بررسی میزان بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی در بین خانواده های چند همسری وتک همسری:

نوع مقاله : پژوهش اصیل

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ، دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 کارشناسی ارشد روانشناسی کودکان استثنایی دانشگاه آزاداسلامی واحد بیرجند،بیرجند،ایران

4 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

5 کارشناسی ارشد روانشناسی فلسفه تعلیم و تربیتدانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

6 روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه

چکیده

هدف: در پژوهش حاضر، به  دنبال بررسی و مقایسه میزان بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی در بین زنان خانواده های چند همسری و تک همسری هستیم. روش: روش پژوهش حاضر از نوع علی – مقایسه ای می باشد، به این منظور، 60زن از خانواده های چند همسری و 52 زن از خانواده های تک همسری انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت داده شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی استفاده گردید و جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره گام به گام و آزمون t  گروههای مستقل استفاده گردید. یافته ها:  براساس نتایج بدست امده از روش همبستگی پیرسون نشان می دهد که سازگاری زناشویی رابطه ی مثبت ومعناداری با رضایت از زندگی "معنویت"شادی وخوش بینی"رشد وبالندگی فردی"ارتباط مثبت با دیگران"خود پیروی ونمره کلی بهزیستی روانشناختی دارد.نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد که در گام اول  نمرات کلی بهزیستی روانشناختی وارد معادله ی رگرسیون گردیدند وبه میزان 30.3% واریانس را برای نمرات سازگاری زناشویی تبیین کرد.در گام دوم نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی وارد معادله ی رگرسیون گردید وبه میزان 2.7%واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد.ودر گام سوم نمرات زیر مقیاس معنویت وارد معادله ی رگرسیون گردید وبه میزان 3%واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد. نمرات کلی بهزیستی روانشناختی با سازگاری زناشویی رابطه مثبت ومعناداری داشتند وهم چنین نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی رابطه مثبت ومعناداری با سازگاری زناشویی داشتند،ونتایج حاصل از ازمون tگروههای مستقل نشان داد که تفاوت معناداری بین نمرات بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی در بین زنان  خانواده های چند همسری وتک همسری وجود دارد. نتیجه گیری: براین اساس می توان نتیجه گرفت که میزان بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی زنان خانواده های چند همسری بیشتر از زنان خانواده های تک همسری می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Psychological Well-Being and Life Satisfaction among Polygamy and Monogamy Families

نویسندگان [English]

  • saied arab 1
  • badr sadat daneshmand 2
  • zahra podineh 3
  • nahid sameti 4
  • ahmad mir gol 5
  • ashraf babakanlo 6
1 Master of General Psychology, Kharazmi University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
3 Master of Psychology of Exceptional Children, Islamic Azad University, Birjand Branch, Birjand, Iran
4 Ph.D student in Educational Psychology, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
5 Master of Psychology, Philosophy of Education, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran
6 Clinical Psychology, Islamic Azad University, Saveh Branch, Saveh, Iran
چکیده [English]

Purpose: In this study, to examine and compare the psychological well-being, marital and life satisfaction among women are monogamous and polygamous families. Method: The study of causal - comparative, to this end, 60 women and 52 men from polygamous families in monogamous families in the present study were selected. To gather the data, and psychological well-being, marital and life satisfaction were used for statistical data analysis methods, Pearson correlation, multiple regression and independent t test was used step by step. Findings: Findings showed that overall psychological well-being scores were positive and meaningful relationship with marital adjustment and the Satisfaction with Life Scale scores were positively related to shares and marital adjustment. Conclusion: Based on the results of this study it can be concluded that the marital satisfaction of women's psychological well-being and compatibility polygamous families are more likely than women in monogamous families

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychological well-being
  • marital adjustment
  • Life satisfaction
  • polygamy
  • Monogamy

چکیده

هدف: در پژوهش حاضر، به  دنبال بررسی و مقایسه میزان بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی در بین زنان خانواده های چند همسری و تک همسری هستیم.

روش: روش پژوهش حاضر از نوع علی – مقایسه ای می باشد، به این منظور، 60زن از خانواده های چند همسری و 52 زن از خانواده های تک همسری انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت داده شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی استفاده گردید و جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره گام به گام و آزمون t  گروههای مستقل استفاده گردید.

یافته ها:  براساس نتایج بدست امده از روش همبستگی پیرسون نشان می دهد که سازگاری زناشویی رابطه ی مثبت ومعناداری با رضایت از زندگی "معنویت"شادی وخوش بینی"رشد وبالندگی فردی"ارتباط مثبت با دیگران"خود پیروی ونمره کلی بهزیستی روانشناختی دارد.نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد که در گام اول  نمرات کلی بهزیستی روانشناختی وارد معادله ی رگرسیون گردیدند وبه میزان 30.3% واریانس را برای نمرات سازگاری زناشویی تبیین کرد.در گام دوم نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی وارد معادله ی رگرسیون گردید وبه میزان 2.7%واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد.ودر گام سوم نمرات زیر مقیاس معنویت وارد معادله ی رگرسیون گردید وبه میزان 3%واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد. نمرات کلی بهزیستی روانشناختی با سازگاری زناشویی رابطه مثبت ومعناداری داشتند وهم چنین نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی رابطه مثبت ومعناداری با سازگاری زناشویی داشتند،ونتایج حاصل از ازمون tگروههای مستقل نشان داد که تفاوت معناداری بین نمرات بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی در بین زنان  خانواده های چند همسری وتک همسری وجود دارد.

نتیجه گیری: براین اساس می توان نتیجه گرفت که میزان بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی زنان خانواده های چند همسری بیشتر از زنان خانواده های تک همسری می باشد.

کلید واژها: بهزیستی روانشناختی"سازگاری زناشویی"رضایت از زندگی"چند همسری"تک همسری

مقدمه

خانواده را موسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کرده اند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است. از جمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان ، وجود تعامل های سالم و سازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق به همنوع و ابراز صمیمیت و همدلی به یکدیگر است. خانواده محل ارضای نیازهای مختلف جسمانی و عقلانی و عاطفی است و داشتن آگاهی از نیازهای زیستی و روانی و شناخت چگونگی ارضا آنها و تجهیز شدن به تکنیک های شناخت تمایلات زیستی و روانی ضرورتی انکار ناپذیر می باشد. رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت وی از خانواده محسوب می شود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی و معنوی جامعه خواهد شد(عدالتی و ردوزان،2010).

از آنجا که ازدواج اغلب به شیوه های قانونی، دینی و فرهنگی اطلاق می شود که ماهیت و کیفیت آن توسط هنجار های اجتماعی برساخته می شود، لذا می توان به لحاظ ساختی از ازدواج تک همسر و چند همسر نام برد که در جوامع مختلف جایگاههای متفاوتی دارند(برنالد،1384). منشا پیدایش چندزنی را انسان شناسان هم زمان با شیخویت پدری دانسته اند و عقیده دارند که پس از اهلی شدن حیوانات مساله چرای دام ها مورد توجه قرار گرفت که در نتیجه فرآیند مالکیت زمین گسترش یافت. به این ترتیب زنان مزیت و برتری خود را از دست دادند و انگیزه ازدواج بیشتر به سوی تامین نیازهای جنسی سوق یافت و تعدد زوجات به وجود آمد(فربد،1383). به طور کلی ازدواج چند همسری در جوامع جمعی، الگوی مرسومی به شمار می رود. در این جوامع نرخ باروری بالا است و فرزندان به عنوان تامین کننده نیروی کار و ثروت، حامی منافع اقتصادی و اجتماعی والدین قلمداد می شوند. به همین دلیل تمایل به داشتن فرزند زیاد از طریق حمایت از ساختار چندهمسری برای نظام خانواده انجام می گیرد(البدرو،2007). چندهمسری محدود به مذاهب خاصی تعریف گردیده است.اما در مقابل پدیده رایج تک همسری که ازدواج یک مرد با یک زن گفته می شود دارای اثرات به تبع مثبت تری نسبت به چند همسری می باشد که از آنها می توان به 1-ارتباط جنسی مثبت2- محبت و عشق بیشتر بر مبنای دوستی و روابط محبت آمیز که این عوامل در پدیده چند همسری به مراتب محدودتر و روابط عاطفی سردتری در آن حاکم است.اگر چه میزان پدیده چندهمسری در کل کشور رقم قابل ملاحظه ای نمی باشد؛ از این رو نمی توان چندزنی را در ایران ساخت غالب قلمداد کرد. اما این پدیده طی سالهای 1360 به دلیل وجود شرایط بحرانی ناشی از جنگ ایران و عراق به شکل قابل ملاحظه ای در برخی از مناطق کشور افزایش یافت.(امانی،1380). این در حالی است که این پدیده اجتماعی در برخی از مناطق کشور هنوز به میزان بالایی وجود دارد(مجاهد،1383). در شهر زاهدان از میان 151100 زوج 86700  نفر بیش از یک زن دارند. در این میان 65425 نفر دو زن و 21374 نفر به طور همزمان سه یا تعداد بیشتری زن دارند. تعداد خانواده های تک همسر در این شهر 64301 نفر می باشد. به این معنا که 42.5 درصد از خانواده های موجود در زاهدان ساختار تک همسر دارند و 58.5 درصد از آنان در خانواده های چند زن به سر می برند(مرکز آمار استان سیستان و بلوچستان،1385).

 باید اشاره نمود که پدیده چند همسری باعث می شود ساختار خانواده و فضای روانی-عاطفی خانواده متزلزل گردد،همچنین این پدیده باعث می شود نه تنها بهداشت روانی خانواده تحقق نگردد بلکه اثرات منفی و جبران ناپذیری بر اعضای خانواده و بخصوص پدر و مادر بگذارد و باعث می گردد تعادل روانی و سازگاری زناشویی بر هم بخورد و رضایت از زندگی در میان زن و مرد از حد مطلوب آن خارج گردد و به وضعیت بحرانی و نابهنجاری مبدل گردد( لطف آبادی، 1378). قابل ذکر است که در زمینه سازگاری زناشویی زوجین، نظری و همکاران(1392) پژوهشی را تحت عنوان بررسی تاثیر غنی سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی انجام دادند، که براساس نتایج بدست آمده آموزش غنی سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوجین تاثیر می گذارد. همچنین در پژوهشی دیگر نیلفروشان و همکاران (1393) نشان دادند که در تبیین کیفیت رابطه زناشویی، عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی دارای سهم ویژه ای بوده و باید هر دو همزمان مورد توجه قرار گیرد، و در همین راستا عارفی و همکاران(1393) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که ویژگی های شخصیتی از جمله روانرنجور خویی،رون گرایی، توافق و وظیفه شناسی می توانند میزانی از واریانس رضایت زناشویی زوجین را تبیین کنندو همچنین علیدادی طائمه و همکاران (1393) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که هوش معنوی با رضایتمندی زناشویی و راهبردهای حل تعارضات زناشویی دارای همبستگی می باشند.همچنین اسمعیلی و دهدست() در پژوهش خود تحت عنوان ارائه طرحی مفهومی از رابطه تعارض‏ های دوران نامزدی (پیش از ازدواج) با رضایت زناشویی (پس از ازدواج)به این نتیجه رسیدند که تعارضات و نحوۀ تعاملات در این دوران(پیش از ازدواج) تأثیر فراوانی بر چگونگی شکل گیری روابط آتی زوج جوان که در نتیجه زمینه‏ ساز رضایت و یا عدم رضایت زناشویی در خانواده بعد از ازدواج خواهد شد؛ دارد که همین امر لزوم توجه زوج درمانگران و کارشناسان مسائل خانواده را به اهمیت این دوران در طول چرخه زندگی زناشویی می‏رساند.

در زمینه خانواده های چند همسری پژوهشهایی صورت پذیرفته است، از آن جمله می توان به مطالعه استفانی تحت عنوان " بررسی میزان رضایت زناشویی در خانواده های در شهر ابوظبی امارات متحده عربی" اشاره کرد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد رضایت زناشویی در خانواده های چند زن کمتر از خانواده های تک همسر است. اگر چه میزان رضایتمندی با افزایش تعداد فرزندان پسر خانواده افزایش پیدا می کند، اما میزان کشمکش بین هووها در این شرایط افزایش می یابد. زیرا داشتن فرزند پسر به عنوان یکی از منابع ارزشمند امکان کشمکش در روابط خانوادگی را فراهم می کند(استفانی، 2007)، همچنین نتایج مطالعه موردی الشربینی[1] که سلامت روانی و جسمی زنان اول در خانواده های چند زنی را مورد بررسی قرار داد، میزان افسردگی ، اضطراب و بیماری های جسمی همچون فشار خون و سردردهای میگرنی در زنان اول خانواده های چند همسر بیش از دیگر زنان ارزیابی می کند.(الشربینی ، 2005) و همچنین در تحقیقی که در مورد سلامت روانی والدین در خانوادهای چند همسری و تک همسری انجام پذیرفت نشان داده شد که زنان خانوادهای چند همسری درصد معنی داری از سلامت روانی کمتری نسبت به شوهران خود و همچنین نسبت به زنان و مردان خانواده های تک همسری برخوردار هستند. مردان خانوادهای تک همسری و چند همسری و همچنین زنان خانوادهای تک همسری از نظر سلامت روانی تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند درنتیجه سلامت روانی زنان خانوادهای چند همسری پایین تر از سلامت روانی زنان خانوادهای تک همسری می باشد( مجاهد و بیرشک، 1373).

همانطوری که در پاراگراف فوق اشاره گردید، در پدیده چند همسری روابط سرد عاطفی در فضای این خانواده ها حاکم است و محبت و عشق  که بر مبنای دوستی و روابط محبت آمیز باشد در خانواده های چند همسری به مراتب محدود تر است، اما مطالعاتی هم در این زمینه انجام شده است که نتایج مغایر با پژوهشهای فوق را نشان می دهد، از این جمله می توان به نتیجه بدست آمده از تحقیق ملانقی در قم تحت عنوان " وضعیت عملکرد خانواده و سلامت روان در خانواده های چند همسری " اشاره نمود. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، سلامت روانی زنان در خانواده های چند همسری تفاوت معناداری با خانواده های تک همسر ندارد. همچنین عنوان شده است میزان مشارکت گروهی میان افراد خانواده در چنین خانواده هایی به مراتب بیشتر است. البته باید اشاره نمود که علت این نتایج می تواند شرایط اجتماعی – فرهنگی جامعه مورد بررسی باشد(ملانقی،1377).

 و همچنین اوامانام(1987) دریافت که عامل ایجاد فشار در خانوادهای چند همسری بیشتر است اما به علت منابع حمایتی موجود در شبکه روابط خانوادگی آنان کمتر مشکل روانی پدید می آید.

مهم بودن جایگاه خانواده ونقش بسیار اساسی وحیاتی که هر یک از اعضای خانواده در رشد وبالندگی فضای خانواده بر عهده دارند که در این بین نتایج وپیامد های مثبت رشد خانواده باعث ترقی وجهت دهی اهداف متعالی جامعه می گرددما را بر آن داشت تا زمینه های نابهنجاری که فضای بامحبت خانواده را متزلزل می کند مورد بررسی وتحلیل قرار دهیم.یکی از این زمینه های نابهنجار که توضیحات تفصیلی در رابطه با آن اشاره گردید پدیده چند همسری می باشد، همانطور که در پاراگراف های فوق اشاره گردید پدیده چند همسری زمینه ساز بسیاری از مشکلات در فضای خانواده می گردد، اما پژوهش هایی که در این زمینه صورت گرفته است نشان می دهد که با مطالب فوق مغایرت دارد، که البته بر نقش شرایط فرهنگی جامعه مورد مطالعه در بدست آمدن این نتایج تاکید شده است لذا پژوهش حاضر در پی آن است که به بررسی ومقایسه  میزان بهزیستی روانشناختی وسازگاری زناشویی ورضایت از زندگی در بین خانواده های چند همسری وتک همسری  توابع شهر زاهدان (شهرستان میرجاوه)بپردازد. 

روش

 روش پژوهش حاضر  با توجه به ماهیت متغیرهای مورد مطالعه از نوع علی – مقایسه ای می باشد.

جامعه آماری و نمونه:جامعه آماری این پژوهش را خانواده های چند همسری و تک همسری مناطق حاشیه نشین و توابع شهر زاهدان تشکیل می دهند. جهت انتخاب نمونه به این صورت عمل گردید که 60 زن از خانواده های چند همسری و 52 زن از خانواده های تک همسری به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند.

ابزار پژوهش: پرسش نامه سازگاری زناشویی دو نفره اسپانیرDAs))

این مقیاس دارای 32 سوال می باشد و در سال 1976 به وسیله ی اسپانیر برای سنجش میزان سازگاری دو نفره ( زن و شوهر ) تهیه شد و تا سال 1984 به عنوان ابزار اصلی پژوهش و نزدیک به 1000 مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است. اسپانیر اعتبار و روایی این مقیاس را در سطح نمرات کلی 69. قرار داد و برای مقیاس های فرعی به ترتیب برای رضایت مندی دو نفره 92/0 برای توافق دو نفره 90. برای همبستگی دو نفره 86.و برای ابراز محبت در روابط دو نفره 73. تعیین کرد (کردتمینی، 1384 ). در پژوهش حاضر میزان الفای کرونباخ برای کل مقیاس برابر با 83. می باشد که این نشان از میزان بالای پایای این مقیاس می باشد.( تمینی کرد، بهمن 1384)

پرسش نامه ی بهزیستی روانشناختی طبسی زنجانی(WB):این پرش نامه که به وسیله ی طبسی زنجانی، رضا(1383). به منظور سنجش بهزیستی روانشناختی ابداع گردیده دارای 77 سوال می باشد که بر اساس اصول و روش های روان سنجی ایجاد گردیده است و دارای شش خرده مقیاس می باشد: 1-رضایت زندگی ( 19 سوال ) 2- معنویات( 13 سوال) 3-شادی و خوش بینی (19 سوال ) 4- رشد وبالندگی فردی (8 سوال ) 5- ارتباط مثبت با دیگران ( 8 سوال ) 6- و خودپیروی ( 10 سوال )

به منظور برآورد همسانی درونی از روش آلفای کرون باخ استفاده کرده است. ضریب قابل اعتماد کل مقیاس 94.است که در آزمون های فردی بین 62. تا 90. می باشد در پژوهش حاضر میزان آلفای کرون باخ برای کل پرسش نامه ی برابر 78.گزارش گردید

مقیاس رضایت از زندگی (LSS):این پرسش نامه که شامل 5 آیتم می باشد و برای اندازه گیری میزان رضایت از زندگی در افراد مورد استفاده قرار می گیرد توسط هویبنیر (1994) جهت شناسایی میزان رضایت زندگی افراد ساخته شده و میزان آلفای کرون باخ این پرسش نامه در پژوهش حاضر برابر 94. گزارش گردیده است

شیوه گردآوری اطلاعات: جهت گردآوری داده ها به این صورت عمل گردید که یک معرفی نامه از دانشکده روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان به واحد مددکاری اجتماعی اداره کمیته امام خمینی (ره) شهرستان میرجاوه تحویل گردید و پس از شناسایی خانواده های چند همسری به آنها مراجعه گردید و پرسش نامه های سازگاری زناشویی ( دو نفره )و بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی در اختیار آنها قرار گرفت، شرکت کنندگانی که فاقد تحصیلات لازم بودند به صورت شفاهی سوالات به آنها ارایه گردید و از آنها خواسته شد به دقت به تمامی سوالات پاسخ دهند و هیچ گزینه ای را بدون پاسخ نگذراند، البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که تعداد زنانی که از سظح سواد لازم برخوردار نیستند، بسیار کم است و بقیه از سواد لازم برخوردارند.  و همچنین به هر دو گروه اطمینان داده شد که اطلاعات آنها به صورت محرمانه در اختیار محقق قرار خواهد گرفت و نتایج آن جهت کار پژوهشی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده گردید. روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از: ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و آزمون t برای گروه های مستقل.

یافته ها

جدول 1. بررسی رابطه ی معناداری بین نمرات سازگاری زناشویی، بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی وجود دارد؟

نمره کلی سازگاری زناشویی

نمره کلی بهزیستی روانشناختی

خود پیروی

ارتباط مثبت با دیگران

رشد و بالندگی فردی

شادی و خوش بینی

معنویت

رضایت از زندگی

متغییر

000/1

 

550/0

**

302/0

**

318/0

**

424/0

**

392/0

**

256/0

**

447/0

**

سازگاری زناشویی

** (01/0) p<

برای پاسخ به سوال اول از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده است که نتایج در جدول بالا آمده است، همانطور که نتایج نشان می دهدسازگاری زناشویی رابطه مثبت و معناداری با رضایت از زندگی (01/0>p، 447/0 (r=معنویت (01/0p>، 256/0r=) (01/0 p<، 392/0 r=) رشد و بالندگی (01/0>p، 424/0      (r= ارتباط مثبت با دیگران (01/0>p، 318/0 (r=خود پیروی (01/0>p، 302/0 (r= نمره کلی بهزیستی روانشناختی (0.01>p، 1 (r=نمره کلی سازگاری زناشویی  (01/0>p، 1 r= ) دارد .

جدول 2.معادله رگرسیون سازگاری  زناشویی از روی بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی

 

ضریب غیر استاندارد

خطای استاندارد

ضریب استاندارد

آماره t

ضریب همبستگی چندگانه

ضریب تعیین

تغییر ضریب تعیین

سطح معناداری

بهزیستی روانشناختی

553/0

084/0

696/0

597/6

550/0

303/0

303/0

000/0

رضایتمندی از زندگی

358/0

159/0

174/0

250/2

574/0

330/0

027/0

026/0

 

برای پاسخ به سوال دوم پژوهش از رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده گردیده است . نتایج رگرسیون نشان داد که در گام اول نمرات کلی بهزیستی روانشناختی وارد معادله ی رگرسیون گردیده اند و به میزان 3/30 % واریانس را برای نمرات سازگاری زناشویی تبیین کرده در گام دوم نمرات مقیاس رضایت مندی از زندگی وارد معادله رگرسیون گردید و به میزان 7/2% واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد و در گام سوم نمرات زیر مقیاس معنویت وارد معادله رگرسیون گردید و به میزان 3% واریانس را برای سازگاری زناشویی تبیین کرد ، نمرات کلی بهزیستی روانشناختی با سازگاری زناشویی (000/0 p= ، 699/0Beta =) رابطه مثبت و معناداری داشتند و هم چنین نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی رابطه مثبت و معناداری  با سازگاری زناشویی داشتند اما نمرات زیر مقیاس معنی دار) 02/0 p<  ، 174/0Beta =) با سازگاری زناشویی (027/0 p=  ، 237/0-Beta =) رابطه منفی داشتند .

جدول 3. بررسی میزان بهزیستی روانشناختی در بین خانواده های چند همسری و تک همسری

Sig

t.test

متغیر

000/0

**609/5-

رضایت از زندگی

000/0

**010/5-

معنویت

006/0

**821/2-

شادی و خوش بینی

000/0

**142/4-

رشد و بالندگی

000/0

**549/5-

نمرات کلی بهزیستی روانشناختی

001/0

**379/3-

نمرات کلی سازگاری زناشویی

 

** (01/0) p<

برای پاسخ به سوال سوم پژوهش از آزمون t برای گروه های مستقل استفاده گردید ونتایج حاکی از آن بود که تفاوت معنی داری بین زنان خانواده های چند همسری و خانواده های تک همسری در میانگین نمرات رضایت از زندگی) 000/0 p< ، 60/5- t =)،معنویت (000/0 p<  ، 010/5- t =)،شادی و خوش بینی  ) 006/0 p< ، 821/2 t =-)،رشد وبالندگی ) 000/0 p<  ، 142/4t =-)،نمرات کلی بهزیستی روانشناختی ) 000/0 p<  ، 549/5 t =- )،نمرات کلی سازگاری زناشویی ) 001/0 p< ، 379/3 t =- )وجود داشت.

یعنی اینکه زنانی که ازدواج مجدد داشتند در زیر مقیاس ها و مقیاس کلی بهزیستی روانشناختی نمرات بالاتری در مقایسه با زنان خانواده های تک همسری کسب کردند .

جدول 4.بررسی میزان سازگاری زناشویی در بین خانواده های چند همسری و تک همسری

Sig

t.test

انحراف معیار

            میانگین

N

گروهها

متغیر

000/0

**609/5-

149/5

238/62

52

تک همسری

رضایت از زندگی

979/5

200/68

60

چندهمسری

000/0

**010/5-

515/5

193/45

52

تک همسری

معنویت

045/4

733/49

60

چندهمسری

006/0

**821/2-

973/6

304/61

52

تک همسری

شادی و خوش بینی

933/7

315/65

60

چندهمسری

000/0

**142/4-

307/4

075/23

52

تک همسری

رشد وبالندگی

153/5

827/26

60

چندهمسری

14/0

487/1-

000/4

598/30

52

تک همسری

ارتباط مثبت با دیگران

482/3

650/31

60

چندهمسری

354/0

931.-

298/3

514/33

52

تک همسری

خود پیروی

640/4

233/34

60

چندهمسری

000/0

**549/5-

642/17

925/255

52

تک همسری

نمرات کلی بهزیستی روانشناختی

197/20

959/275

60

چندهمسری

001/0

**379/3-

165/10

815/115

52

تک همسری

نمرات کلی سازگاری زناشویی

177/20

260/126

60

چندهمسری

 

 

 

 

 

 

 

 

در جدول فوق نشان داده شده است که تفاوت معناداری بین زنان خانواده های چند همسری و تک همسری در مقیاس سازگاری زناشویی وجود دارد.

در مقیاس سازگاری زناشویی زنان خانواده های چند همسری  نمره بالاتری در مقایسه با زنان خانواده های تک همسری کسب کردند .

جدول 5.بررسی میزان رضایت از زندگی در بین خانواده های چند همسری و تک همسری

 

گروه

تعداد

میانگین

انحراف معیار

آماره t

درجه آزادی

سطح معناداری

رضایت از زندگی

تک همسری

52

0192/21

1441/7

177/0-

110

86/0

 

چند همسری

60

3000/21

2778/9

 

در جدول فوق نشان داده شده است که تفاوت معناداری بین خانواده های چند همسری و تک همسری از لحاظ میزان رضایت از زندگی وجود دارد . یعنی اینکه میزان رضایت از زندگی از زنان خانواده چند همسری بیشتر از خانواده تک همسری دارد .

نتیجه گیری

خانواده و ساختار منظم آن پویایی ، رشد و بالندگی ، آرامش و ترقی و پیشرفت را دنبال می کند این مطلب از توضیحاتی که مربوط به شناخت خانواده و اهمیت آن می باشد بر می خیزد . با توجه به این نکته مهم تمامی راهکارها ؛ دستور العمل ها وپیشنهادات باید متضمن یک هدف باشد و آن هم این است که خانواده مسیر اصلی پیشرفت خود را طی کند تا به مقصد یک خانواده که همان سعادت و خوشبختی حقیقی است دست یابد .

یکی از سوالات در این تحقیق بررسی ومقایسه  میزان بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی در بین خانواده های چند همسری و تک همسری می باشد . یعنی به دنبال این نکته هستیم تا این خانواده ها را (چند همسری و تک همسری ) در این سه متغیر (بهزیستی روانشناختی ، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی ) مورد مقایسه قرار دهیم . برای پاسخ به سوال اول پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید که نتایج بیانگر آن بود که سازگاری زناشویی رابطه مثبت و معناداری با رضایت از زندگی ، معنویت ، شادی و خوش بینی ، رشد و بالندگی ، ارتباط مثبت با دیگران ، خود پیروی ، نمره کلی بهزیستی روانشناختی و نمره کلی سازگاری روانشناختی داشت . برای پاسخ به سوال دوم از رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده گردید . نتایج رگرسیون نشان داد که نمرات کلی بهزیستی روانشناختی با سازگاری زناشویی رابطه مثبت و معناداری داشتند و همچنین نمرات مقیاس رضایتمندی از زندگی رابطه مثبت ومعناداری با سازگاری زناشویی داشتند ، اما نمرات زیر مقیاس معنویت با سازگاری زناشویی رابطه منفی داشتند . برای پاسخ به سوال سوم از آزمون t  گروه های مستقل استفاده گردید و نتایج حاکی از آن بود که تفاوت معناداری بین زنان خانواده های چند همسر وخانواده های  تک همسر در میانگین نمرات رضایت از زندگی، معنویت، شادی و خوش بینی، رشد و بالندگی، نمرات کلی بهزیستی روانشناختی و نمرات کلی سازگاری زناشویی وجود دارد.

نتایج پژوهش حاضر با مطالعه ( اوامانام،1987 ) و (دوروجایی، 1979) و (ملانقی ، 1377)همخوانی دارد. به نظر می رسد که بهزیستی روانشناختی، سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی با یکدیگر رابطه معناداری دارند یعنی این که هر چقدر میزان رضایت از زندگی افزایش یابد میزان سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی نیز افزایش می یابد.

تحقیق حاضر به دنبال این بود تا نقش مؤلفه های بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی در سازگاری زناشویی را در خانواده های چند همسری و تک همسری مورد مقایسه قرار دهد. بهزیستی روانشناختی یکی از مهم ترین متغیرها در این امر دارای 6 مقیاس فرعی می باشد که مورد بررسی قرار گرفته و عبارتست از: معنویت، شادی، خوش بینی، ارتباط مثبت با دیگران، خود پیروی و رشد و بالندگی.

با توجه به بررسی و تحلیلی که صورت پذیرفت بین متغیرهای معنویت، شادی، خوش بینی، ارتباط مثبت با دیگران، خود پیروی، بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشویی رابطه مثبت و معنا داری وجود داشت.

یعنی به هر مقدار که سطح این متغیرها افزایش می یابد میزان سازگاری زناشویی هم افزایش می یابد. به این صورت که سازگاری زناشویی رضایت از زندگی و بهزیستی روانشناختی همبستگی و تعامل وجود داشت.

بعد از این که ارتباط بین این سه متغیر مورد بررسی قرار گرفت نقش و اهمیتشان در بین خانواده های چند همسری و تک همسری مورد تحلیل قرار گرفت و نتایج حاکی از آن بود که بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشویی و رضایت از زندگی در خانواده های چند همسری به مراتب بیشتر از خانواده های تک همسری می باشد یعنی هر چقدر میزان بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی در این خانواده ها افزایش یابد میزان سازگاری زناشویی هم افزایش می یابد.

سپاس و قدر‏دانی

 نویسندگان بر خود لازم می‏دانند ازریاست محترم کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان میرجاوه  و اعضا واحد مددکاری اجتماعی این سازمان،که در امر شناسایی و معرفی  خانواده های چند همسری کمک شایان ذکری کرده اند و همچنین زنان شرکت کننده در پژوهش وکلّیه­ی کسانی‏که در انجام این پژوهش همکاری و مشارکت داشته اند، تقدیر و تشکّر نمایند.

منابع

خلعتبری،جواد؛ بهاری ، صونا(1389). ارتباط بین تاب آوری و رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسی تربیتی

سادوک. کاپلان (2003)، خلاصه روانپزشکی (1382)، انتشارات شهر آب

ساموئل گلادینگ. (1386)،خانواده درمانی، ترجمه: فرشاد بهاری، انتشارات تزکیه

سانتراک. دبلیو (2002)، زمینه روانشناسی، ترجمه: مهرداد فیروز بخت (1387)، انتشارات شهر آب

سگالن. (1370)، جامعه شناسی تاریخی خانواده، ترجمه: حمید الیاسی (1370)، انتشارات دانشگاه تهران

طبسی زنجانی. رضا (1383)، ساخت و هنجار یابی مقدماتی پرسشنامه ی بهزیستی روانشناختی، پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده روانشناسی، دانشگاه تهران: تهران

عارفی ،مختار؛ محسن زاده ، فرشاد؛ قزلباشان ، زهرا؛ صادقپور، آتوسا؛ شیخ اسمعیلی ، دلنیاهمسانی شخصیتی، پنج عامل بزرگ شخصیت و رضایت زناشویی،(1393). فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده

علیدادی طائمه ، فرشته؛ جعفری روشن، مرجان؛اسماعیل پورمقدم،حمیدرضا. رابطۀ هوش معنوی باراهبردهای برخورد با تعارضات زناشویی و رضایتمندی زناشویی دردانشجویان متأهل شهرتهران(1393). فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده، دوره 4

فرابی محمد. (1371)، سیاست مدینه (1371)، انتشارات دانشگاه تهران

فیرس. تیموتی جی (1385)، روان شناسی بالینی، ترجمه: مهرداد فیروز بخت (1385)، انتشارات شهر آب

فیلیپ بارکر. (1385)، خانواده درمانی پایه، ترجمه: محسن دهقانی، انتشارات رشد

کاتوزیان ناصر. (1371)، حقوق مدنی خانواده، انتشارات بهمن برنا

کاتوزیان ناصر. (1371)،جامعه شناسی زنان و خانواده (1371)، انتشارات بهمن برنا

کرد تمینی. بهمن (1384)، نقش ازدواج مجدد در سلامت روان همسران و فرزندان شاهد استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده روان شناسی، دانشگاه تهران: تهران

کوین.(1377)، درآمدی بر جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی (1378)، انتشارات ارجمند

گلدنبرگ. ایرنه (1386)، خانواده درمانی، ترجمه: حسین شاهی برواتی (1386)، انتشارات شرروان

گیدنز. (1376)، جامعه شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری (1376)، انتشارات شرنی

مایکل کرو جین ریدلی. (1384)، زوج درمانی کاربردی، ترجمه: اشرف سادات موسوی (1384) انتشارات شهر آب

مجاهد ، عزیزالله؛ بیرشک ، بهروز. (1383)وضعیت رفتاری کودکان و سلامت روانی والدین در خانواده های چند همسری. مجله اندیشه و رفتار، سال نهم ، شماره 3.

محمدی ، نعیما؛ شیخی ، محمد تقی.(1387). گونه شناسی کشمکش در خانواده های چند همسر. مجله تحقیقات زنان.

موسوی. اشرف سادات (1382)، خانواده درمانی کاربردی (1382)، انتشارات مهر کاویان

مینوچین . سالوادور. (1373)، خانواده، خانواده درمانی، ترجمه: باقر ثنایی (1381)، انتشارات رشد

مینوچین. سالوادور (1373)، فنون خانواده درمانی، ترجمه: فرشاد بهاری (1373)، انتشارات امیر کبیر

نظری، علی محمد؛ طاهری راد، محسن؛ اسدی، مسعود.(1392). تأثیر برنامه غنی­ سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوج‌ها

نیلفروشان، پریسا؛ احمدی ، سید احمد؛ فاتحی زاده ، مریم؛ عابدی ، محمد رضا؛ قاسمی ، وحید .(1393). تأثیر همزمان عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی بر کیفیت رابطه زناشویی. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده،دوره 4

AL-Sherbiny, Ahmad (2005)" The Case of first wife in polygamy". Arab Psynet Journal. No8.November . PP:18-2

 



 
خلعتبری،جواد؛ بهاری ، صونا(1389). ارتباط بین تاب آوری و رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسی تربیتی
سادوک. کاپلان (2003)، خلاصه روانپزشکی (1382)، انتشارات شهر آب
ساموئل گلادینگ. (1386)،خانواده درمانی، ترجمه: فرشاد بهاری، انتشارات تزکیه
سانتراک. دبلیو (2002)، زمینه روانشناسی، ترجمه: مهرداد فیروز بخت (1387)، انتشارات شهر آب
سگالن. (1370)، جامعه شناسی تاریخی خانواده، ترجمه: حمید الیاسی (1370)، انتشارات دانشگاه تهران
طبسی زنجانی. رضا (1383)، ساخت و هنجار یابی مقدماتی پرسشنامه ی بهزیستی روانشناختی، پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده روانشناسی، دانشگاه تهران: تهران
عارفی ،مختار؛ محسن زاده ، فرشاد؛ قزلباشان ، زهرا؛ صادقپور، آتوسا؛ شیخ اسمعیلی ، دلنیاهمسانی شخصیتی، پنج عامل بزرگ شخصیت و رضایت زناشویی،(1393). فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده
علیدادی طائمه ، فرشته؛ جعفری روشن، مرجان؛اسماعیل پورمقدم،حمیدرضا. رابطۀ هوش معنوی باراهبردهای برخورد با تعارضات زناشویی و رضایتمندی زناشویی دردانشجویان متأهل شهرتهران(1393). فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده، دوره 4
فرابی محمد. (1371)، سیاست مدینه (1371)، انتشارات دانشگاه تهران
فیرس. تیموتی جی (1385)، روان شناسی بالینی، ترجمه: مهرداد فیروز بخت (1385)، انتشارات شهر آب
فیلیپ بارکر. (1385)، خانواده درمانی پایه، ترجمه: محسن دهقانی، انتشارات رشد
کاتوزیان ناصر. (1371)، حقوق مدنی خانواده، انتشارات بهمن برنا
کاتوزیان ناصر. (1371)،جامعه شناسی زنان و خانواده (1371)، انتشارات بهمن برنا
کرد تمینی. بهمن (1384)، نقش ازدواج مجدد در سلامت روان همسران و فرزندان شاهد استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده روان شناسی، دانشگاه تهران: تهران
کوین.(1377)، درآمدی بر جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی (1378)، انتشارات ارجمند
گلدنبرگ. ایرنه (1386)، خانواده درمانی، ترجمه: حسین شاهی برواتی (1386)، انتشارات شرروان
گیدنز. (1376)، جامعه شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری (1376)، انتشارات شرنی
مایکل کرو جین ریدلی. (1384)، زوج درمانی کاربردی، ترجمه: اشرف سادات موسوی (1384) انتشارات شهر آب
مجاهد ، عزیزالله؛ بیرشک ، بهروز. (1383)وضعیت رفتاری کودکان و سلامت روانی والدین در خانواده های چند همسری. مجله اندیشه و رفتار، سال نهم ، شماره 3.
محمدی ، نعیما؛ شیخی ، محمد تقی.(1387). گونه شناسی کشمکش در خانواده های چند همسر. مجله تحقیقات زنان.
موسوی. اشرف سادات (1382)، خانواده درمانی کاربردی (1382)، انتشارات مهر کاویان
مینوچین . سالوادور. (1373)، خانواده، خانواده درمانی، ترجمه: باقر ثنایی (1381)، انتشارات رشد
مینوچین. سالوادور (1373)، فنون خانواده درمانی، ترجمه: فرشاد بهاری (1373)، انتشارات امیر کبیر
نظری، علی محمد؛ طاهری راد، محسن؛ اسدی، مسعود.(1392). تأثیر برنامه غنی­ سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوج‌ها
نیلفروشان، پریسا؛ احمدی ، سید احمد؛ فاتحی زاده ، مریم؛ عابدی ، محمد رضا؛ قاسمی ، وحید .(1393). تأثیر همزمان عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی بر کیفیت رابطه زناشویی. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده،دوره 4
 
 
 
 
AL-Sherbiny, Ahmad (2005)" The Case of first wife in polygamy". Arab Psynet Journal. No8.November . PP:18-26
 
Owuamonam,O.D.(1987). Adolescent’s perception of polygamous family & its relationship to self concept. International Journal of Psychology, 19,593-598
.
Oyefeso,A.O.,& Adegoke,A.R.(1992). Psychological adjustment of Yorba adolescents as influenced by family Type:a research note. Journal of Child Psychology, 33, 785-788.