، علی؛ بشلیده، کیومرث؛ ارشدی، نسرین و سودانی، منصور (1397). طراحی و آزمودن الگویی از برخی پیشایندها و پیامدهای رضایت زناشویی و عشق. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1 (25)، 26-3. [link]
رجبی، غلام‌رضا؛ ایمانی، مهدی؛ خجسته مهر، رضا؛ بیرامی، منصور؛ بشلیده، کیومرث. (1392). بررسی کارایی درمان‏ مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی رفتاری یکپارچه‌نگر بر نگرانی و سازگاری زناشویی ز‏ن‏های دارای آشفتگی زناشویی و اختلال اضطراب فراگیر. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(6)، 619-600. [link]
فروغی، مهسا؛ باقری، فریبرز؛ احدی، حسن و مظاهری، محمدعلی. (1396). اثربخشی مداخله آموزشی غنی‌سازی زندگی زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان در دوران بارداری بر رضایت زناشویی زوجین پس از تولد اولین فرزند. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 2(24)، 81-55. [link]
References
Bagarozzi, D. A. (2001). Enhancing intimacy in marriage: A clinician''''s guide. New York, NY: Brunner-Routledge. [link]
Bagarozzi, D. A. (2014). Enhancing intimacy in marriage: A clinician''''s guide. Routledge. [link]
Birnbaum, G. E., Reis, H. T., Mizrahi, M., Kanat-Maymon, Y., Sass, O., & Granovski-Milner, C. (2016). Intimately connected: The importance of partner responsiveness for experiencing sexual desire. Journal of Personality and Social Psychology, 111(4), 530–546. [link]
Burgess Moser, M., Johnson, S. M., Dalgleish, T. L., Wiebe, S. A., & Tasca, G. (2017). The Impact of Blamer-Softening on Romantic Attachment in Emotionally Focused Couples Therapy. Journal of Marital and Family Therapy.First published: 08 October 2017. 1-15. [link]
Constant, E., Vallet, F., Nandarino, J. L., & Christophe, V. (2016). Personal assessment of intimacy in relationships: Validity and measurement invariance across gender. Revue Européenne de Psychlogie Appliquee /European Review of Applied Psychology, 66(3), 109-116. [link]
Dahl, J., Stewart, I., Martell, C., & Kaplan, J. S. (2014). ACT and RFT in Relationships: Helping Clients Deepen Intimacy and Maintain Healthy Commitments Using Acceptance and Commitment Therapy and Relational Frame Theory. New Harbinger Publication, Inc. [link]
Gaynor, S. T., Baird, S. C., & Nelson-Gray, R. O. (1999). Application of time series (single-subject) designs in clinical psychology. In P. Kendall, J. N. Butcher & G. N.Holmbeck (Eds.), Handbook of research methods in clinical psychology (pp. 297-329). New York: John Wiley & Sons. [link]
Hatfield, E., Bensman, L., & Rapson, R. L. (2012). Love and intimacy. In V. S. Ramachandran(Ed), Encyclopedia of Human Behavior, 2nd Ed., 2 New York: Academic Press. 550-556. [link]
Johnson, S. M., & Greenman, P. S. (2006). The path of Secure Bond: emotionally focused couple therapy. Journal of Clinical Psychology: IN Session, Vol, 62(5), 597-609. [link]
Johnson, S. M., & Zuccarini, D. (2010). Integrating sex and attachment in emotionally focused couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 36(4), 431-445. [link]
Johnson, S.M. (2004). The practice of emotionally focused couple therapy: Creating connection (2nd Ed). New York: Brunner/ Routledge. [link]
Lankveld, J., V., Jacobs, N., Thewissen, V., Dewitte, M., & Verboon, P. (2018). The associations of intimacy and sexuality in daily life: Temporal dynamics and gender effects within romantic relationships. Journal of Social and Personal Relationships, 35(4), 557–576. [link]
McKinnon, J. M., & Greenberg, L. S. (2013). Revealing underlying vulnerable emotion in couple therapy: impact on session and final outcome. Journal of Family Therapy, 35(3), 303-319. [link]
McKinnon, J. M., & Greenberg, L. S. (2017). Vulnerable Emotional Expression In Emotion Focused Couples Therapy: Relating Interactional Processes To Outcome. Journal of marital and family therapy43(2), 198-212. [link]
Ogels, B. M., Lunnen, K. M. Q., & Bonesteel, K. (2001). Clinical significance: History, application and current practice. Clinical psychological Review, 21(3), 421-446. [link]
Palmer-Olsen, L., Gold, L. L., & Woolley, S. R. (2011). Supervising emotionally focused therapists: a systematic research-based model. Journal of Marital and Family Therapy, 37(4), 411-426. [link]
Pascoal, P. M., Narciso, I., & Pereira, N. M. (2013). Emotional intimacy is the best predictor of sexual satisfaction of men and women with sexual arousal problems. International journal of impotence research, 25(2), 51-55. [link]
Phillips, T. M., Wilmoth, J. D., Wall, S. K., Peterson, D. J., Buckley, R., & Phillips, L.E. (2013). Recollected Parental Care and Fear of Intimacy in Emerging Adults. The Family Journal, 21(3), 335-341. [link]
Rathgeber, M., B€urkner, P. C., Schiller, E. M., & Holling, H. (2018). The Efficacy of Emotionally Focused Couples Therapy and Behavioral Couples Therapy: A Meta-Analysis. Journal of Marital and Family Therapy, Doi: 10.1111/jmft.12336. [link]
Rostami, M., Taheri, A., Abdi, M., & Kermani, N. (2014). The effectiveness of instructing emotion-focused approach in improving the marital satisfaction in couples. Social and Behavioral Science, 114, 693-698. [link]
Rubin, H., & Campbell, L. (2012). Day-to-day changes in intimacy predict heightened relationship passion, sexual occurrence, and sexual satisfaction: A dyadic diary analysis. Social Psychological and Personality Science, 3(2), 224–231. [link]
Schaefer, M. T., & Olson, D. H. (1981). Assessing intimacy: The pair inventory. Journal of marital and family therapy, 7(1), 47-60. [link]
Shoaa kazemi, M., khosravy olya, Z., & mirzaee, Z. (2018). The effect of education of Sternberg’s Components of love on intimacy of couples. Iranian journal of educational Sociology, 1(9), 1-7.[link]
Sobral, M. P., Matos, P.M., & Costa, M. E. (2015). Fear of intimacy among couples: dyadic and mediating effects of parental inhibition of exploration and individuality and partner attachment. Journal Family Science, 6 (1), 380-388. [link]
Sobral, M. P., Teixeira C.P & Costa M.E. (2015). Who Can Give Me Satisfaction? Partner Matching in Fear of Intimacy and Relationship Satisfaction. The Family Journal, 23(3), 247-253. [link]
Soleimani, A. A., Najafi, M., Ahmadi, K. h., Javadi, N., Hosenin Kamkar, E., & Mahbobi, M. (2015). The effectiveness of Emotionally Focused Couple Therapy on Sexual Saticfaction and Marital Conflicts. International Jouranal of fertility and Sterility, 9(3), 393-402. [link]
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the family, 38(1), 15-28. [link]
Spanier, G. B., & Thompson, L. A. (1982). A confirmatory analysis of the dyadic adjustment scale. Journal of Marriage and the family, 44, 731-738. [link]
Štulhofera, A., Ferreirab, L. C., & Landripeta, I. (2014). Emotional intimacy, sexual desire, and sexual satisfaction among partnered heterosexual men. Sexual and Relationship Therapy, 29(2), 229-244. [link]
Tie, S., & Poulsen, S. (2013). Emotionally focused couple therapy with couples facing terminal illness. Contemporary Family Therapy, 35(3), 557-567. [link]
Wiebe, S. A., Johnson, S. M., Burgess Moser, M,. Dalgleish, T. L., & Tasca, G. A. (2017). Predicting follow up outcomes in emotionally focused couple therapy: The role of change in trust, relationship specific attachment, and emotional engagement. Journal of Marital and Family Therapy, 43(2), 213-226. [link]
Yeates, G., Edwards, A., Murray, C., Zapiain Creamer, N., & Mahadevan, M. (2013). The use of emotionally-focused couples therapy (EFT) for survivors of acquired brain injury with social cognition and executive functioning impairments, and their partners: a case series analysis. Neuro-Disability and Psychotherapy, 1(2), 151-197. [link]
Yoo, H., Bartle-Haring, S., Day, R. D., & Gangamm, R. (2014).Couple Communication, Emotional and Sexual Intimacy, and Relationship Satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 40(4), 275-293. [link]
Zarra Nezhad, M., & Moazami Godarzi, A. (2011). Sextuality, Intimacy and Marital Satisfaction in Iranian First- Time Parents. Journal of Sex & Marital Therapy, 37(2), 77-88. [link]
Reference (In Persian)
Akhlaghi Amiri, S. (2010). The efficiency of self-regulated group couple therapy on increasing intimacy. M.A. thesis. Ferdowsi University of Mashhad. [link]
Amanelahi, A., Heydarianfar, N., Khojastehmehr, R., & Imani, M. (2014). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in the Treatment of Distressed Couples. Biannual Journal of Applied Counseling, 4(1), 103-119. [link]
Arianfar, N., & Rasouli, R. (2018). The comparison of emotionally focused couple therapy with marital enrichment program on the marital satisfaction. Family Counseling & Psychotherapy, 2(24), 3-26. [link]
Foroughi, M., Bagheri, F., Ahadi, H., & Mazaheri, M. A. (2018). The effectiveness of educational interventions of enrichment of marital life with emotional-focused approach during pregnancy on couples'''' marital satisfaction after the birth of the first child. Family Counseling & Psychotherapy, 2(24), 55-81. [link]
Johnson, S. (2004). The practice of emotionally Focused Couple Therapy. Translated by Fatemeh Bahrami, Zahra Azarian, Ozra Etemadi, Shahin Samadi., 2012. Tehran: Danjeh. [link]
Khalafi, A., Beshlideh, K., Arshadi, N & Soodani, M. (2018). Designing and testing a model of some antecedents and outcomes of marital satisfaction and love. Family Counseling and Psychotherapy, 1(25), 3- 26. [link]
khanjani veshki, S., Shafiabady, A., Farzad, V., & Fatehizade, M. (2016). A comparison between the effectiveness of cognitive-behavioral couple therapy and acceptance and commitment coupletherapy on conflicting couple’s marital intimacy in Isfahan. Knowledge & Research in Applied Psychology, 4(66), 31-40. [link]
Rajabi, GH. R., Imani, M., Khojastehmehr, R., Birami, M., Beshlideh, K. (2013). The effictiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Integrative Behavioral Couple Therapy on distressed couples and General Anxiety Disorder Mahshahr women. Journal of Behavioral Sciences Research, 11(6), 600-619. [link]